Czym jest olej palmowy?

Skąd pochodzi olej palmowy?

Olej palmowy wytwarzany jest z miąższu owoców olejowca gwinejskiego (Elaeis guineensis). Naturalnym miejscem występowania tej rośliny są Afryka i Madagaskar. Obecnie jednak uprawia się ją w wielu innych regionach świata, jak przykładowo Malezja, Papua-Nowa Gwinea, Indonezja, Kongo. Warunkiem koniecznym do dobrej uprawy jest klimat tropikalny. Olejowiec gwinejski, zwany także palmą olejową, wydaje niezwykle oleiste, czerwone owoce, które wielkością dorównują dobrze nam znanej śliwce. Świeżo po zebraniu trafiają one do tłoczni. Tam rozpoczyna się procedura pozyskiwania oleju. Powinna ona przebiegać w kontrolowanej – niezbyt wysokiej temperaturze od jego pozyskania w tłoczniach do jego przetwarzania i wykorzystania w zakładach produkcyjnych. Najlepsi wytwórcy o tym wiedzą i wolą wydłużyć ten proces, by otrzymać najlepszy jakościowo produkt, który zachowuje wszystkie naturalne właściwości i gwarantuje bezpieczeństwo podczas stosowania.

Zrównoważony Olej Palmowy a ochrona środowiska

Ze względu na swoje właściwości olej palmowy jako surowiec stał się niezwykle popularny, kluczowa okazała się więc kontrola upraw pod kątem ich wpływu na środowisko naturalne. Dlatego w 2004 roku została powołana do życia organizacja działająca na rzecz zrównoważonego oleju palmowego RSPO (Roundtable on Sustainable Palm Oil). Jej celem jest dążenie do zbudowania zrównoważonego łańcucha dostaw oleju palmowego – począwszy od sadzonki, a skończywszy na sprzedaży gotowego oleju. Jej członkami są różne organizacje społeczne oraz środowiskowe, plantatorzy, inwestorzy, producenci, sprzedawcy i wiele innych podmiotów. Każdy, kto chce uczestniczyć w RSPO, musi spełniać wyśrubowane wymagania. Zwieńczeniem tej pracy jest certyfikat RSPO, który stanowi świadectwo działań zgodnych z ideą zrównoważonego rozwoju.

Zasady, jakie przyświecają RSPO i podobnym organizacjom, to przede wszystkim troska o środowisko naturalne, szeroko zakrojona działalność na rzecz ochrony ekosystemu (m.in. walka z wylesianiem oraz ochrona zwierząt), legalne, etyczne i przejrzyste postępowanie, poszanowanie praw człowieka oraz pracownika, wspieranie niedużych przedsiębiorców, optymalizacja wydajności i efektywności. Każdy, kto kupuje produkt ze znakiem RSPO, może mieć pewność, że wyżej wymienione kryteria zostały spełnione. Chcąc zatem być świadomym konsumentem, warto wybierać producentów, którzy stosują wyłącznie certyfikowany olej palmowy.

W tym kontekście warto również wspomnieć o działalności WWF (World Wide Fund for Nature). To kolejna pozarządowa organizacja ekologiczna o międzynarodowym charakterze, która także zachęca firmy do wyboru zrównoważonego oleju palmowego pozyskiwanego z odpowiedzialnych źródeł. Według WWF certyfikacja RSPO jest najlepszą na rynku, gdyż daje gwarancję zrównoważonego charakteru upraw oraz wiarygodnych kryteriów środowiskowych. Ponadto WWF stworzyła ranking producentów używających zrównoważonego oleju palmowego - Palm Oil Buyers Scorecard, w którym można sprawdzić w jakim stopniu producenci używają zrównoważonego surowca (im więcej punktów w rankingu tym lepiej)

Poza niewątpliwymi atutami oleju palmowego pod katem jego właściwości, kolejnym który przemawia na jego korzyść jest fakt, że palma olejowa cechuje się ogromną wydajnością w uprawie. Dzięki temu ze stosunkowo niewielkiego obszaru można pozyskać dużą ilość plonów. W praktyce, aby uzyskać 1 tonę oleju palmowego wystarczy około 0,26 ha gruntu. Z kolei dla pozyskania 1 tony oleju słonecznikowego potrzeba aż 2 ha gruntu i 1,52 ha w przypadku oleju rzepakowego a więc pod tym względem olej palmowy w znacznie mniejszym stopniu wpływa na środowisko niż wspomniany słonecznikowy czy rzepakowy.

W Polsce od 2019 roku działa Polska Koalicja ds. Zrównoważonego Oleju Palmowego będąca niezależną organizacją złożoną z przedstawicieli firm kluczowych branż, organizacji branżowych i pozarządowych, jednostek certyfikujących oraz Rady Naukowej. Celem strategicznym PKZOP jest 100% zrównoważonego oleju palmowego na polskim rynku do 2023 roku. Wśród członków koalicji znajdują się (w kolejności alfabetycznej):

Bahlsen Polska, BASF Polska, Carrefour Polska, Control Union Poland Spółka z o.o., Grupa Ferrero w Polsce, Jeronimo Martins Polska, Kaufland Polska, LOTTE Wedel, Mondelez Polska, Nestlè Polska, Polskie Stowarzyszenie Producentów Kosmetyków i Detergentów, Preferred by Nature (NEPCon), TÜV Nord Polska, WWF Polska, Żabka Polska