Wojewódzki raport "Za życiem"

O tym, że wspieranie rodzin, szczególnie kobiet w ciąży oraz osób niepełnosprawnych, jest bardzo ważnym zadaniem, które świadczy o wrażliwości społecznej nie trzeba nikogo przekonywać. Finansowanie takiego wsparcia jest możliwe dzięki ustawie "Za życiem".

— Jest sześć filarów realizacji tej ustawy — wyjaśnia Marcin Jastrzębski, dyrektor Wydziału Polityki Społecznej Warmińsko-Mazurskiego Urzędu Wojewódzkiego w Olsztynie.

Dyrektor wydziału, który zajmuje się między innymi realizacją programu na terenie Warmii i Mazur, wylicza kolejno: powołanie i pracę asystenta rodziny, tworzenie sieci domów dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, rozwój sieci Środowiskowych Domów Samopomocy ze szczególnym wsparciem sprzężonych niepełnosprawności oraz osób ze spektrum autyzmu, jednorazowe wsparcie dla matki rodzącej niepełnosprawne dziecko, tworzenie mieszkań chronionych i mieszkań wspomaganych dla osób niepełnosprawnych oraz program Maluch+, który ma za zadanie wspieranie tworzenia miejsc w żłobkach, a którego jeden z modułów jest ukierunkowany na niepełnosprawne dzieci do trzeciego roku życia.

— To cały pakiet, który został stworzony specjalnie w kierunku wspierania osób z niepełnosprawnościami. I to już w okresie przed urodzeniem — stwierdza dyrektor Marcin Jastrzębski.
Pierwszy z filarów ustawy to praca asystentów rodzinnych i koordynatorów rodzinnej pieczy zastępczej. To specjalne stanowiska, a praca na nich polega m.in. na kontakcie z rodzinami, w których kobieta jest w ciąży z dzieckiem, u którego może wystąpić niepełnosprawność. Dzięki temu kobieta uzyskuje wsparcie, którego może być pozbawiona u najbliższych. W roku 2019 w 19 gminach województwa warmińsko-mazurskiego asystenci rodziny udzielili porad i wsparcia 30 rodzinom, w tym 2 rodzinom, w których była kobieta w zagrożonej ciąży.
Najbardziej znaną pomocą jest jednorazowe wsparcie po urodzeniu dziecka. To tzw. becikowe dla mam, które urodziły niepełnosprawne dziecko, jest dużo wyższe niż u pozostałych. Jest jednorazowe i wynosi 4 tysiące złotych. Według informacji uzyskanych w Warmińsko-Mazurskim Urzędzie Wojewódzkim w Olsztynie, na realizację tego zadania wydano w zamkniętym rozliczeniowo 2019 roku 1 003 773 zł. Pomoc trafiła do 178 matek niepełnosprawnych dzieci.

Wiele słyszy się o sytuacjach, kiedy kobieta w ciąży lub po urodzeniu dziecka nie ma się gdzie podziać. Rząd, koordynując swoje działania przez urząd wojewódzki, wspiera te samorządy, które chcą tworzyć domy dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży. Dyrektor wydziału podaje przykład powiatu kętrzyńskiego, który podjął się utworzenia właśnie domu dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży.

Na jego otwarcie wydano 299 919, 25 zł, z czego 149 938, 34 zł pochodziło z rezerwy celowej budżetu państwa, pozostałe 149 980, 91 zł to środki własne powiatu. Znajduje się tam 15 miejsc. Dom zapewnia opiekę osobom z powiatu kętrzyńskiego, które utraciły mieszkanie, doznały przemocy lub, których sytuacja materialna bądź rodzinna, nie pozwala na godne i bezpieczne wychowanie dzieci, a także kobietom oczekującym na urodzenie dziecka.

— Rząd daje wysokie dofinansowanie, ale samorząd musi też wyłożyć własne pieniądze. To powstrzymuje niektóre z nich przed takimi inicjatywami — stwierdza dyrektor Marcin Jastrzębski.
Kolejny filar realizacji ustawy "Za życiem" to rozwój i rozszerzanie działania Środowiskowych Domów Samopomocy, ze szczególnym uwzględnieniem sprzężonych niepełnosprawności oraz potrzeb osób ze spektrum autyzmu. Dyrektor Marcin Jastrzębski, podsumowując te działania w 2019 roku, mówi o wysokich dotacjach. I faktycznie, łącznie była to kwota 3 521 999, 50 zł. Dzięki niej zwiększono stawki dla 555 uczestników środowiskowych domów samopomocy. Stawka wzrosła do 525,75 zł na jednego uczestnika środowiskowego domu samopomocy ze spektrum autyzmu bądź niepełnosprawnością sprzężoną.
Następnym, piątym filarem, jest tworzenie mieszkań chronionych i mieszkań wspomaganych dla osób niepełnosprawnych. Na ten cel na Warmii i Mazurach, tylko w 2019 roku pozyskano z budżetu państwa 567 322 zł. Ostatecznie 3 gminy z terenu województwa warmińsko-mazurskiego utworzyły 4 mieszkania chronione na łącznie 12 miejsc. Kosztowało to 494 906,83 zł.

— Ostatni filar jest związany z programem Maluch + — mówi Marcin Jastrzębski. — To dofinansowanie miejsc w żłobkach dla niepełnosprawnych dzieci — wyjaśnia.

Stanisław Kryściński