Sami naprawili swój błąd

Chodzi o grę karcianą Apples to Apples. Polega ona na łączeniu hasła z jednej karty z definicją znajdującą się na drugiej karcie. Na jednej z kart dzieci mogły przeczytać, że film „Lista Schindlera” w reżyserii Stevena Spielberga „opowiada historię katolickiego przedsiębiorcy, który uratował 1 tys. Żydów z nazistowskiej Polski”.

Jako pierwsze napisało o tym wychodzące w USA w języku polskim pismo „Nowy Dziennik”, które zaalarmowała jedna z czytelniczek.

„Jeszcze nie ucichł skandal po wystąpieniu szefa FBI, który oskarżył Polskę o współudział w Holokauście, a na wierzch wychodzi kolejny przypadek oczerniania Polski. Tym razem największy amerykański producent zabawek Mattel w edukacyjnej grze uczy dzieci o »nazistowskiej Polsce«” — pisał „Nowy Dziennik” w kwietniu 2015 roku.

Gazeta o karcie poinformowała polską ambasadę w Waszyngtonie. Ta zainterweniowała w tej sprawie. A Ministerstwo Spraw Zagranicznych zamieściło na Twitterze (teraz X) niekonwencjonalne „przesłanie edukacyjne” do firmy Matell. Wykorzystano do tego grę scrabble, która też została wyprodukowana przez Mattel. Na planszy ułożono napis „During WWII Poland was occupied by nazi Germany” („W czasie II wojny światowej Polska była okupowana przez nazistowskie Niemcy”).

Firma szybko odpowiedziała. Wyjaśniła, że sformułowanie „nazistowska Polska” znalazło się w starszej wersji gry. „We discovered this inaccuracy back in 2013 & we immediately removed this card from the game. We apologize for the gross oversight”. Co w polskim przekładzie oznacza: „Odkryliśmy tę nieścisłość w 2013 roku i natychmiast usunęliśmy tę kartę z gry. Przepraszamy za rażące niedopatrzenie”.

„Chcielibyśmy przeprosić za to ogromne niedopatrzenie” — oświadczyła wtedy przedstawicielka kierownictwa firmy Mattel Stephanie Cota Teitelbaum. List z przeprosinami za „ogromne niedopatrzenie” otrzymał od prezesa koncernu Mattel Christophera Sinclaira ówczesny polski ambasador w USA Ryszard Schnepf.

Firma zaoferowała też wszystkim posiadaczom gry z nieprawdziwą informacją jej wymianę.

Informując o tym, brytyjski „The Guardian” na końcu notki zamieścił następujące wyjaśnienie dla swoich czytelników:

„Poland was occupied by Nazi Germany during the second world war, during which millions of its citizens died, many in death camps that operated on Polish soil. The Polish government is actively concerned with ensuring that the correct terminology is used by media worldwide when reporting or referencing such events” („Podczas II wojny światowej Polska była okupowana przez nazistowskie Niemcy, w wyniku czego zginęły miliony obywateli, wielu w obozach śmierci działających na terenie Polski. Polski rząd aktywnie dba o to, aby media na całym świecie stosowały poprawną terminologię przy relacjonowaniu i nawiązywaniu do tego typu wydarzeń").

„W każdej następnej takiej sprawie będziemy reagować” — podkreślał wtedy ówczesny szef polskiego MSZ Grzegorz Schetyna.

„Takie rzeczy są coraz szybciej wychwytywane i polski MSZ, służby dyplomatyczne bardzo szybko działają” — stwierdziła z kolei rzeczniczka rządu Małgorzata Kidawa-Błońska, która podkreśliła, że w ostatnich latach po wszystkich interwencjach polskiego MSZ „za każdym razem uzyskiwaliśmy efekt w postaci sprostowania czy usłyszeliśmy słowa ubolewania”. „Ważne jest, by informować, tłumaczyć, uczyć naszej historii. Potrzebna jest żmudna, cierpliwa praca i konsekwentne napiętnowanie wszystkich kłamstw” — podkreśliła rzeczniczka rządu.

Przypomnijmy, że polskie MSZ od 2004 roku zawsze interweniuje w przypadku pojawienia się w przestrzeni publicznej określeń typu „polskie obozy koncentracyjne”. W latach 2011-2015 takich działań było łącznie 636.

Dzięki wieloletniej pracy polskich placówek dyplomatycznych częstotliwość występowania w zagranicznych mediach sformułowań typu „polski obóz zagłady" spada.

Oprac. ih