NATO na wojnie z dezinformacją

NATO zmaga się z wyzwaniem dezinformacji od momentu swojego powstania w 1949 r. i aktywnie przeciwdziała znacznemu wzrostowi wrogich działań informacyjnych od czasu nielegalnej aneksji Krymu przez Rosję w 2014 r. Podejście NATO do przeciwdziałania dezinformacji opiera się na dwóch kluczowych funkcjach: zrozumieniu i zaangażowaniu. NATO nieustannie analizuje środowisko informacyjne, by zrozumieć, co ludzie mówią, słyszą i czytają o NATO i kluczowych tematach związanych z jego pracą. Opierając się na tym zrozumieniu, Sojusz komunikuje się z odbiorcami za pośrednictwem różnych kanałów, dostarczając dokładnych informacji w swojej komunikacji publicznej.

Dezinformacja to fałszywe lub niedokładne informacje, których wróg używa celowo, by oszukać ludzi. Zazwyczaj dezinformacja ma na celu wzbudzenie określonej silnej emocji (złości, strachu, obrzydzenia) i zastąpienie racjonalnego i krytycznego myślenia u zamierzonego celu. Dezinformacja jest tylko jednym elementem szerszego zestawu wrogich działań informacyjnych, które mogą obejmować wiele taktyk, technik i procedur. Należy odróżnić ją jednak od złej informacji (ang. misinformation), która jest fałszywą lub niedokładną informacją, rozpowszechnianą jednakże bez złośliwych intencji, chociaż jej skutki nadal mogą być szkodliwe.
Inne słowa kluczowe to:
- propaganda — informacje mające na celu manipulowanie określoną grupą docelową tak, aby uzyskać określone zachowania lub wywołać określone przekonania;
- wroga narracja — konkretna historia opracowana w celu zdyskredytowania lub zniesławienia określonego celu;
- wrogie działania informacyjne — szeroki zakres skoordynowanych działań mających na celu sianie nieufności i manipulowanie opinią publiczną;
- zagraniczna manipulacja informacjami i ingerencja — wzorzec zachowania, który zagraża lub może negatywnie wpłynąć na wartości, procedury i procesy polityczne w docelowym kraju;
- wojna hybrydowa — wykorzystanie środków wojskowych i niemilitarnych, a także tajnych i jawnych (w tym dezinformacji, cyberataków, presji ekonomicznej, rozmieszczania nieregularnych grup zbrojnych i użycia regularnych sił) w celu zatarcia granic między wojną a pokojem, zasiania wątpliwości w umysłach docelowych populacji oraz destabilizacji i podważania społecznego ładu.

Dezinformacja rozrywa tkankę, która spaja nasze społeczeństwa. Niszczy zaufanie ludzi do tradycyjnych źródeł informacji, które w przeciwieństwie do agentów dezinformacji mają etyczne standardy i prawne obowiązki przekazywania faktów, często bardziej złożonych i mniej satysfakcjonujących niż prosta wroga narracja. Podważa zaufanie ludzi do rządów i innych instytucji publicznych. Zwykle jest skonstruowana tak, by odwoływać się do naszych najgorszych lęków i uprzedzeń, nastawiając sąsiada przeciwko sąsiadowi, buntując grupy społeczne przeciwko sobie, potwierdzając i rozpalając ekstremizm, poniżając nasze poczucie przynależności do społeczności lub kraju, a wszystko to w celu podzielenia i podbicia społeczeństwa na polu bitwy informacyjnej.

Dezinformacja nie zawsze ma na celu przekonanie ludzi do uwierzenia w konkretne kłamstwo. Czasami jej celem jest wprowadzenie zamieszania sprzecznymi informacjami, by uniemożliwić ludziom odróżnienie faktów od fikcji.
Dezinformacja jest w stanie wywołać realne szkody. Ochrona obywateli przed tymi zagrożeniami jest zatem kwestią bezpieczeństwa narodowego, priorytetem, a NATO i jego członkowie odgrywają w tym zasadniczą rolę.

Dlaczego NATO uważa dezinformację za niebezpieczną?

