Bitwa bez wyniku zwycięstwem profesora

Targi książki historycznej to najważniejsze wydarzenie dla każdego, kto kocha czytać o historii. A wielbicieli przeszłości nie brakuje. Nic dziwnego, że konkurs im. Jerzego Skowronka, którego kapituła ocenia książki poświęcone XIX wiekowi oraz dziejom Bałkan, a który towarzyszy targom — budzi emocje.

Profesor Norbert Kasparek z Olsztyna już drugi raz został laureatem konkursu. Wcześniej doceniono jego książkę „Powstańczy epilog. Żołnierze powstania listopadowego w dniach klęski i internowania 1831–1833”. Teraz wyróżnienie zdobyła książka „Dni przełomu powstania listopadowego. Bitwa pod Ostrołęką (26 maja 1831)”.

— Tym razem było wyróżnienie, laureatem byłem za pierwszym razem. To dla mnie bardzo ważny moment. Konkurs im. Jerzego Skowronka jest najważniejszym konkursem dotyczącym okresu historii, któremu poświęciłem wiele lat badań— mówi "Gazecie Olsztyńskiej" profesor Norbert Kasparek.

Nagrodzona książka wpisuje się w nurt głównych badań profesora, czyli lat 1831-1833. Sama bitwa pod Ostrołęką jest przez wielu uważana za nierozstrzygniętą. Walczyli w niej Rosjanie próbujący zdławić powstanie listopadowe i Polacy próbujący wywalczyć niepodległość. To właśnie podczas tej bitwy powstała legenda wówczas jeszcze ppłk Bema, który poprowadził szarżę na siły wroga.

— Tak. W tej bitwie narodziła się legenda Bema. Potwierdzają to badania.
Również w tej chwili mieszkaniec Ostrołęki zapytany o bitwę odpowiada, że dowodził w niej Bem. Sam sławny potem generał, który walczył również o wolność Węgier i był legendą Wiosny Ludów w samej bitwie dowodził trwającą 15 minut szarżą artylerii konnej. Bitwa trwała ponad 10 godzin — stwierdza historyk.

Profesor Norbert Kasparek dobrze wie, jak bardzo historia wpływa na dzień dzisiejszy. Sam przez siedem lat był naczelnikiem olsztyńskiej delegatury Instytutu Pamięci Narodowej. Dwukrotnie pełnił funkcję prodziekana Wydziału Humanistycznego i dwukrotnie dziekana Wydziału Humanistycznego UWM. Specjalizuje się w historii Polski XIX wieku. Ostatnie siedem lat jest dyrektorem Archiwum Państwowego w Olsztynie.

Norbert Kasparek jest jednym z tych naukowców, których wykłady głęboko zapadły w pamięć i kształtowały wiele roczników absolwentów historii na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim. Również jego zasługą jest zafascynowanie zarówno samą historią, jak i jej popularyzowaniem i nauczaniem wielu obecnych wykładowców i nauczycieli historii. Właśnie profesorowi Kasparkowi zawdzięczają szczególne zamiłowanie do szukania prawdy historycznej, która opiera się propagandzie.

— Przegrane lub wygrane bitwy w świadomości społecznej to bardzo często kwestia odpowiedniej propagandy stosowanej przez strony konfliktu. Nie bez przyczyny mówi się, że historię piszą zwycięzcy. Historia to czasem gorzka dziedzina wiedzy, kiedy skonfrontujemy się z prawdą — stwierdza profesor Norbert Kasparek. — To dlatego rzetelne badania i publikacje są tak ważne.

Stanisław Kryściński