Eksperci rozmawiali o ochronie krajobrazu Warmii i Mazur

Pretekstem dyskusji o krajobrazie regionu było powołanie na kolejną kadencję działającej przy marszałku komisji architektoniczno-urbanistycznej. W skład tej komisji weszła m.in. szefowa olsztyńskiego Narodowego Instytutu Dziedzictwa dr Iwona Liżewska, która od wielu lat zajmuje się krajobrazem kulturowym regionu.

— Mimo że przez nasze ziemie przetoczyła się ogromna wojenna pożoga w 1945 roku wciąż - w porównaniu z innymi regionami kraju - mamy dużo tradycyjnej zabudowy. Zwłaszcza na wsiach — mówiła dr Liżewska argumentując, że wciąż można oglądać zarówno architekturę drewnianą (tej jest mniej), jak i murowaną z XIX i początków XX w. W regionie bez problemu można oglądać tradycyjne, zabudowane na planie kwadratu gospodarstwa (tj. dom, oborę, stodołę, chlew), wsie zabudowane wzdłuż dróg, domy z gankami, kryte czerwoną dachówką.

—Niestety obecnie wsie, a zwłaszcza te leżące bezpośrednio pod miastami, zabudowywane są - mówiąc najprościej - bez ładu i składu. Prawo pozwala na postawienie domu w formie i z materiałów, jakie się inwestorowi zamarzą i niestety niektórzy inwestorzy budują nie patrząc ani na krajobraz, ani na tradycję — mówiła Liżewska zachęcając samorządowców do promowania w ich gminach tradycyjnego budownictwa. Narodowy Instytut Dziedzictwa w Olsztynie przed kilkoma laty stworzył katalog projektów domów, które inwestorzy mogą wykorzystywać przy swoich budowach. Są to wzory domów, które w nowoczesny sposób nawiązują do tradycyjnego regionalnego budownictwa.

Wyznacznikiem regionalnej architektury na Warmii i Mazurach są m.in. dwuspadowe dachy kryte czerwoną dachówką, podcienia, ganki, deskowane szczyty budynków. Materiałem, z którego od wieków budowano w tych krainach są polne kamienie i cegła.

Dyrektor Warmińsko-Mazurskiego Biura Planowania Przestrzennego Agnieszka Mrozek zapowiedziała, że kierowana przez nią instytucja kończy sporządzanie audytu krajobrazowego sporządzonego dla Warmii i Mazur. Jak przyznała w rozmowie z PAP, audyt podpowie lokalnym samorządom, na co mają zwrócić uwagę uchwalając miejscowe plany zagospodarowania, czy wydając pozwolenia na inwestycje.

— Audyt wskaże najcenniejsze dla społeczeństwa obszary ze względów kulturowych, urbanistycznych, architektonicznych i przyrodniczych. Znajdzie się w nim pakiet zaleceń, których stosowanie może mieć wpływ na ochronę najcenniejszych walorów w regionie — podkreśliła Mrozek.

PAP/ga

Zostań naszym Patronem! Twoje wsparcie ma znaczenie!