Sukces NATO jako sojuszu obrony zbiorowej zależy od siły i determinacji jego państw członkowskich, zwanych sojusznikami NATO. Wszelkie zagraniczne manipulacje informacjami i ingerencje, które próbują osłabić sojusznicze społeczeństwa — a tym samym obniżyć zdolność NATO do ochrony swoich członków — są zatem przedmiotem zainteresowania NATO.
Ponadto jako sojusz krajów demokratycznych NATO czerpie swoją legitymację z zaufania i wsparcia obywateli sojuszu. Dlatego samo NATO stawia czoła kampaniom dezinformacyjnym ze strony przeciwników – w tym Rosji i Chin – którzy starają się zmniejszyć zaufanie publiczne i podważyć solidarność sojuszu. Stosują oni szeroki zakres dezinformacji przeciwko NATO.

NATO stosuje dwutorowy model przeciwdziałania dezinformacji: zrozumienie i zaangażowanie się.
By skutecznie reagować na dezinformację, NATO musi zrozumieć środowisko informacyjne. W tym celu NATO nieustannie śledzi i analizuje informacje istotne dla sojuszu, w tym poprzez monitorowanie i identyfikowanie źródeł dezinformacji oraz analizowanie wrogich narracji w miarę ich pojawiania się i rozprzestrzeniania.
Najskuteczniejszym sposobem NATO na przeciwdziałanie dezinformacji jest aktywne udostępnianie dokładnych informacji. Poprzez otwartą, przejrzystą i jasną komunikację publiczną NATO jest w stanie wcześniej zataić potencjalną dezinformację, przewidując wrogie narracje i wyprzedzając ich rozprzestrzenianie się.

Sojusz angażuje się w sprawy publiczne za pośrednictwem szerokiej gamy kanałów, w tym mediów społecznościowych, relacji medialnych z dziennikarzami i strony internetowej NATO. NATO jest w pełni zaangażowane w przejrzystość i regularnie publikuje informacje o swoich działaniach i planach, na przykład udostępniając harmonogram ćwiczeń NATO i sojuszniczych z dużym wyprzedzeniem. Wszystkie działania komunikacyjne NATO są zgodne z podstawowymi wartościami demokratycznymi sojuszu, w tym wolnością słowa i wolnością prasy.

Dezinformacja jest często celowo sensacyjna i prowokacyjna, próbuje zwiększyć swój zasięg poprzez wywołanie reakcji, która wzmocni fałsz. W związku z tym w wielu przypadkach najlepszym sposobem radzenia sobie z dezinformacją jest uznanie jej za taką i odmowa angażowania się w nią. Jednak w niektórych przypadkach, zwłaszcza gdy wroga narracja rozprzestrzeniła się już daleko i szeroko, warto bezpośrednio zająć się i obalić mity, które wrogowie promują. W takich przypadkach NATO prostuje fakty za pomocą publicznej komunikacji na stronie internetowej NATO, w mediach społecznościowych oraz poprzez oświadczenia dla mediów i opinii publicznej sekretarza generalnego NATO lub innych wysokich rangą urzędników NATO. Na przykład NATO bezpośrednio i wielokrotnie potępiło litanię kłamstw Kremla w odniesieniu do agresywnych działań przeciwko Ukrainie i nadal obala rosyjskie mity wymierzone przeciwko NATO.

Praca NATO w celu przeciwdziałania wrogim działaniom informacyjnym polega na wzmacnianiu ścisłej współpracy z sojusznikami i partnerami. Przede wszystkim NATO współpracuje z rządami państw sojuszniczych w celu przeciwdziałania dezinformacji. Współpracuje również z rządami krajów partnerskich i innymi organizacjami międzynarodowymi, takimi jak Unia Europejska, G7 i ONZ.

Magdalena Maria Bukowiecka
Korzystałam z materiałów na stronie nato.int.

Wydawca ,,Gazety Olsztyńskiej” Grupa WM dzięki Polskiej Fundacji Narodowej właśnie rozpoczęła prace nad nowym projektem. Jego celem jest przeciwdziałanie dezinformacji, która przez lata utrwalała zniekształcony wizerunek Polski przez rozpowszechnianie zmanipulowanych faktów historycznych, negatywnie wpływających na dobre imię Polski i Polaków na świecie. W najbliższym czasie będziemy prezentować artykuły, ale także audycje w których poruszymy ważne kwestie dotyczące tuszowania i fałszowania prawdy historycznej. Zapraszamy do lektury, ale też do czynnego udziału w naszej akcji! Na zgłoszenia od wolontariuszy czekamy pod adresem: kontakt@wm.pl