Najstarsze liceum w Olsztynie szykuje się do urodzin

Zapisy do szkoły zaczęły się zaledwie kilkanaście dni po zakończeniu II wojny światowej, bo 25 maja 1945 roku, a już 4 czerwca w szkolnej auli miała miejsce inauguracja nauki. To trochę nietypowy termin na inaugurację, ale uczniowie, którzy z powodu przesiedlenia z innych rejonów Polski albo z terenów włączonych do Związku Radzieckiego przerwali naukę, musieli ją dokończyć. Było ich 190.
28 maja przyjechał do Olsztyna transport kolejowy z repatriantami ze Wschodu. Wśród nich było prawie całe grono pedagogiczne ze szkoły w miejscowości Święciany (obecnie Litwa). To byli nauczyciele z tamtejszej szkoły średniej. W tym gronie byli wybitny matematyk i pedagog Władysław Zapaśnik, a także Emilia Szczerbicka, nauczycielka geografii. Właśnie Władysław Zapaśnik — absolwent Uniwersytetu Wileńskiego — został pierwszym dyrektorem przyszłej Jedynki.

Męskie gimnazjum, potem koedukacyjne liceum
Na początku nie było nawet wiadomo, gdzie Jedynka będzie miała swoją siedzibę... Czy w gmachu przy ulicy Mickiewicza 6, czy może w budynku na rogu ulic Wyzwolenia i Curie-Skłodowskiej, który obecnie zajmuje ratusz i gdzie znajduje się biuro rady miasta. W końcu wybór padł na ulicę Mickiewicza. W tym drugim miejscu we wrześniu rozpoczęło działalność państwowe gimnazjum i liceum żeńskie.

W budynku, w którym teraz mieści się Jedynka, w ostatnich miesiącach II wojny światowej działał szpital. Na korytarzach leżało jeszcze mnóstwo zakrwawionych opatrunków, lekarstw, a w salach stały szpitalne prycze.

1 września 1945 roku inauguracja roku szkolnego odbyła już jak należy. Tego dnia przy ulicy Mickiewicza zaczęło funkcjonować państwowe gimnazjum męskie z czterema klasami gimnazjalnymi oraz dwoma licealnymi. W tym samym roku szkolnym uczniowie placówki zdali pierwszą maturę. Przystąpiło do niej zaledwie 15 uczniów.

W 1950 roku nastąpiła zmiana typu szkoły oraz jej nazwy. Odtąd to była szkoła ogólnokształcąca koedukacyjna typu podstawowego i licealnego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci. W tym samym roku mury placówki opuszcza przyszły metropolita warmiński, nieżyjący już abp Edmund Piszcz. Zdjęcie jego klasy znajduje się na honorowym miejscu w szkolnej gablocie. Jedynkę z sympatią wspomina dziennikarz Marek Książek, absolwent z 1969 roku. — Na początku lat 90 XX wieku Jedynkę ukończył mój syn, a następnie moja córka — mówi.

Idzie z duchem czasu
W tym roku I LO będzie obchodzić swoje 80 urodziny. Głównym organizatorem obchodów jubileuszowych jest Stowarzyszenie Miłośników Jedynki. — Jedynka jest ważną częścią historii Olsztyna jako najstarsza szkoła w mieście — podkreśla Wojciech Boryszewski, dyrektor I Liceum Ogólnokształcącego im. A. Mickiewicza.
— Łączy ona w sobie tradycję i nowoczesność, idąc z duchem czasów, czego przykładem jest prowadzenie oddziałów, jedynych w województwie, które kończą się międzynarodową maturą. Z liceum związane są tysiące osób, w tym uczniowie, ich rodzice, absolwenci i pracownicy.

Dyrektor Boryszewski podkreśla, że zbliżający się jubileusz to bardzo ważne wydarzenie.

— Liczba chętnych chcących wziąć udział w jego obchodach rośnie z dnia na dzień. Ledwo rozpoczęliśmy zapisy, a już zgłosiło się około 200 osób — mówi dyrektor Jedynki.

Grzegorz Szydłowski

Od autora
Skończyłem Jedynkę w 1991 roku. Nazywano ją wtedy klasztorem z racji wymagań i panującej w niej dyscypliny. Osobiście jakoś tego nie odczułem. Dla mnie to był towarzysko świetny czas. Nie zamieniłbym tego liceum na żadne inne.

Plan obchodów jubileuszu, 6 czerwca 2025 roku:
godz. 10 — msza w kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa
godz. 11-13 — rejestracja uczestników zjazdu absolwentów, odbiór jubileuszowych pakietów, wpisy do księgi pamiątkowej, spotkania absolwentów z wychowawcami i nauczycielami, zwiedzanie szkoły
godz. 13 — uroczystość jubileuszowa w szkolnej auli (wejście tylko dla zarejestrowanych uczestników zjazdu absolwentów oraz zaproszonych gości)
godz. 16 — pamiątkowe zdjęcia
godz. 19 — bal absolwenta.

Jedynka jest ważną częścią historii Olsztyna