Wciąż oszukują seniorów. Nie pomagają prośby i ostrzeżenia

Oszustwa online nadal są zmorą, a ich ofiarami często padają starsze osoby. Ufność, życzliwość i brak obycia z nowoczesnymi technologiami to cechy, które przestępcy potrafią bezwzględnie wykorzystać. Policja ostrzega: socjotechnika, czyli manipulowanie emocjami, staje się coraz bardziej wyrafinowana.

Metody działania oszustów
Na amerykańskiego żołnierza, marynarza z Hamburga, lekarza biorącego udział w misji, wnuczka, policjanta czy na blika – na te metody wciąż nabierają się mieszkańcy regionu, tracąc duże pieniądze. Oszuści tworzą coraz to nowe historie, by wyłudzić pieniądze. Najczęściej jest to metoda na policjanta. Należy pamiętać, że policjanci nigdy nie proszą o przekazanie pieniędzy czy o ich przelanie na jakiekolwiek konto. Gdy otrzymamy tego typu telefon, zanim cokolwiek zrobimy, skontaktujmy się z rodziną lub policją, by zweryfikować te informacje. Policjanci natomiast apelują, by zachować czujność i nie przekazywać obcym gotówki.

Schemat jest podobny: fałszywy wnuczek czy fałszywa córka, najczęściej ofiara wypadku, którą szybko trzeba ratować z opresji, a do tego potrzebne są pieniądze na kaucję lub leczenie, ewentualnie równie fałszywy policjant, który prowadzi tajne operacyjne działania i koniecznie musimy mu przekazać swoje oszczędności, by uchronić je przed… oszustami. Coraz popularniejsze są oszustwa związane z blikiem. Naciągacze, pokonując zabezpieczenia, uzyskują dostęp do aplikacji Messenger, za którego pośrednictwem wysyłają wiadomości z prośbą o wygenerowanie i podanie im kodu blik. Swoją prośbę tłumaczą różnie: chwilowym brakiem gotówki albo pilną potrzebą zapłaty rachunku czy zrobienia przelewu oraz niemożnością zrobienia tego ze swojego konta. Oczywiście deklarują, w dalszym ciągu podszywając się pod osobę, na której konto na Messengerze się włamali, że całą gotówkę zwrócą.

Seniorzy padają ofiarami oszustów
Olsztyńscy policjanci otrzymali zgłoszenie o oszustwie na wnuczka. Z relacji 86-latki wynikało, że zadzwonił do niej mężczyzna podający się za funkcjonariusza policji. Oszust twierdził, że jej wnuczek potrącił na przejściu dla pieszych ciężarną kobietę. W tle było słychać również głos rzekomego członka rodziny, który prosił babcię o pomoc. Po chwili 86-latka miała otrzymać informację, że jedynym sposobem na uniknięcie odpowiedzialności karnej przez członka rodziny jest wpłacenie kaucji w wysokości 150 tysięcy złotych. Seniorka zebrała swoje oszczędności i zgodnie z przekazanymi instrukcjami przekazała pieniądze oszustowi. Od tego momentu kontakt z fałszywymi policjantami się urwał. Zaniepokojona sytuacją wnuczka 86-latka postanowiła do niego zadzwonić. Okazało się, że nic mu nie groziło. Seniorka straciła 27 tysięcy złotych.

Senior z Mławy jakiś czas temu poszukiwał w internecie ofert inwestycyjnych. Skontaktowała się z nim kobieta podająca się za konsultantkę firmy zajmującej się doradztwem i pośrednictwem przy zakupie akcji i obligacji. Przekonała go do inwestycji na większą kwotę. Poleciła wykonać przelew na wskazane konto za pomocą aplikacji bankowej. Senior miał trudności z zalogowaniem się do bankowości internetowej, dlatego kobieta zaoferowała „wsparcie techniczne”. Poprosiła o podanie danych potrzebnych do zalogowania się, a następnie autoryzacji przelewu. Mężczyzna, ufając rozmówczyni, przekazał jej wszystkie potrzebne informacje. W rezultacie kobieta uzyskała dostęp do jego konta i nakłoniła go do zatwierdzenia przelewu na kwotę przekraczającą 40 tysięcy złotych. Po pewnym czasie senior zorientował się, że padł ofiarą oszustwa i zgłosił sprawę policji. Trwają czynności.

Wykorzystują ufność seniorów
Do najczęstszych i najgorszych metod cyberprzestępców należy wykorzystywanie więzi z bliskimi i obawy o nich. Mowa tu o wciąż popularnym oszustwie na wnuczka. Warto mieć świadomość, że dziś dzięki AI można wygenerować głos kogokolwiek, choćby kogoś z rodziny. Inną metodą jest tworzenie tzw. niepowtarzalnych okazji. Seniorzy w internecie otrzymują prośby, aby kliknąć link czy przekazać dane. Kusi się tu m.in. niezwykłymi przecenami, promocjami czy wygraną na loterii.

Kolejnym sposobem są oszustwa romansowe. Przedsiębiorczy oszuści zakładają fałszywe profile w serwisach randkowych lub komunikatorach i budują relacje z ofiarami. Pierwszym krokiem jest przekonanie ofiary do przekazania danych: numeru telefonu, adresu mailowego lub loginu do mediów społecznościowych pod pozorem przeniesienia konwersacji na bardziej osobisty grunt. Ostatecznie oszust zawsze zaczyna prosić o pieniądze z powodu rzekomych nagłych problemów. Następnym trikiem jest oferowanie fałszywej pomocy technicznej. Oszuści przekonują ofiarę, że jej komputer został zainfekowany przez złośliwe oprogramowanie i że musi zapewnić im zdalny dostęp do swojego urządzenia, aby mogli rozwiązać problem.

Okazuje się, że aż 71 procent polskich seniorów deklaruje, iż czuje się bezpiecznie w sieci, ale 55 procent z nich określa swój poziom świadomości na temat bezpiecznego korzystania z internetu jako przeciętny. Swoją wiedzę czerpią przede wszystkim z mediów i od pracowników instytucji finansowych. Dopiero na trzecim miejscu wymieniają w tym kontekście rodzinę. Eksperci do spraw cyberbezpieczeństwa podkreślają, że to dowód na to, iż należy jak najczęściej rozmawiać o aktualnych zagrożeniach właśnie z dziadkami i babciami.

Choć policja w środowisku seniorów cyklicznie organizuje spotkania, podczas których ostrzega przed takimi próbami oszustw, chociaż przy każdej okazji powtarzane są zasady bezpieczeństwa, a po każdej ze zgłoszonych prób oszustw instytucje, za pracowników których podają się przestępcy, umieszczają komunikaty z ostrzeżeniami, złodziejom wciąż się udaje. Przestępcy wykorzystują ufność starszych ludzi…