Czy szpitalom grozi paraliż, a pacjentom kłopoty?

Pacjenci boją się i słusznie o to, kto ich będzie leczył. Od 1 stycznia wielu lekarzy rezydentów odmówiło pracy powyżej 48 godzin tygodniowo. Do tej pory pracowali dłużej, bo pozwalała im na to klauzula opt-out. Od 1 stycznia jednak wielu lekrzy ją wypowiedziało. W całej Polsce ok. 3500 osób. Najtrudniej jest w Uniwersyteckim Dziecięcym Szpitalu Klinicznym w Białymstoku. Tam aż 90 procent lekarzy wypowiedziało opt-out. Na Warmii i Mazurach tę decyzję podjęło 45 medyków. Najtrudniejsza sytuacja jest w Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalu Dziecięcym w Olsztynie, gdzie klauzulę wypowiedziało aż 17 lekarzy na 43 dyżurujących rezydentów. Łącznie w szpitalu pracuje ponad 100 medyków.

— Może się zdarzyć, że w godzinach rannych będzie o jednego lekarza mniej. Oczywiście jeśli jeden lekarz pracuje mniej, drugi musi pracować więcej. Nie zaburza to jednak opieki — zapewnia Barbara Chwała, zastępca dyrektora ds. lecznictwa Wojewódzkiego Specjalistycznego Szpitala Dziecięcego w Olsztynie. — Pomimo tego ułożyliśmy grafiki pracy tak, żeby zapewnić całodobową opiekę specjalistyczną wszystkim pacjentom. Nie ma żadnych odwołań ani przesunięć planowanych zabiegów. Szpital pracuje. Musi przecież zagwarantować opiekę dzieciom.

Lekarz rezydent Łukasz Jaśkiewicz martwi się, że taka sytuacja może zaszkodzić małym pacjentom.
— Dyrekcja wprowadziła tryb pracy zmianowej od stycznia. To mocno niekorzystne dla pacjentów. Może się okazać, że dziecko przyjęte przez jednego lekarza będzie miało trzech różnych. Dla procesu leczenia to mocno niekorzystne — zauważa Łukasz Jaśkiewicz, lekarz rezydent. — 17 lekarzy, którzy wypowiedzieli klauzulę, to bardzo dużo. Jeden lekarz na dyżurze to też zła wiadomość. Ale taką możliwość daje rozporządzenie wprowadzone przez ministra zdrowia o tym, że jeden lekarz może dyżurować na kilku oddziałach. Może dojść do takiej patologii, że chirurg będzie pracował na internie. Już zdarzały się takie historie. Na przykład w karetce zamiast specjalisty medycyny ratunkowej jeździł dermatolog. Boję się sytuacji, że tylko jeden lekarz będzie pracował w całym szpitalu. Dzisiaj może...

Dlaczego lekarze rezydenci nie biorą dłuższych dyżurów? W październiku młodzi medycy zakończyli protest głodowy, który prowadzili przez niemal miesiąc. Domagali się między innymi zwiększenia nakładów na publiczną służbę zdrowia. Chcieli również wyższych zarobków za pracę na etacie, aby mieć więcej czasu na rozwój zawodowy i dla rodziny. Zapowiedzieli też, że podejmą inną formę protestu. Od tego czasu masowo wypowiadają klauzulę opt-out, która pozwala lekarzom pracować ponad 48 godzin w tygodniu.

— Lekarze pracują ponad swoje siły. Są tacy, którzy pracują nawet po trzysta godzin miesięcznie. Tak nie powinno być — podkreśla Mateusz Malik, lekarz rezydent. — Znamy tragiczne przypadki, gdy lekarz umierał z przepracowania. Ale słyszy się tylko o tych najgorszych, a przecież wiele sytuacji nie pojawi się w mediach. Na przykład pacjent może zostać dotknięty nieprzyjemną uwagą, bo lekarz po wielu przepracowanych godzinach ma wszystkiego dość i nie może zachować podstawowych standardów. Albo gdy mowa o błędzie medycznym, też nikt nie widzi przemęczenia. A być może z ograniczeń czysto ludzkich lekarz coś przeoczył. A tego przecież można uniknąć. Gdyby tylko więcej lekarzy pracowało w szpitalach. Tak samo jest z pielęgniarkami, laborantami czy technikami. To problem systemu. Dlatego o jego rozwiązanie głośno apelujemy.

Problemów kadrowych obawia się też Wojewódzki Szpital Zespolony w Elblągu. W placówce pracuje około 100 lekarzy zatrudnionych na umowy o pracę. Ponad 70 z nich to lekarze rezydenci.

— Niestety trudno mi powiedzieć, ilu lekarzy dzisiaj wypowiedziało klauzulę opt-out — mówi Anna Kowalska, rzeczniczka szpitala. — Mogę jedynie przytoczyć wypowiedź dyrekcji sprzed kilku dni, że trzech lekarzy pracuje do 48 godzin. Inni pracują bez zmian. Na oddziałach szpitalnych nie będzie problemów z obsadzeniem dyżurów, ale już na SOR, świątecznej i nocnej opiece medycznej oraz w karetkach problem będzie duży.

W elbląskim WSZ na SOR-ze w ciągu doby pracuje teraz trzech lekarzy, w nocnej i świątecznej opiece medycznej dwóch (pediatra i internista), a w karetkach w ciągu dnia dyżur ma trzech medyków. To razem osiem osób.

— Łatwo policzyć, ile w ciągu 30 dni potrzeba takich dyżurów — dodaje Elżbieta Gelert, dyrektorka Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Elblągu. — Na styczeń udało nam się jeszcze opracować grafik na miarę godzin pracy lekarzy, ale został ułożony w bólach. Co będzie dalej? Nie wiem.

Dzisiaj w Warszawie odbędzie się posiedzenie komisji zdrowia, na którym dyrektor WSZ będzie obecna (Elżbieta Gelert jest również posłanką). Podczas spotkania politycy będą szukali rozwiązania tego problemu. Również minister zdrowia Konstanty Radziwiłł wypowie się na ten temat. Wczoraj jednak ostro krytykował rezydentów.

— Ci lekarze, którzy odmawiają pracy na dyżurach, robią to z rozmysłem, aby skomplikować pracę szpitali, sparaliżować je — powiedział w radiu RMF FM. — Nie uważam tej sytuacji za normalną...

AR