Ocalić od Zapomnienia! Cz. III

2019-04-30 19:00:00(ost. akt: 2019-04-30 14:57:12)
Porucznik dr (kapitan) Stanisław Zapolski-Downar

Porucznik dr (kapitan) Stanisław Zapolski-Downar

HISTORIA\\\ Kim byli zamordowani oficerowie, którym oddajemy hołd na Warmii i Mazurach w bieżącym roku? W dzisiejszym odcinku Jan Domański pisze o Stanisławie Zapolskim, Romualdzie Dąbrowskim i Kazimierzu Dzierżanowskim. Zamordowani w Katyniu.
Kim byli zamordowani oficerowie, którym oddajemy hołd na Warmii i Mazurach w bieżącym roku?

Porucznik dr (kapitan) Stanisław Zapolski-Downar- upamiętniany przez Szkołę Podstawową im. Kazimierza Jagiellończyka w Wilkasach k. Giżycka
Urodził się 28 grudnia 1908 roku w Kownie. Syn Bolesława i Anastazji z Karłowiczów. Był absolwentem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie ( 1933) oraz Szkoły Podchorążych Rezerwy Sanitarnych (w Warszawie -1934). Początkowo internista , następnie chirurg . Mieszkał w Wilnie. Należał do kadry 3 Szpitala Okręgowego . Podporucznikiem został w 1936 roku. Porucznikiem mianowany w okresie wojny. W listopadzie 2007 roku mianowany pośmiertnie przez Prezydenta Lecha Kaczyńskiego do stopnia kapitana. Więzień obozu NKWD w Kozielsku. Zamordowany strzałem w tył głowy przez sowietów w kwietniu 1940 Katyniu. Pochowany na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu. Lista wywozowa 025/3 z 9 IV 1940


Generał brygady Wojska Polskiego Romuald Dąbrowski,
Dąb Pamięci posadzony będzie przez 4 Warmińsko-Mazurską Brygadę Obrony Terytorialnej- 45 batalion lekkiej piechoty w Olsztynie
Romuald Dąbrowski h. Jelita ,syn Józefa, urodził się 25 października 1874 roku w Liteni (na Bukowinie).W 1894 roku zakończył naukę w Korpusie Kadetów w Budapeszcie i rozpoczął służbę wojskową w Cesarskiej i Królewskiej Armii(CK). Pierwszą wojnę światową rozpoczął w stopniu kapitana , dowodząc kompanią ciężkich karabinów maszynowych, a zakończył w stopniu podpułkownika dowodząc pułkiem piechoty.1 listopada 1918 przyjęty został do Wojska Polskiego, z zatwierdzeniem posiadanego stopnia podpułkownika, ze starszeństwem z dniem 1 listopada 1918 r. W maju 1919 roku objął dowództwo II batalionu w 15 Pułku Piechoty „Wilków”.

W październiku tego roku dowodził Podgrupą „Słucz” w składzie 4 Dywizji Piechoty Frontu Wołyńskiego. Walczył w rejonie Olewska. 2 grudnia 1919 objął dowództwo 15 pułku piechoty „Wilków” i sprawował je do 19 stycznia 1920 r. Następnie dowodził XXXV Brygadą Piechoty w 18 Dywizji Piechoty.
Jesienią 1921 , w wyniku przejścia wojska na stopę pokojową , dowództwo XXXV Brygady Piechoty zostało przeformowane w dowództwo piechoty dywizyjnej 18 Dywizji Piechoty, a płk. R. Dąbrowski mianowany został dowódcą piechoty dywizyjnej 18 DP.


Przejściowo pełnił obowiązki dowódcy tej wielkiej jednostki. W okresie dowodzenia piechotą dywizyjną pozostawał oficerem nadetatowym 33 Pułku Piechoty w Łomży. W grudniu 1922 przeniesiony został do Rezerwy Oficerów sztabowych Okręgu korpusu Nr X w Przemyślu. 1 grudnia 1923 mianowany został dowódcą piechoty dywizyjnej 28 Dywizji Piechoty w Warszawie. W 1926 objął dowództwo tej dywizji. 3 stycznia 1927 roku odkomenderowany został do Centrum Wyższych Studiów Wojskowych w Warszawie, w charakterze słuchacza III Kursu.16 marca 1927 Prezydent RP Ignacy Mościcki awansował go na generała brygady ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 i 4 lokatą w korpusie generałów.17marca 1927 mianowany Dowódcą Okręgu korpusu Nr IV w Łodzi. Odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Wojskowego Virtuti Militari i Krzyżem Walecznych – czterokrotnie.15 lipca 1927 roku został zwolniony z tego stanowiska i z dniem 30 września przeniesiony w stan spoczynku. Do wybuchu II wojny światowej mieszkał w Stanisławowie. Po napaści ZSRR na Polskę został aresztowany przez NKWD.

