Jeziora Warmii i Mazur. Jaki jest ich stan?

Sezon letni, a co za tym idzie, sezon kąpielowy trwa najlepsze. Nasz region obfity w jeziora i zbiorniki wodne, zachęca nie jednego turystę do odwiedzenia tych stron, a podczas upalnych dni do schłodzenia się w warmińsko-mazurskich akwenach. Ale czy każdy z nich się do tego nadaje? Czy wody jezior w naszym regionie są czyste i bezpieczne? Jaki jest stan wód zarówno w Olsztynie jak i województwie warmińsko-mazurskim? Spytaliśmy o to Główny Inspektorat Ochrony Środowiska.

Jak się okazuje, w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska Główny Inspektorat Ochrony Środowiska prowadzi badania jezior w zakresie zgodnym z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury. Ostatnia ocena jakości wód jezior obejmuje lata 2016-2021. To jeziora badane w województwie warmińsko-mazurskim, dla których wykonano ocenę stanu
ekologicznego, stanu chemicznego i stanu jednolitych części wód, oraz klasyfikację poszczególnych wskaźników jakości wód.

Na obszarze Olsztyna przez GIOŚ badane są trzy jeziora: Ukiel, Kortowskie i Skanda.

— Ostatnie badania wskazywały na umiarkowany stan ekologiczny wszystkich trzech jezior, stan chemiczny poniżej dobrego i zły stan jednolitych części wód — informuje Tomasz Zalewski, naczelnik Regionalnego Wydziału Monitoringu Środowiska w Olsztynie.

Spośród jezior całego województwa są tylko cztery, dla których zarówno stan ekologiczny jak i chemiczny wód określono jako dobry. Są to Zdedy, Sedraneckie, Trzciano i Sunia. Stan jcw tych jezior również był dobry.

— Najgorszy- zły stan ekologiczny - stwierdzono w 16 spośród wszystkich 209 przebadanych w latach 2016-2021 w naszym województwie jezior. W 8 jeziorach stwierdzono jednocześnie zły stan ekologiczny i stan chemiczny poniżej dobrego oraz zły stan jcw. Są to: Jezioro Nidzkie, Guzianka Duża, Dłużek, Brajnickie, Jeziorak Duży, Karaś, Gaudy i Symsar — mówi Zalewski.

Co z kąpielą?

Badania wód pod kątem ich przydatności do kąpieli są prowadzone przez stację sanitarno epidemiologiczną w zorganizowanych kąpieliskach i miejscach okazjonalnie wykorzystywanych do kąpieli. Wyniki tych badań można znaleźć na stronie sanepidu w serwisie kąpieliskowym. W Olsztynie są to dwa kąpieliska na jeziorze Ukiel oraz jedno na jeziorze Skanda. Obecnie stan wody w jeziorze Ukiel oraz Skanda oceniany jest jako przydatny do kąpieli. Warto jednak śledzić wskazaną stronę, bowiem w bieżącym roku na jeziorze Ukiel dwukrotnie zaobserwowano zakwit sinic.

Jakość wód zależy od wielu czynników, zarówno naturalnych, jak i antropogenicznych. Warunki naturalne jeziora to jego cechy morfometryczne (głębokość, rozwinięcie linii brzegowej), hydrograficzne (tempo wymiany wody w jeziorze) i zlewniowe (wielkość zlewni, formy użytkowania).

— Duży wpływ na pogorszenie jakości wód jezior ma działalność człowieka, przede wszystkim zanieczyszczenie ściekami, rolnictwo (spływy powierzchniowe z pól i ferm hodowlanych), turystyka i rekreacja, regulacja brzegów jezior, niszczenie drzewostanów w zlewni — tłumaczy naczelnik Regionalnego Wydziału Monitoringu Środowiska w Olsztynie. I dodaje: — Ocena zmian jakości wód jezior w dłuższym okresie jest trudnym zadaniem i wymaga indywidualnego podejścia do każdego jeziora. Analiza oceny stanu jezior jest dodatkowo komplikowana zmianami jakie nastąpiły i dalej zachodzą w systemie klasyfikacji i ocen oraz ciągłym rozszerzaniem katalogu wskaźników podlegających monitorowaniu.

Jak się okazuje, jedynie w przypadku jezior reperowych można jednoznacznie przeprowadzić analizę zmian trendów zachodzących w tych jeziorach na przestrzeni kilku ostatnich lat. W przypadku tych 5 jezior nie zostało odnotowane pogorszenie się stanu tych jezior i istotne zmiany w wynikach badanych wskaźników.

Szacuje się, że Kraina Tysiąca Jezior liczy w rzeczywistości prawie trzykrotnie więcej jezior niż wynika to z jej nazwy.Na Warmii i Mazurach znajduje się ich ponad 3 tysiące. Są połączone kanałami i rzekami, tworząc wielokilometrowy system szlaków wodnych i stanowią prawdziwy raj dla żeglarzy. Nic więc dziwnego, że Mazurskie Jeziora były jedynym polskim kandydatem w finale światowego plebiscytu na 7 nowych cudów natury, a ostatecznie jako jedyne miejsce z Europy znalazły się w gronie 14 najpiękniejszych miejsc na Ziemi.

ag