Jak walczyć z dezinformacją?

1. Uczmy się
Pamiętajmy, czym jest dezinformacja i w jaki sposób się rozprzestrzenia. Nauczmy się rozpoznawać popularne taktyki: fałszywe wiadomości, deepfakes i zmanipulowane obrazy.

2. Sprawdzamy
Zanim udostępnisz informację lub w nią uwierzysz, sprawdź jej źródło i wiarygodność.

3. Sprawdźmy źródła
Nie polegajmy na jednym źródle. By zapewnić dokładność, należy powiązać informacje z wieloma renomowanymi źródłami. Nazywa się to czytaniem krytycznym lub czytaniem poziomym.

4. Myślmy krytycznie
W dzisiejszych czasach warto być sceptycznym wobec sensacyjnych twierdzeń i nagłówków stanowiących przynętę do kliknięcia. Myśl krytycznie i poddawaj w wątpliwość wiarygodność informacji.

5. Sprawdzamy daty
Upewnijmy się, że informacje są aktualne. Stare informacje prezentowane jako aktualne mogą wprowadzać w błąd. Większość artykułów online ma datę publikacji — najpierw naucz się jej szukać, a dopiero potem zagłębiaj się w to, co znajdziesz poniżej.

6. Promujmy umiejętność korzystania z mediów
Zachęcaj innych do umiejętności korzystania z mediów. Udostępnij zasoby i wskazówki dotyczące rozpoznawania dezinformacji i dezinformacji. Warto też wspierać ustawodawstwo wymagające edukacji w zakresie umiejętności korzystania z mediów w szkołach.

7. Dezinformację zgłaszamy
Jeżeli natkniesz się na dezinformację, zgłoś ją platformie lub witrynie udostępniającej treści i skorzystaj z ich mechanizmów zgłaszania.

8. Przed udostępnieniem — zatrzymaj się
Unikajmy udostępniania informacji, których nie zweryfikowaliśmy. Nawet udostępnianie informacji w celu obalenia informacji może spowodować dalsze rozprzestrzenianie się dezinformacji. Portale społecznościowe ułatwiają udostępnianie, ale to, że możemy, nie zawsze oznacza, że powinniśmy.

9. Warto wiedzieć, komu można zaufać
Preferuj renomowane serwisy informacyjne i uznane instytucje — one znacznie częściej trzymają się standardów dziennikarskich. Choćby dlatego, że dbają o swoich odbiorców i o własną reputację.

10. Konstruktywnie odpychaj
Jeżeli spotkasz osobę rozpowszechniającą dezinformację, podejmij z nią dyskusję opartą na faktach i pełną szacunku. Podziel się źródłami i zachęć do krytycznego myślenia.
Generalnie należy pamiętać, że dezinformacja ma na celu oszukiwać i manipulować, często w sposób odwołujący się do naszych podstawowych ludzkich emocji oraz ukrytych i wyuczonych uprzedzeń. Wszyscy jesteśmy podatni na to zjawisko.

Oprac. mmb

Wydawca „Gazety Olsztyńskiej” Grupa WM dzięki Polskiej Fundacji Narodowej realizuje projekt, którego celem jest przeciwdziałanie dezinformacji, która przez lata utrwalała zniekształcony wizerunek Polski poprzez rozpowszechnianie zmanipulowanych lub nieprawdziwych faktów historycznych, negatywnie wpływających na dobre imię Polski i Polaków na świecie. Na stronie internetowej anty-defamation.pl prezentujemy artykuły i audycje, w których poruszamy kwestie dotyczące tuszowania i fałszowania zarówno prawdy historycznej, jak i otaczającej nas rzeczywistości.