Nasza historia. Zmarłym pamięć, ocalałym szacunek

Zgodnie z decyzją władz sowieckich z 5 grudnia 1939 r. deportacja objęła ponad 140 tysięcy obywateli polskich (dane tzw. ostrożne, wynikające z ustaleń na podstawie sowieckich list przewozowych), w tym ok. 115 tysięcy Polaków, ok. 13 tysięcy Ukraińców, ok. 11 tysięcy Białorusinów i in. Były to głównie rodziny urzędników państwowych średniego szczebla, właścicieli ziemskich i osadników wojskowych. Sowieci nadzorujący wywózkę pozwalali zabrać deportowanym tylko rzeczy osobiste. Czas na spakowanie to trzydzieści -czterdzieści minut. Z uwagi na tak niską temperaturę, część deportowanych, stłoczona w nieogrzewanych wagonach kolejowych (po ok. 50 osób w każdym), nie dotarła żywa do stacji docelowych.

W kolejnych trzech masowych deportacjach, z lat 1940-1941, wywieziono łącznie ponad 180 tysięcy obywateli polskich (dane również tzw. ostrożne, kwestionowane przez stronę polską). Nie należy zapominać, iż oprócz ww. deportacji i kolejnych, z lat późniejszych, obywateli polskich dotknęły ze strony władz sowieckich i inne uciążliwe represje.

Dla zainteresowanych statystyką polecam książkę Czesława Brzozy: Polska w czasach niepodległości i drugiej wojny światowej (1918-1945), Kraków 2001, osobom zainteresowanym nieco szerzej powyższą tematyką książkę: Życie codzienne polskich zesłańców w ZSRR w latach 1940-1946, red. Stanisław Ciesielski, Wrocław 1997, natomiast osobom chcącym pogłębić swoją wiedzę na temat losów polskich sierot w ZSRR książkę Weroniki Hort (Hanki Ordonównej): Tułacze dzieci, Bejrut 1948 (reprint: Warszawa 1990).

Benedykt Perzyński