W BWA w Olsztynie wernisaż wystawy fotografii Jana Bułhaka

Do 1945 roku tereny dzisiejszego województwa warmińsko-mazurskiego leżały w nieistniejącej dziś prowincji politycznej - Prusach Wschodnich. Gdy ziemie te weszły w skład Polski ówczesna władza nazwała je Ziemiami Odzyskanymi. Specjalnie powołana Komisja Nazewnicza zmieniała niemieckie nazwy wsi i miast na polskie (np. Allenstein stał się Olsztynem, a Heilsberg - Lidzbarkiem Warmińskim - PAP), a wysyłani z Warszawy fotografowie i dziennikarze mieli dokumentować zarówno stan tych miejsc, jak i ich zniszczenia wojenne.

Czołowym fotografem zaangażowanym do dokumentowania Ziem Odzyskanych był urodzony na Kresach Jan Bułhak. Ten znakomity fotograf już przed II wojną światowąopracował koncepcję fotografii ojczystej, która miała na celu pochwałę piękna polskich wsi i miast. Po II wojnie światowej fotografia krajoznawcza została poszerzona o społeczno-polityczny aspekt i przy wsparciu państwa Bułhak wdrożył i zrealizował swój program, a wszystkie wykonane zdjęcia trafiały do Archiwum Ministerstwa Komunikacji.

Na olsztyńskiej wystawie w BWA znajdzie się kilkadziesiąt fotografii autorstwa Bułhaka. Będą one pokazywały zarówno pejzaże, jak i miasta, wsie, zabytki - wszystkie fotografie Bułhak wykonał na Warmii i Mazurach. Archiwalne ujęcia będzie można zestawić ze współczesnymi wyglądami tych miejsc, które w 2023 roku wykonali Zuza Grabowska oraz Robert Tyska.

Prezentowane na wystawie fotografie pochodzą ze zbiorów Muzeum Fotografii w Krakowie. Kuratorką olsztyńskiej wystawy jest Mariola Balińska.

Jan Bułhak (ur. 1876 roku w Ostaszynie koło Nowogródka) zajmował się profesjonalną fotografią od 1912 roku, kiedy wspólnie z wileńskim malarzem Ferdynandem Ruszczycem otworzyli pracownię fotografii artystycznej. Bułhak na zamówienie Zarządu Miasta Wilna podjął się inwentaryzacji zabytków i przygotował obszerną dokumentację najciekawszych obiektów architektonicznych miasta. Podczas pierwszej wojny światowej Bułhak zajmował stanowisko miejskiego fotografa w Wilnie, a od 1919 roku był kierownikiem Zakładu Fotografii Artystycznej Uniwersytetu Stefana Batorego na Wydziale Sztuk Pięknych.

W wyniku wojny polsko-bolszewickiej Bułhak wraz z pracownikami Uniwersytetu w lipcu 1920 roku został przeniesiony do Warszawy i pracował w Wydziale Propagandy II Oddziału Inspektoratu Armii Ochotniczej, a następnie w Ministerstwie Spraw Wojennych. Od 1945 roku Bułhak na stałe mieszkał w Warszawie i dokumentował zniszcznia wojenne mie tylko stolicy, ale też Poznania, Krakowa, Gdańska. Odwiedził też około 100 miejsc na tzw. Ziemiach Odzyskanych.

Podczas jednej z podróży fotograficznych Jan Bułhak zatrzymał się u znajomych przy ul. Pionierskiej w Giżycku. W ich mieszkaniu niespodziewanie zmarł (1950 r.). Dziś na ścianie kamienicy, w której zmarł Bułhak, znajduje się pamiątkowa tablica. PAP/red.