Sądowy zakaz nie taki straszny?

Kierowca, który na początku roku na warszawskiej Woli na przejściu dla pieszych potrącił śmiertelnie 14-letniego chłopca, nie miał prawa jechać autem. Jednak mimo że miał sądowy zakaz prowadzenia pojazdów, to w dodatku jeszcze pracował jako kurier w stolicy. A dla tego, co zrobił później, czyli nie udzielił dziecku pomocy i odjechał z miejsca zdarzenia, nie ma już wytłumaczenia. Sprawca tragedii, 43-letni kierowca, został zatrzymany i aresztowany na trzy miesiące. Za spowodowanie śmiertelnego wypadku w ruchu drogowym i ucieczkę z miejsca zdarzenia grozi mu kara od 5 do 20 lat więzienia. Mężczyzna usłyszał też zarzut naruszenia zakazu prowadzenia pojazdów w ruchu lądowym, który był orzeczony wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w kwietniu 2023 r. na okres 3 lat.

Problem w tym, że przypadek kuriera jeżdżącego mimo sądowego zakazu nie jest odosobniony. Nie minął nawet tydzień od zdarzenia w Warszawie, jak w Grodzisku Mazowieckim na przejściu została potracona 18-letnia dziewczyna. A potrącił ją kierowca toyoty, który też miał zakaz prowadzenia pojazdów.

Obaj kierowcy nie powinni prowadzić pojazdów oraz, co już było prawdziwym kuriozum, pracować, nie mając czynnego prawa jazdy, w firmie kurierskiej. Kierowanie autem wbrew sądowemu zakazowi to przestępstwo i grozi za to od 3 miesięcy do 5 lat więzienia. Jednak mimo, wydawałoby się, surowej kary kierowcy z zakazem wsiadają za kółko. I to nagminnie. Nie dalej jak w miniony piątek patrol ruchu drogowego z Działdowa zatrzymał na terenie Burkatu do kontroli opla. Siedzący za kierownicą auta 40-latek miał sądowy zakaz prowadzenia pojazdów. Teraz mężczyzna znowu stanie przed sądem.

Jeżdżą mimo zakazu
W ubiegłym roku policja na Warmii i Mazurach zanotowała 793 przypadki zatrzymania kierowców, którzy mieli orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów (w 2023 r. — 837). Jak podkreśla podkom. Tomasz Markowski, rzecznik komendanta wojewódzkiego policji w Olsztynie, niektórzy kierowcy byli zatrzymywani więcej niż raz w ciągu roku.

W całym kraju w 2024 r. policjanci zatrzymali 16 534 osoby, które naruszyły sądowy zakaz prowadzenia pojazdów, do tego trzeba dołożyć 8281 osób niestosujących się do decyzji właściwego organu o cofnięciu uprawnień do kierowania.

A także 263 kierowców, którzy kierowali pojazdem mimo aktywnego 3-miesięcznego okresu zatrzymania prawa jazdy za przekroczenie dopuszczalnej prędkości o wartość większą niż 50 km/h na obszarze zabudowanym, oraz 44 kierowców kierujących w okresie obowiązywania wydłużonego do 6 miesięcy okresu zatrzymania prawa jazdy.

Suma tych przestępstw i wykroczeń to 25 122 przypadki, co oznacza, że średnio dziennie policjanci zatrzymują 69 kierowców, którzy nie powinni prowadzić pojazdów z uwagi na orzeczone zakazy sądowe lub wydane decyzje sądu. To nie są już incydentalne przypadki — to jest po prostu plaga.

Nie będzie pobłażania
Stąd zapowiedź zaostrzenia przepisów wobec kierowców łamiących sądowy zakaz prowadzenia pojazdów, bo — jak przyznał w Polsat News wiceminister sprawiedliwości Arkadiusz Myrcha — mamy pewien systemowy problem z tą kategorią kierowców. Wiceminister Myrcha powiedział, że zaostrzenie przepisów dotyczących prowadzenia auta pomimo zakazu to jeden z najważniejszych elementów reformy prawa karnego.

„Chodzi o to, żeby nie tylko surowo ukarać takie osoby, ale również wybić z głowy pozostałym, które mają taki zakaz, pomysł siadania za kierownicę” — tłumaczył wiceminister sprawiedliwości.
Z zapowiedzi wynika, że sprawcy śmiertelnego wypadku, który ma sądowy zakaz prowadzenia pojazdów i ucieknie z miejsca zdarzenia, będzie groziła kara powyżej 20 lat pozbawienia wolności, bez możliwości zawieszenia kary, dodatkowo dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów, przepadek tego pojazdu i surowa kara grzywny.

Projekt zmian jest już przygotowany. Ministerstwo Sprawiedliwości chce, żeby ten projekt trafił do Sejmu jeszcze w pierwszym kwartale i został przedłożony prezydentowi do podpisu w pierwszym półroczu 2025 r.

A jednym z kluczowych elementów planowanych zmian jest właśnie zaostrzenie sankcji wobec kierowców, którzy łamią sądowe zakazy prowadzenia pojazdów. W przypadku naruszenia zakazu sąd powinien mieć możliwość orzeczenia dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów. Także możliwość konfiskaty pojazdu oraz minimalne świadczenie pieniężne w wysokości 10 000 zł mają pełnić rolę środków odstraszających.

Znaczące modyfikacje obejmują też prowadzenie pojazdów pod wpływem alkoholu. Jeśli kierowca ma od 0,5 do 1,5 promila alkoholu we krwi lub jest objęty zakazem prowadzenia pojazdów, sąd będzie mógł zdecydować o przepadku pojazdu. W sytuacji, gdy stężenie alkoholu przekracza 1,5 promila, sąd będzie miał obowiązek orzec konfiskatę pojazdu.

W przypadku kierowców, którzy prowadzą pojazd z zawartością alkoholu powyżej 1,5 promila, planowane jest wprowadzenie do Kodeksu karnego przepisu, który uniemożliwi zawieszenie kary pozbawienia wolności.

Prędkość zabija
Jak trudne były w sobotę warunki do jazdy, kierowcy dobrze wiedzą, ale to nie przeszkadzało pewnemu 18-latkowi z gm. Szczytno pędzić hondą przez Wielbark 117 km/h. Policjanci ukarali młodego kierowcę mandatem w kwocie 2000 złotych i 14 punktami karnymi. Ponadto za rażące złamanie przepisów ruchu drogowego zatrzymali mu prawo jazdy, które miał... nawet nie miesiąc.
Z danych KWP w Olsztynie wynika, że w ubiegłym roku w regionie policjanci zatrzymali 795 kierowców, którzy przekroczyli dozwoloną prędkość w obszarze zabudowanym o ponad 50 km/h, co skutkowało zatrzymaniem prawa jazdy na 3 miesiące. W kraju takich kierujących przyłapano aż 26 155.To wzrost o ponad 10 procent rok do roku.

Zgodnie z rządowymi zapowiedziami przepisy o zatrzymaniu prawa jazdy za przekroczenie prędkości o ponad 50 km/h mają zostać rozszerzone także na drogi jednojezdniowe dwukierunkowe poza obszarem zabudowanym.

Andrzej Mielnicki

W 2024 r. na Warmii i Mazurach policja zatrzymała 793 kierowców, którzy mieli zakaz prowadzenia pojazdów