Biedni, ale nie najbiedniejsi. Jak wypadły gminy i powiaty z Warmii i Mazur?

Już po raz kolejny „Wspólnota”, pismo samorządu terytorialnego opublikowało ranking zamożności samorządów, biorąc pod uwagę dochody w 2023 roku w przeliczeniu na jednego mieszkańca. I nie ma powodów do radości, przynajmniej na Warmii i Mazurach, ale nie ma też co rwać włosów z głowy. Po pierwsze dlatego, że statystyki są ułomne i nie zawsze oddają rzeczywisty obraz, choćby poziomu życia mieszkańców w danej w danej gminie, jego jakości. Po drugie, nie jesteśmy na szarym końcu w tych statystykach. A do tego, co zauważają sami autorzy rankingu, system finansowania polskich samorządów jest coraz bardziej rozchwiany, niestabilny i przez to trudny do interpretacji. Ale prawdą jest też, że pieniądze rozgrzewają emocje, stąd im lepsza pozycja samorządu, tym więcej powodu do zadowolenia dla włodarzy.

Kto najbogatszy?
Analizując ranking za ubiegły rok, nasuwa się jeden wniosek: kto był bogaty, to nadal jest zamożny.

Z najnowszego zestawienia wynika, że najbogatszym miastem wojewódzkim pozostaje Warszawa, województwem — Mazowsze, a wśród miast Sopot (miasta na prawach powiatu) i Polkowice, najbogatszą gminą wiejską zaś jest Kleszczów. A najzamożniejszym powiatem pozostał powiat człuchowski. I co warte tu podkreślenia, to że ci liderzy nie zmieniają się od pięciu lat. Nieco inaczej wygląda to w kategorii miasteczek. Teraz na pierwsze miejsce z siódmego wskoczyły Międzyzdroje, wracając po rocznej przerwie na podium.

Raczej dalej niż bliżej
Jak w tym rankingu bogactwa wypadły samorządy z Warmii i Mazur? Cóż, próżno ich szukać na czołowych miejscach, bo w żadnej z kategorii na pudle nie ma samorządu z naszego regionu, ale nie jest to żadne zaskoczenie.
Pod względem zamożności na mieszkańca województwo warmińsko-mazurskie z dochodem 530,91 zł na osobę przesunęło się z 11. miejsca w kraju na 10. pozycję. Jeszcze w 2018 roku nasz region był na 16. miejscu, a więc na końcu. Zdaniem władz regionu kolejny skok to dobry prognostyk.

— O ile awans o jedno „oczko” rok do roku nas po prostu cieszy, o tyle patrząc na dłuższą perspektywę — gdzie byliśmy dużo dalej — zdecydowanie napawa optymizmem — zauważa marszałek województwa Marcin Kuchciński. — Konsekwentnie realizujemy długofalowe, prorozwojowe założenia, jakie wypracowaliśmy dla naszego województwa nie tylko z obecnym, ale także poprzednim składem zarządu. Skutecznie wykorzystujemy środki zewnętrzne, czego przykładem była miniona perspektywa unijna, ale również negocjujemy nowe, rekordowe dla naszego regionu umowy. Tak naprawdę każdego dnia dążymy do tego, by naszym mieszkańcom żyło się lepiej, a ten ranking jest pewnym wyznacznikiem tego, że zmierzamy w dobra stronę — dodaje marszałek.
Najbogatsze jest województwo mazowieckie, gdzie zamożność per capita w 2023 roku wyniosła 726,14 zł.

Dobra lokata Olsztyna
Olsztyn wśród miast wojewódzkich znalazł się na 7. miejscu z dochodem 7262,69 zł na jednego mieszkańca. To warto podkreślić, że jest to zarazem najwyższa lokata stolicy regionu od pięciu lat w tym rankingu.

