Co ważniejsze: prawo unijne czy krajowe?

Podczas dyskusji "Co wynika z pierwszeństwa prawa Unii Europejskiej" podjęto próbę uzyskania odpowiedzi na pytanie, które prawo jest istotniejsze. Temat dyskusji jest może niewinny – jak to przewrotnie określił moderator dyskusji, prof. dr hab. Jan Barcz z Katedry Prawa Międzynarodowego i Prawa Unii Europejskiej Akademii Leona Kuźmińskiego – ale stoi za nim poważny kompleks problemów. Fundamentalne znaczenie mają problemy zarówno prawne, jak i polityczne; i dla Polski, i dla Unii Europejskiej.

Z perspektywy Unii Europejskiej sprawę referowała prof. Anna Wyrozumska z Uniwersytetu Łódzkiego, która jest kierownikiem Katedry Europejskiego Prawa Konstytucyjnego. Nawiązała także do kwestii orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości z ostatnich lat, odnosząc się do sytuacji w Polsce i na Węgrzech. Przedstawiła też odpowiedź na pytanie: Co wynika z zasady pierwszeństwa prawa unijnego? Na płaszczyźnie międzynarodowej państwo nie może się zasłaniać niewykonaniem zobowiązania, wynikającym z normy prawa krajowego, z wyroku Trybunału Konstytucyjnego. – Nie do końca prawo międzynarodowe określa, jakie powinno wywierać skutki w prawie krajowym – mówiła prof. Wyrozumska. – Określenie tych skutków należy do kompetencji prawa krajowego – podkreśliła. W przypadku polskiej konstytucji podstawą w tym przypadku są artykuły: 9 i 91. – Od początku, gdy TS zaczął wskazywać na pierwszeństwo prawa wspólnotowego w stosunku do prawa krajowego, wiązało się to pierwszeństwo ze szczególną naturą prawa – wyjaśniała.

– Aby utrzymać prymat prawa Unii, konieczne jest dyscyplinowanie państw członkowskich – stwierdziła profesor. Tego typu konflikty, w których w grę wchodzi dyscyplinowanie, nie powinny być rozstrzygane w drodze prawnej, lecz w politycznej. Tę kwestię profesor pozostawiła do dyskusji.

Do dyskusji zgłosił się Jerzy Kranz, specjalista prawa międzynarodowego i UE, który wykłada także m.in. na Akademii L. Koźmińskiego. – Problem relacji między prawej krajowym a międzynarodowym od dawna oscyluje wokół pewnych pojęć – mówił, wymieniając je: państwo, suwerenność itd. Stwierdził, że mamy cały czas problem dotyczący definicji. UE jest nową strukturą, gdzie dokonała się redystrybucja władzy i wpływów.

Natomiast prof. Stanisław Biernat, emerytowany profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, były sędzia (wiceprezes) Trybunału Konstytucyjnego, odnosił się do sfery konstytucyjno-prawnej.

Edyta Kocyła-Pawłowska

Zapis dyskusji: Kliknij tutaj