Włóczęgostwo fotograficzne Marioli Adeli Karpowicz. Kościół w Jesionowie

Jesionowo (niem. Eschenau)... Warmia północna... kościół parafialny pod wezwaniem Świętych Marcina, Rocha i Walentego...

Wieś lokowana w roku 1382 przez biskupa Henryka Sorboma, ale pierwsze wzmianki o niej pochodzą z roku 1366. Niedługo potem, bo w 1402 roku, została zakupiona przez kapitułę kolegiacką w Dobrym Mieście.

Pierwszy kościół zbudowano w XIV wieku, ale uległ on częściowemu zniszczeniu w czasie wojen polsko - krzyżackich w XV wieku. Odbudowany został w roku 1581 i konsekrowany przez Marcina Kromera w roku 1583. Obecny został wzniesiony w 1649 z częściowym wykorzystaniem murów poprzedniego i po rozbudowie ku wschodowi w roku 1684 konsekrowany przez biskupa Michała Radziejowskiego 18 czerwca 1864 roku. Świątynię kilkakrotnie odnawiano: w roku 1709, 1870, zaś w roku 1911 dobudowano nowe prezbiterium i zakrystię oraz zmieniono (wylicowano) szczyt wschodni, wybudowany w II połowie XIX wieku, na neobarokowy. W tym samym roku, w listopadzie, powstała tu parafia, w miejscu poprzedniej filii wspólnoty z Orzechowa.

Obecny kościół zatracił swój wcześniejszy charakter, jest bezstylowy, z niskim dachem i o bardzo złych proporcjach całości.

Jest to budowla salowa, murowana z kamienia polnego z niewielkim użyciem cegły. Od północy i zachodu z kruchtami, gdzie zachodnia jest z otynkowanym wejściem zamkniętym łukiem odcinkowym, a północna również z otynkowanym wejściem i interesującym szczytem wykonanym z cegły, w którym ozdobą jest arkadowa, stopniowana wnęka z łukami półkolistymi.

Od południa widoczne są całkowicie otynkowane przybudówki: nowa zakrystia przy prezbiterium z neobarokowymi spływami oraz kaplica przy nawie. Pierwszą wieńczy trójkątny przyczółek, a drugą półokrągły.

Prezbiterium węższe od korpusu budynku, mało ozdobne, z dwoma oknami, dość głęboko osadzonymi w tynkowanej oprawie, z witrażami, zamknięte łukiem półkolistym.

Szczyt wschodni, neobarokowy, wylicowany, ze spływami oraz wieżyczką na sygnaturkę, która zwieńczona jest chorągiewką z datą 1858.

Okna w nawie rozmieszczone harmonijnie, w oprawie tynkowanej, osadzone dość głęboko, zamknięte łukiem odcinkowym, z witrażami.

Kościół posadowiony jest na starym katolickim cmentarzu. Natknąć się tu można na nagrobki z okresu międzywojennego oraz powojennego oraz żeliwne krzyże. Na jego terenie znajduje się również współcześnie wybudowana wieża z daszkiem, w której umieszczono dzwon.

Świątynia otoczona jest nowym, żelaznym płotem na otynkowanej podmurówce.
Kościół w Jesionowie znajduje się 23 kilometry na północ od Olsztyna, może ktoś ze zwiedzających będzie miał więcej szczęścia i zastanie go otwarty...

Mariola Adela Karpowicz

Więcej o Marioli przeczytacie TUTAJ

Blog prowadzony przez Mariolę TUTAJ

Źródła:

Tadeusz Chrzanowski, Przewodnik o zabytkowych kościołach północnej Warmii, Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, Olsztyn 1978
Praca zbiorowa, Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej, tom I, Święta Warmia, Kuria Metropolitarna Archidiecezji Warmińskiej, Olsztyn 1999

Czytaj e-wydanie ">kliknij