Sztuczna inteligencja pod lupą rządu – rusza projekt ustawy

Nad projektem ustawy o systemach sztucznej inteligencji pracuje Ministerstwo Cyfryzacji. W wykazie prac legislacyjnych i programowych rządu, na stronie KPRM wskazano, że projekt ma na celu wprowadzenie do krajowego porządku prawnego regulacji służących stosowaniu unijnego rozporządzenia zwanego „Aktem o AI”.

"Przewiduje się powołanie nowego organu nadzoru rynku dla modeli i systemów sztucznej inteligencji, którym będzie Komisja Rozwoju i Bezpieczeństwa Sztucznej Inteligencji (...). Pracami Komisji będzie kierował Przewodniczący powoływany przez Prezesa Rady Ministrów w drodze otwartego i konkurencyjnego naboru" - napisano w założeniach.

W skład Komisji będą także wchodzili Zastępcy Przewodniczącego oraz członkowie – przedstawiciele organów i urzędów właściwych ze względu na przedmiot regulacji. Proponuje się, aby członkami Komisji byli przedstawiciele instytucji kluczowych dla rozwoju sektora technologii sztucznej inteligencji.

"Zadania nowego organu będą obejmowały nadzór nad rynkiem systemów sztucznej inteligencji (...), realizację zadań pojedynczego punktu kontaktowego (...), współpracę z Prezesem Urzędu Ochrony Danych Osobowych oraz innymi organami właściwymi w zakresie realizacji zadań określonych rozporządzeniem 2024/1689, współpracę z właściwymi organami i instytucjami Unii Europejskiej oraz państw członkowskich" - dodano.

Jak zauważono, powołanie Komisji umożliwi również docelowo pełnienie funkcji, takich jak: "nadzór nad ustanowieniem i działaniem piaskownic regulacyjnych, które mają pozwolić na testowanie innowacyjnych systemów AI w bezpiecznych, kontrolowanych warunkach, realizację przez Komisję obowiązku informacyjnego związanego z podejmowanymi działaniami oraz spełnieniem innych obowiązków ustawowych; działania monitorujące, komunikacyjne i edukacyjne wspierające rozwój sektora sztucznej inteligencji w Polsce".

Zgodnie z założeniami Komisja będzie rozpatrywała wnioski dotyczące zezwolenia na wprowadzenie do obrotu lub oddanie do użytku systemów AI wysokiego ryzyka, przyjmowała zgłoszenia dotyczące poważnych incydentów, rozpatrywała skargi składane przez osoby poddane działaniom systemów AI oraz współpracowała z instytucjami publicznymi, w tym organami nadzoru rynku, w postępowaniach związanych z wykorzystaniem takich systemów.

Komisja będzie miała prawo wszczynania z urzędu postępowań w przypadku uzyskania informacji o możliwości naruszenia przepisów rozporządzenia 2024/1689. W ramach postępowań będzie mogła przeprowadzać kontrole podmiotu, wobec którego zostało wszczęte postępowanie.

"W celu zapewnienia właściwego stosowania przepisów rozporządzenia 2024/1689 projekt ustawy umożliwia złożenie skargi na naruszenie art. 5 rozporządzenia 2024/1689. Organem właściwym w tym zakresie będzie Komisja Rozwoju i Bezpieczeństwa Sztucznej Inteligencji. Projektowane przepisy przesądzają, że postępowanie skargowe zakończone będzie wydaniem decyzji. Proponuje się, aby od decyzji właściwego organu krajowego przysługiwało odwołanie do właściwego sądu, którym ze względu na potrzebę specjalizacji oraz wysokich wymagań co do znajomości spraw z zakresu technologii cyfrowych oraz nadzoru rynku będzie Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów" - napisano w założeniach.

Opracowywany projekt ma uregulować kwestie możliwości nakładania przez organ nadzoru administracyjnych kar pieniężnych. Według autorów założeń środki z administracyjnej kary pieniężnej powinny stanowić przychód budżetu państwa.

"Postępowanie w sprawie wydania decyzji w sprawie nałożenia kar będzie jednoinstancyjne. Od decyzji w sprawie nałożenia kar wydanych przez właściwy organ ma przysługiwać odwołanie do Sądu Okręgowego w Warszawie – Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów" - wyjaśniono.

Jak zapowiedział w rozmowie z PAP wicepremier, minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski, projekt ustawy wdrażającej Akt o sztucznej inteligencji (AI) w Polsce ma powstać do końca 2024 r. Podkreślił, że wdrożenie Aktu o sztucznej inteligencji to jeden z priorytetów ministerstwa.

Z początkiem sierpnia wszedł w życie unijny Akt o AI. To pierwsze na świecie przepisy regulujące działanie systemów wykorzystujących sztuczną inteligencję. KE tłumaczyła, że ma on na celu z jednej strony ochronę podstawowych praw człowieka, a z drugiej - ustanowienie zharmonizowanego rynku AI w Europie, a także zachęcanie do stosowania tej technologii i tworzenie środowiska sprzyjającego innowacjom i inwestycjom. Większość przepisów Aktu o AI zacznie obowiązywać za dwa lata.

red./PAP

bm