Nowe centrum kultury pod Olsztynem

Barczewska synagoga została laureatem konkursu „Nasz Zabytek” organizowanego przez Fundację Most the Most. Nagrodą był milion złotych na jej rewitalizację. Na apel Fundacji Most the Most o zgłaszanie zabytków z Warmii i Mazur do konkursu „Nasz Zabytek” z entuzjazmem odpowiedzieli mieszkańcy regionu, biorąc udział w głosowaniu internetowym. Zgłosili dawną synagogę z Barczewa. Uznali, że budynek zasługuje na remont, na nowe oblicze.

— Synagoga wygrała wówczas pierwszy milion złotych. Jak wygrała pierwszy milion, to nie sposób było nie dać kolejnego miliona, żeby móc realizować to zadanie. Do całego szczęścia było potrzebnych 3 miliony 400 tysięcy złotych, dlatego kolejny milion 300 tysięcy pozyskaliśmy z zabytków z Polskiego Ładu — mówi starosta olsztyński Andrzej Abako.

Przypomnijmy, że od 2021 roku właścicielem synagogi jest samorząd Powiatu Olsztyńskiego, który zajął się odnowieniem obiektu. Docieplone zostały fundamenty, a w sali głównej zainstalowano podwieszany sufit. Ważnym elementem było założenie ogrzewania podłogowego, zainstalowanie pompy ciepła. Węzeł sanitarny dostosowany został do potrzeb osób z niepełnosprawnością i połączony z głównym budynkiem szklanym łącznikiem. To pierwszy etap prac. Drugi to "uczynienie obiektu całorocznego wykorzystania na rzecz kultury i turystyki". Ten również został zakończony, dlatego można było dokonać uroczystego otwarcia.

Wieczór uświetnił koncert Michał Aftyka Quintet.

— Jest to bardzo ważny dzień — podkreśla Krystyna Szter z Powiatowego Atelier Kultury Synagoga. — Mało kto wierzył, że to może się zdarzyć, że możemy tę synagogę doprowadzić do takiego stanu, jaki jest obecnie. Dla mnie to moment graniczący z cudem. Jednak można.

Murowany, dwukondygnacyjny budynek barczewskiej synagogi został wzniesiony w 1894 roku. Z tamtych czasów pozostała ozdobna fasada, drzwi zewnętrzne i wewnętrzne oraz duże, zaokrąglone okna. W budynku zachowała się dawna sala modlitwy dla mężczyzn, a na piętrze tzw. babiniec z drewnianą balustradą. W 1937 roku gmina żydowska sprzedała synagogę osobie prywatnej, dzięki czemu zapewne budynek przetrwał i nie został zniszczony przez Niemców podczas nocy kryształowej.

Po wojnie obiekt stał dłuższy czas nieużytkowany i niszczał. W latach 70. XX wieku przeprowadzono tam gruntowny remont i urządzono magazyn dla eksponatów Muzeum Mazurskiego w Olsztynie, a w latach 80. XX wieku umieszczono tam Centrum Tkactwa Warmii i Mazur.

— Głęboko wierzyłem, że jako powiat olsztyński poradzimy sobie, żeby zadbać o te miejsce i stworzyć tu nasze własne atelier kultury — powiedział Andrzej Abako.
gs

Zostań naszym Patronem! Twoje wsparcie ma znaczenie!