XVI-wieczny cyrkiel został przekazany do fromborskiego muzeum

Jagoda Semków z Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku powiedziała, że decyzją Warmińsko-Mazurskiego Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków cyrkiel został oficjalnie przekazany do tego muzeum. Placówka zapewni przeprowadzenie odpowiednich prac konserwatorskich, będzie udostępniać obiekt w celach naukowych i w przyszłości zamierza pokazać go zwiedzającym.

Jak przypomniała Semków, podobny cyrkiel jest już prezentowany na stałej wystawie "Mikołaj Kopernik - życie i dzieło". Jej zdaniem, po zakończeniu niezbędnych procedur również pozyskany teraz cyrkiel zostanie umieszczony na tej wystawie. "Tam jest jego prawidłowe miejsce" - dodała.

Muzeum otrzymało go na razie w depozyt, ale będzie zabiegało, żeby obiekt został wpisany do inwentarza zbiorów muzealnych.

Cyrkiel został odkryty 4 sierpnia podczas poszukiwań zorganizowanych przez fundację Misja Skarb i Warmińską Grupę Eksploracyjną. W ogrodach kanonickich przy pomocy georadaru szukano podziemnych reliktów architektury. Badania prowadzono za zgodą służb konserwatorskich i pod nadzorem archeologa.

Cyrkiel odnaleziono przy wykopie sondażowym przylegającym do narożnika niezachowanej kanonii św. Józefa, po południowej stronie Wzgórza Katedralnego. Michał Antczak z Misji Skarb, który znalazł go wykrywaczem metalu w ziemi wydobytej z tego wykopu, powiedział, że miał dużo szczęścia, bo była ona mocno zaśmiecona, wymieszana m.in. z gwoździami.

— Na początku myślałem, że może jest to szpila z brązu z okresu rzymskiego. Potem zrobiłem zdjęcie i skorzystałem z wyszukiwarki internetowej, która wskazała, że to cyrkiel — powiedział.

Muzealnicy z Fromborka potwierdzili, że to wykonany z brązu cyrkiel typu kroczek, służący do pomiarów astronomicznych i kartograficznych. Jest datowany na XVI wiek, czyli epokę Kopernika. To prawdopodobnie jeden z trzech takich zabytków zachowanych w Polsce.

Pierwszy został odkryty w 2005 r. w dziedzińcu Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Drugi, który odnaleziono w 2016 r. w ogrodach kanonickich, był dotychczas najstarszym takim przyrządem wśród eksponatów działu historii astronomii muzeum we Fromborku.

Według muzealników, oczywiście nie wiadomo, czy cyrkiel odkryty we Fromborku mógł należeć do Mikołaja Kopernika, który mieszkał tam przez 30 lat, pełniąc funkcję kanonika warmińskiego i prowadząc obserwacje astronomiczne.
PAP/red