Cieśnina Ormuz - wąskie gardło w światowym handlu ropą

2025-06-23 13:03:05(ost. akt: 2025-06-23 13:12:52)

Autor zdjęcia: PAP

Zamknięcie cieśniny Ormuz, o czym zdecydował parlament Iranu, może poważnie wpłynąć na światową gospodarkę. To najważniejszy szlak eksportowy ropy naftowej z Zatoki Perskiej na światowe rynki i trasa, którą przepływa jedna piąta globalnych dostaw tego surowca.
Po zbombardowaniu przez USA obiektów nuklearnych w Iranie nocy z soboty na niedzielę parlament w Teheranie przegłosował zamknięcie cieśniny dla żeglugi. Nie jest to jednak wiążący krok - ostateczna decyzja należy do przywódcy irańskiej teokracji, ajatollaha Alego Chameneia.

Cieśnina położona jest między Zatoką Perską a Zatoką Omańską. Od północy nad cieśniną leży Iran, od południa - Zjednoczone Emiraty Arabskie (ZEA) oraz Oman. Kilka położonych w cieśninie wysp należy do Iranu oraz Omanu, na irańskich władze rozmieściły systemy przeciwokrętowe.

Cieśniną w najwęższym miejscu ma 33 km, a tor, którym mogą poruszać się statki - zaledwie 3 km.

Ten szlak komunikacyjny ma olbrzymie znaczenie strategiczne. W ostatnich kilkunastu miesiącach dziennie przepływało nim 17,8-20,8 mln baryłek ropy naftowej z Arabii Saudyjskiej, Kuwejtu, Iraku, Iranu i ZEA, a także skroplony gaz ziemny (LNG), eksportowany głównie przez Katar. Około 80 proc. eksportowanej tą drogą ropy kierowane jest na rynki azjatyckie.

Z powodu regionalnych napięć państwa Zatoki Perskiej zaczęły budować rurociągi, by zmniejszyć zależność od eksportu ropy cieśniną. Arabia Saudyjska jest w stanie wysyłać część swojej ropy rurociągiem do załadunku bezpośrednio z Morza Czerwonego (aczkolwiek transportowi tej ropy mogliby zagrozić jemeńscy rebelianci Huti), ZEA dysponują zaś rurociągiem wiodącym z Abu Zabi do Fudżajry nad Zatoką Omańską. Obie te nitki nie są w stanie przejąć większą część ropy transportowanej cieśniną.

Ochrona żeglugi handlowej w tym rejonie to zadanie stacjonującej w Bahrajnie V Floty Stanów Zjednoczonych.

Iran już wcześniej groził zamknięciem cieśniny, ale nigdy dotąd tych gróźb nie zrealizował.

Zamknięcie cieśniny wywarłoby natychmiastowy potężny efekt inflacyjny w USA i na całym świecie. Krok ten byłby jednak również bardzo dotkliwy dla Iranu - przez to samo wąskie gardło przepływa ropa eksportowana przez Teheran, a głównym jej odbiorcą są Chiny.

PAP/red.