Urna z prochami zmarłego wykopana z kurhanu pod Bukwałdem [ZDJĘCIA]

Projekt "Zajrzyj do wnętrza kurhanu", realizowany przez Towarzystwo Naukowe Pruthenia wspólnie z gminą Dywity oraz Nadleśnictwem Kudypy i Stowarzyszeniem Przyjaciół Wsi Bukwałd, rozpoczął się 7 lipca 2016 roku. Celem projektu jest przebadanie oraz rewitalizacja grobowca kurhanowego z wczesnej epoki żelaza (od ok. V do I w. p.n.e.), położonego przy najważniejszym szlaku turystycznym naszego regionu - Szlaku Kopernikowskim.

Po 16 dniach kopania archeologom udało się znaleźć pierwszy pełny grób w tym kurhanie, czyli urnę z prochami zmarłego. W sobotę (30 lipca) badacze przeszli do eksplorowania grobu.

Z którego wieku pochodzi znalezisko? Odpowiedź może nie być prosta i jednoznaczna. Dość często już po założeniu kurhanu lokowano w jego płaszczu tzw. pochówki wtórne. - Być może była to dla mieszkańców kultur archaicznych procedura standardowa, ale znane są również przypadki, że starożytny kurhan wykorzystywali jako miejsce grzebalne mieszkańcy kultur funkcjonujących wiele lat później. Na przykład w zachodniobałtyjskim kurhanie w Stolnie paręset lat po jego założeniu mieszkańcy kultury wielbarskiej złożyli prochy swojego zmarłego - opisuje znalezisko Bogdan Radzicki, który na bieżąco prowadzi dziennik prac na fanpage'u projektu na Facebooku:

Z którego wieku pochodzi urna, którą znaleźli archeolodzy w kurhanie pod Bukwałdem? Co można wyczytać z samego naczynia? Nasz reporter, Mateusz Przyborowski, był na miejscu w sobotę i bacznie przyglądał się pracy archeologów. Już w poniedziałek szukaj reportażu w drukowanym wydaniu "Gazety Olsztyńskiej". Znajdziesz nas również w wersji PDF na stronie KupGazetę.pl.

6 sierpnia kurhan zostanie udostępniony turystom. Archeolodzy opowiedzą jego historię i oprowadzą po cmentarzysku.

Kilka słów o kurhanie pod Bukwałdem:

Rozległe cmentarzysko kurhanowe w kompleksie lasu bukowego "Warmińskie Buczyny" położone jest między wsiami Bukwałd (Gross Buchwalde) i Cerkiewnik (Münsterberg). Nekropolę odkryto przypadkowo w latach 1878-79 podczas budowy linii kolejowej Olsztyn-Braniewo, gdy zniszczono dwa kurhany położone na trasie wytyczonego pasa torowiska.

W roku 1879 r. pięć kurhanów rozkopał z ramienia Towarzystwa Fizykalno-Ekonomicznego w Królewcu Karl Heinrich Lohmeyer (1832-1909), profesor historii Uniwersytetu w Królewcu. Wyniki tych wykopalisk opublikował Otto Tischler (1843-1891) w trzeciej części obszernej rozprawy "Ostpreussische Grabhügel", III, która ukazała się w Schriften der Physikalisch - Ökonomischen Gesellschaft zu Königsberg i. Pr., t. 31 w roku 1891.

Do 2015 roku na cmentarzysku znanych było jedynie siedem kurhanów (z badań niemieckich oraz prospekcji prowadzonej w latach 90-tych XX wieku przez Mirosława Hoffmanna). W latach 2015-16 Bogdan Radzicki i Joanna Sokal z Towarzystwa Naukowego Pruthenia prowadzili prospekcję terenową, identyfikując siedem kolejnych kurhanów w różnych częściach kompleksu leśnego.

Na podstawie zabytków ruchomych opublikowanych przez O. Tischlera nekropolę datować należy na „wczesnożelazną” fazę kultury kurhanów zachodniobałtyjskich, czyli na przedział czasowy między ok. 550 a 120 lat przed Chrystusem.