— Awans o dwie pozycje w rankingu „Wspólnoty” to na pewno dobra informacja — mówi Robert Szewczyk, prezydent Olsztyna. — Potwierdzenie, że Olsztyn jest dobrze rozwijającym się i atrakcyjnym miastem. Szczególnie że czasy dla samorządu nie są najlepsze, choćby ze względu na zmiany ostatnich lat, ograniczające dochody gmin. Niemniej naszym celem nie jest ciągłe oglądanie się za siebie, lecz odważne patrzenie w przód. I choć dobre miejsca w rankingach są miłe, to musimy skoncentrować się na pracy na rzecz mieszkańców, by żyło im się jak najlepiej. I dlatego realizujemy kolejne infrastrukturalne inwestycje, ale także rozszerzamy wachlarz przywilejów, jak bezpłatne przejazdy dla uczniów.
W kategorii miast wojewódzkich od lat przewodzi stolica kraju. W 2023 roku dochód per capita w Warszawie wyniósł 9536,46 zł.

W rankingu miast na prawach powiatu na pierwszym miejscu został sklasyfikowany Sopot z dochodem per capita 9957,57 zł. W tej kategorii na 42. pozycji znalazł się Elbląg z dochodem na mieszkańca w wysokości 5600,13 zł.

Wysoko, ale…
Wśród wszystkich samorządów z Warmii i Mazur najwyżej w rankingu został sklasyfikowany powiat węgorzewski, który w kategorii powiatów zajął 4. miejsce wśród wszystkich 314 powiatów w kraju. Dochód mazurskiego powiatu wyniósł na osobę 1841,63 zł. W tej kategorii prym wiedzie powiat człuchowski z dochodem 2154,20 zł na mieszkańca.

Wysoka lokata powiatu węgorzewskiego nie jest zaskoczeniem, bo rok temu uplasował się na 3. pozycji.

— Aktualnie nasza sytuacja finansowa jest trudna, zmusza nas do emisji obligacji — powiedziała „Wspólnocie” Alicja Rymszewicz, starosta powiatu węgorzewskiego, dodając: — Jesteśmy przygotowani merytorycznie do podejmowania kolejnych wyzwań bieżących, jak też inwestycyjnych, jednak problemem może okazać się niemożność zapewnienia wkładu własnego do planowanych zadań, co będzie zagrażało rozwojowi naszego powiatu.
Ta sytuacja pokazuje tylko, że do wszelkich rankingów, a już na pewno dotyczących dość płynnej kategorii, jak zamożność czy bogactwo, trzeba podchodzić ostrożnie.

Spośród miast powiatowych, których jest w Polsce 267, najbogatsze są Polkowice z dochodem 9877,29 zł na osobę. W tej kategorii najwyżej z regionu został sklasyfikowany Lidzbark Warmiński, bo na 82. miejscu z dochodem 4482,49 zł.
W kategorii miasta inne, czyli małych miasteczek na pozycję lidera wróciły Międzyzdroje z dochodem 16 266,76 zł na głowę. Z Warmii i Mazur w tej grupie samorządów najwyżej, bo na 65. znalazły się Mikołajki z dochodem per capita 5523,75 zł.

Stawiguda najbogatsza
W kategorii gmin wiejskich najwyżej z naszego regionu uplasowała się gmina Stawiguda, bo na 101. pozycji. W ubiegłym roku dochód w gminie na osobę wyniósł 5589,15 zł.

Zdaniem Michała Kontraktowicza, wójta gminy Stawiguda, statystyki, które pokazują zamożność samorządów poprzez dochodowość na mieszkańca, są mylne.

— Lepiej jest patrzeć na to, w jaki sposób pozyskują środki, jak dużo prowadzą inwestycji; w tym kierunku ta ocena bogactwa samorządów powinna iść — uważa wójt Kontraktowicz, dodając: — Bogactwem samorządów nie jest tak naprawdę dochód na mieszkańca, a sami mieszkańcy, którzy stanowią potencjał rozwoju danego samorządu. To jest największa wartość, choć środki finansowe są oczywiście niezwykle istotne, bo pomagają.

Najbogatszym samorządem w Polsce dalej pozostaje Kleszczów — gmina wiejska w powiecie bełchatowskim, która swoje bogactwo gmina zawdzięcza podatkom, które płyną w znajdującej się na jej terenie kopalni i elektrowni Bełchatów. W ubiegłym roku dochód na mieszkańca wyniósł tam 30 871,37 zł. To ponad pięć razy więcej niż w najbogatszej u nas Stawigudzie.

Img2
#762576
W kategorii gmin wiejskich najwyżej z naszego regionu uplasowała się gmina Stawiguda, bo na 101. pozycji w kraju
Fot. Grzegorz Szydłowski