Zmarł wskutek uduszenia w zamkniętym wagonie kolejowym, w drodze na Syberię. Figuruje na Ukraińskiej Liście Katyńskiej. Został pochowany na otwartym w 2012 Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie – Bykowni. Syn Generała Komandor Porucznik Marynarki Wojennej Franciszek Dąbrowski był zastępcą Komendanta obrony Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte-Majora Henryka Sucharskiego. Przeżył niemieckie obozy jenieckie. Jego powojenna gehenna to materiał na odrębną relację.
Generał Dywizji Kazimierz Henryk Dzierżanowski . Dąb Pamięci posadzony będzie przez 4 Warmińsko-Mazurską Brygadę Obrony Terytorialnej- 42 batalion lekkiej piechoty w Morągu.


Kazimierz Henryk Dzierżanowski , urodził się 24 października 1872 roku w Hałuszczyńcach, w powiecie skałackim (Wołyń,) generał dywizji Wojska Polskiego. Był synem Zygmunta , właściciela Czahar w tarnopolskim, dzierżawca dóbr, syn powstańca z 1863 i Marii z Fedorowiczów.

W 1893 ukończył Wydział Artylerii Wojskowej Akademii Technicznej w Wiedniu i został oficerem zawodowym artylerii cesarskiej i królewskiej (CK) Armii. Walczył na frontach I wojny światowej. Wojnę zakończył w stopniu podpułkownika. Po upadku Austrii, od 2 listopada 1918 dowodził polskimi Oddziałami na Morawach, przyprowadził je w granice Polski.

Przyjęty do Wojska Polskiego w stopniu podpułkownika i przydzielony do Generalnego Inspektoratu Artylerii Ministerstwa Spraw Wojskowych. W lutym 1919 został dowódcą I, następnie II Brygady Artylerii Legionów. Od 1 lipca 1919 był jednocześnie inspektorem artylerii Frontu Północno-Zachodniego. 9 października 1919 roku został mianowany dowódcą XI Brygady Artylerii. W okresie listopad 1919- marzec 1922 zastępca Generalnego Inspektora Artylerii.

Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej, odznaczając się zwłaszcza w walkach o Mińsk i Bobrujsk. W marcu 1920 został Szefem Sekcji Artylerii w Departamencie I Broni Głównych i Wojsk Taborowych M S Wojsk. 29 maja 1920 został zatwierdzony z dniem 1 IV tego roku w stopniu pułkownika. Za bohaterstwo w czasie wojny z Rosją Sowiecką został odznaczony Orderem Virtuti Militari V klasy.28 marca 1922 roku Minister Spraw Wojskowych mianował go szefem Departamentu III Artylerii i Uzbrojenia M S Wojsk.

3 maja 1922 zweryfikowany został w stopniu Generała Brygady ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku. W marcu 1924 roku objął dowództwo 28 Dywizji Piechoty w Warszawie . 31 marca 1924 Prezydent RP Stanisław Wojciechowski na wniosek Ministra Spraw Wojskowych, gen. Dyw. Władysława Sikorskiego awansował go na generała dywizji ze starszeństwem z 1 lipca 1923 i 9 lokatą w korpusie generałów.

21 października 1925 roku Prezydent RP mianował go komendantem Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. 3 sierpnia 1926 wyznaczony na stanowisko dowódcy Okręgu Korpusu nr 3 w Grodnie. 15 marca 1927 roku wyznaczony został na stanowisko dowódcy Okręgu Korpusu Nr VII w Poznaniu. Z dniem 31 grudnia 1932 przeniesiony w stan spoczynku.

Osiadł we Lwowie. We wrześniu 1939 roku z powodu choroby i wieku nie wziął czynnego udziału w obronie Lwowa , był jednak Zastępcą Komendanta Obywatelskiej Straży Miasta Lwowa. We wrześniu 1939 zastał aresztowany przez NKWD i osadzony w więzieniu w Zamarstynowie. W drugiej połowie kwietnia 1940 roku przetransportowany do więzienia w Kijowie. Poza Srebrnym Krzyżem Virtuti Militari odznaczony czterokrotnie Krzyżem Walecznych i wieloma odznaczeniami polskimi i zagranicznymi.

Zamordowany trybem katyńskim przez NKWD. Nazwisko generała figuruje na Ukraińskiej Liście Katyńskiej. Został pochowany na otwartym w 2012 roku Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni. W 1941 roku gen. Władysław Sikorski, nie mając informacji o tragicznych losach generała , brał pod uwagę jego kandydaturę na stanowisko dowódcy Polskich sił Zbrojnych w ZSRR, ale władze sowieckie twierdziły iż nic nie wiedzą o losie generała.

Informacja przygotowana przez Jana Domańskiego, członka Rodziny Katyńskiej w Olsztynie, mieszkańca Nidzicy.