Nekropolia z historią i grobami naszych bliskich

2024-11-01 01:29:43(ost. akt: 2024-11-01 01:44:04)
Nocny obraz nowomiejskiego cmentarza — Wszystkich Świętych 2024

Nocny obraz nowomiejskiego cmentarza — Wszystkich Świętych 2024

Autor zdjęcia: Stanisław R. Ulatowski

Historię nowomiejskiego cmentarza warto przypomnieć, chociażby przy okazji dnia Wszystkich Świętych. Na nekropolii zachowało się kilkadziesiąt nagrobków o cechach zabytków, kaplica i ciekawa architektonicznie główna brama.
Dzieje nowomiejskiego cmentarza parafialnego sięgają 1850 roku. Powierzchnia nekropolii na przestrzeni lat ulegała zmianom i to miejsce pochówku powiększono w okresie międzywojennym oraz po 1945 roku. Od początku zachowany był układ alejowo- kwaterowy. Do dnia dzisiejszego zachowało się kilkanaście nagrobków o wartościach historycznych i artystycznych. Najstarsze z nich pochodzą z lat 1853 — 1880 i z początku XX wieku, a powstały w latach 1906 do 1915.
Warto zaznaczyć, że w 1948 roku w granice cmentarza parafialnego włączono część cmentarza ewangelickiego, nieczynnego od końca drugiej wojny światowej. Budowlą dominującą w obrazie architektoniczny starego cmentarza jest murowana, neoklasycystyczna kostnica z przyległymi kaplicami grobowymi. Cmentarz jest częściowo otoczony jest murem z bramą główną z początku XX wieku.

Epitafium Wolwerańskiej
Chyba najstarszym elementem, który zachował się na cmentarnym terenie, jest tablica z piaskowca z wykutą datą 10 maja 1649 roku, kiedy to „w Bogu zasnęła na wieki świętej pamięci zacna i szanowana pani Anna Wolwerańska w wieku 19 lat”. Epitafium jest obecnie zamocowane pod fragmentem ceglanej budowli, tuż przy wejściu na cmentarz od południowej strony.

Spoczywają zacni ludzie
Na nowomiejskim cmentarzu znalazło miejsce wiecznego spoczynku wielu zacnych mieszkańców Nowego Miasta i okolic. Wśród nich można wymienić ojca Walentego Binkowskiego, ostatniego prowincjała klasztoru w Łąkach, księdza Klemensa Pape, Alfonsa Mechlina oraz Stefana Rejewskiego, proboszczów parfii św. Tomasza, generała Mikołaja Waraksiewicza, zasłużonego w walkach o niepodległość Rzeczypospolitej, Juliusza Lange, pierwszego dyrektora nowomiejskiego liceum po odzyskaniu niepodległości czy Bolesława Jentkiewicza, działacza społecznego, kupca i prezesa wielu znaczących organizacji w przedwojennym Nowym Mieście.

Zabytki wołają...
Ze smutkiem trzeba zauważyć, że wiele starych nagrobków w ostatnich latach zniknęło. Na szczęście niektóre z nich są pielęgnowane przez rodziny zmarłych. Są także takie o walorach zabytkowych, które mocno nadgryzł nieubłagany ząb czasu i potrzebują natychmiastowej konserwacji. ul

Nowomiejski cmentarz — lata międzywojenne