Jezioro Ukiel coraz brudniejsze?

Brzeg największego jeziora w Olsztynie pokrywa coraz gęstsza roślinność, tworząc zieloną ścianę zamiast dotychczasowej czystej linii wody. Mieszkańcy alarmują, że zmiany są coraz bardziej widoczne i mogą odstraszać zarówno turystów, jak i lokalnych miłośników rekreacji nad jeziorem. Wodorosty bardzo szybkim tempie się rozrastają.

Sprawą zajął się radny Mirosław Arczak.

— Pogarszający się stan czystości Jeziora Ukiel staje się coraz bardziej palącym problemem Olsztyna. Wskazują na to coraz liczniejsze sygnały ze strony użytkowników, okolicznych mieszkańców, nieoficjalne opinie ekspertów oraz obserwacje własne – podkreśla Arczak.

Radny złożył w ratuszu interpelację, w której poruszył kilka kwestii.

– Jakie działania zostały podjęte przez Urząd Miasta w celu określenia skali i charakteru zmian w zakresie czystości wody Jeziora Ukiel? I kolejna: – Jakie działania zaradcze zostały podjęte i są planowane w celu ograniczenia pogarszającego się stanu czystości wody w jeziorze? Czy w związku z tym zostały nawiązane kontakty i współpraca z instytucjami, jednostkami naukowymi, organizacjami pozarządowymi aby zintensyfikować działania i potencjalnie zwiększyć ich skuteczność?

Radny Arczak dodaje, że objawem zanieczyszczenia największego zbiornika Olsztyna jest masowe występowanie moczarki. Stanowi to o tyle zagrożenie dla bioróżnorodności zbiornika, że przez intensywny rozrost wypiera lub zagłusza rodzime gatunki roślin, a przez to zwierząt, ryb, zooplanktonu i innych organizmów. Obumieranie dużej masy roślinności uwalnia do środowiska znaczne ilości materii organicznej i powoduje wyczerpywanie tlenu.

Prof. Stanisław Czachorowski, hydrobiologa i entomologa z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, nie wyklucza, że powodem coraz większego zanieczyszczenia może być coraz większa zabudowa okolic brzegów Jeziora Ukiel. Niedawno nad jeziorem powstało niewielkie osiedle od strony ulicy Bałtyckiej, nowy budynek stawiany jest też tuż przy brzegu jeziora, przy leśnej drodze za Łupstychem. Kolejna inwestycja to budowa apartamentowca nad Zatoką Miłą. Przypomnijmy, że dwa lata temu ratusz wydał pięć decyzji o pozwoleniu na budowę obiektów mieszkalnych w sąsiedztwie jeziora. W 2024 rok wydano decyzje o pozwoleniu na budowę budynku mieszkalnego jednorodzinnego wolnostojącego przy ul. Głogowej oraz na budowę trzech budynków mieszkalnych wielorodzinnych przy ul. Bałtyckiej.

– Jeżeli Jezioro Ukiel dalej będzie tak intensywnie zabudowywane, to stracimy ten ekosystem bezpowrotnie dla wszystkich. Nie myśli się o konsekwencjach tego – twierdzi prof. Czachorowski. – Potrzeba nam sensownego planu zagospodarowania przestrzennego, który trzeba egzekwować.

Obecnie przygotowywany jest plan zagospodarowania przestrzennego Gutkowa. Pierwsza część została już zatwierdzona. Plan ma zabezpieczyć przyrodnicze i krajobrazowe wartości zachodniej części jeziora Ukiel. Dokument doprecyzowuje zapisy tak, żeby np. ograniczyć maksymalną wysokości zabudowy do trzech kondygnacji nadziemnych i ustalić maksymalną powierzchnię zabudowy. Obecnie trwają prace nad drugą częścią planu, obejmującą brzegi jeziora Ukiel od Gutkowa do Łupstycha.

Moczarka na Jeziorze Długim

Zdaniem ekologów, chcą zachować czystość jezior przede wszystkim powinni pamiętać o tym, żeby nie wprowadzać do akwenów zanieczyszczeń. Mowa o śmieceniu, wyrzucani papierków, plastików czy butelek, jak również o nie dokarmianiu ptaków chlebem. Każda karma, która jest przynoszona dla ptaków wodnych, jest dodatkowym ładunkiem zanieczyszczeń wprowadzany do jeziora z zewnątrz.

Przypomnijmy, że podobny problem z obecnością moczarki od kilku lat dotyczy Jeziora Długiego, gdzie moczarka delikatna rozrasta się bardzo szybko. Jest to roślina, której wzrost sprzyja specyficzne połączenie warunków – Długie jest jeziorem dobrze nasłonecznionym, nieprzepływowym i bogatym w składniki pokarmowe, a dodatkowo woda jest w nim bardzo przejrzysta. To wszystko stwarza idealne warunki do ekspansji tej rośliny. Ze swojej strony, ratusz już kilkakrotnie czyścił Jezioro Długie. Roślinność była wydobywana za pomocą specjalnych koszy. Nie koszono jej, ponieważ w ten sposób rozrasta się jeszcze bardziej.