Ptasie stołówki w każdym ogrodzie

— W naszych ogrodach sadząc drzewa i krzewy możemy wybrać te, które są atrakcyjne dla ptaków. Które na przykład?

— Są to drzewa i krzewy o niskiej toksyczności, warunkowo jadalne, po przemrożeniu i ugotowaniu. To m.in. berberysy, czyli kwaśnice Berberis, ale też m.in. hurma wirginijska, persymona amerykańska Diospyros virginiana, jarzębina Sorbus aucuparia czy kalina koralowa Viburnum opulus, kanadyjska V. lentago i śliwolistna V. Prunifolium. Mogą to być również rośliny bezpieczne dla ludzi, w tym doskonałe na kompoty i nalewki, takie jak głóg, wszystkie gatunki, mieszańce i odmiany Crataegus, miczurinowskie mieszańce jarzębów, aronii, głogów i nieszpułek, pigwowce Chaenomeles, „rajskie jabłka” np.: jabłoń jagodowa Malus baccata, kwiecista M. Floribunda czy rokitnik pospolity.

— Jakich roślin unikać?

— Trujących dla małych dzieci, kociąt i szczeniąt, jeśli bawią się w naszym ogrodzie. Drzewa i krzewy trujące dla ludzi, a atrakcyjne dla ptaków, to np. z tych o zimozielonych liściach: bukszpan wieczniezielony Buxus sempervirens, cisy Taxus czy jemioła zwyczajna Viscum album. Są to też pnącza, które są trujące dla ludzi, ale atrakcyjne dla ptaków. Wśród nich jest to bluszcz pospolity Hedera halix, hortensje Hydrangea czy klematisy, inaczej powojniki Clematis.

Hurma wirginijska to fascynujące drzewo. Niedojrzałe owoce były lekiem przeciwko malarii.

— Jakie niezwykłe gatunki drzew i krzewów, które można spotkać w Ogrodzie Botanicznym PAN-u w Powsinie, są uwielbiane przez ptaki?

— Bardzo intrygujące są bluszcz Hedera helix i jemioła Viscum album. Hurma wirginijska Diospyros virginiana to z kolei fascynujące drzewo o całkiem smacznych, po przemarznięciu, owocach. W przeszłości była to jedna z najważniejszych roślin użytkowych Ameryki Północnej. Z nasion robiono guziki albo prażono je jak kawę, wywar z liści zastępował herbatę, niedojrzałe owoce były też namiastką drogiej kory chinowca — lekiem przeciw malarii. Tak zwane mieszańce miczurinowskie jarzębów, aronii, głogów i nieszpułek to prawdziwe klejnoty w koronie Sadu Pomologicznego w Powsinie. Niegdyś kojarzone z sowiecką okupacją, dziś wracają do łask polskich działkowców z racji swej urody, odporności na mróz i wielorakich zastosowań. Głowocis japoński Cephalotaxus harringtonia to śliczna choinka, pokrojem zbliżona do znanych nam cisów, o szyszkojagodach podobnych do śliwek. Z jej igieł pozyskano lek przeciw przewlekłej białaczce szpikowej. Doskonale znosi głęboki cień i słabe gleby, aczkolwiek może wymarzać na Mazurach i Podlasiu.

Owoce rokitnika prezentują się zjawiskowo również zimą