Nie masz pomysłu na weekend? Może Iławski Biskupin!

Choć szlak rozpoczyna się przy skrzyżowaniu drogi wojewódzkiej Iława-Susz ze starą aleją, która dawniej łączyła Szymbark z Gardzieniem, wędrówkę warto rozpocząć przy ruinach gotyckiego zamku w Szymbarku. Mimo że od wielu lat obiekt znajduje się w rękach prywatnych, istnieje możliwość obejścia murów obwodowych budowli – oczywiście, przy zachowaniu szczególnej ostrożności.
Niedaleko ruin zamku, na leśnym wzgórzu przy drodze łączącej Szymbark z Ząbrowem, znajduje się cmentarz rodowy von Finckensteinów. Spoczywa na nim czterech w linii prostej Konradów Finck von Finckenstein oraz Getruda i Agnes – matka i córka Finckensteinów. To kolejne miejsce w okolicy, które warto odwiedzić.

Mapa z zaznaczonym przebiegiem szlaku

Pierwszy przystanek Stawki
Podążając szlakiem w kierunku północno-wschodnim, pierwszym przystankiem na trasie są Stawki. W czasach nowożytnych Stawki były folwarkiem. O jego istnieniu przypominają dziś tylko znajdujące się przy alei stare drzewa owocowe oraz kamienie polne i pozostałości cegieł. W okolicy istniała również leśna huta szkła. W Stawkach znajduje się kolejna tablica z najważniejszymi informacji o miejscu i okolicy.

W pałacu przebywali też uchodźcy
Podążamy dalej, tym razem w kierunku północnym. Aleja łącząca Stawki z Gardzieniem to najbardziej urokliwa część trasy. Znajdują się przy niej drewniane ławki, które zachęcają do krótkiego odpoczynku. Tuż przed wsią, w zakolu rzeki Osy, istniał dawniej młyn wodny. Wprawne oko dojrzy jego pozostałości, znajdujące się w głębokim korycie Osy.
Kolejna tablica informacyjna znajduje się przy skrzyżowaniu alei z drogą do Starzykowa. Dowiedzieć się z niej można, że w głębi parku po prawej stronie znajdują się pozostałości pałacu. Wzniósł go w 1699 roku hrabia Ernst Finck von Finckenstein. W XIX wieku obiekt był już własnością barona Wernera von Gutstedt, którego żona – Jenny von Gutstedt – przebudowała obiekt na wzór pałacu Wittum w Weimarze. W 1900 roku majątek ponownie przeszedł na własność Finckensteinów. W okresie I wojny światowej działała tam szkoła, w pałacu przebywali też uchodźcy z terenów objętych działaniami wojennymi. Z kolei przed II wojną światową mieściła się tam szkoła sportowa gdańskiej SA. Obiekt przetrwał działania wojenne. Do końca lat ’60 zamieszkiwały go rodziny robotników leśnych.

Z Gardzienia szlak prowadzi w kierunku północnym – do pozostałości majątku w Starzykowie Małym i dalej, do prastarego osiedla obronnego, które jest jedyną całkowicie przebadaną osadą obronną z wczesnej epoki żelaza w całym regionie. Odkryto ją przypadkiem w 1929 roku w czasie budowy lokalnej drogi do Piotrkowa. To właśnie nasz lokalny „Iławski Biskupin”.
W trakcie badań archeologicznych, które przeprowadzono w latach ’30 XX wieku stwierdzono, że osada liczy 2500 lat i została założona na półwyspie Jeziora Piotrkowskiego Małego. Teren osady otoczony był kamiennymi obwałowaniami i rzędami palisad. Całości strzegły umocnione bramy.
Szlak kończy się w Piotrkowie.

Michał Młotek