Państwowa Inspekcja Pracy obchodzi 105-lecie działalności

— Rok 2024 jest ostatnim, jeśli chodzi o realizację trzyletniego programu Państwowej Inspekcji Pracy. Ujmuje się w nim liczbę kontroli do przeprowadzenia na terenie poszczególnych okręgowych inspektoratów pracy. Na Warmii i Mazurach co roku przeprowadzamy około 2 tys. kontroli. Dużą grupę osób obejmujemy także różnymi działaniami prewencyjno-promocyjnymi. Są tematy koordynowane centralnie, ale okręgowe inspektoraty przy planowaniu działań mają dowolność ze względu na specyfikę regionu — mówi Jarosław Kowalczyk, Okręgowy Inspektor Pracy w Olsztynie.

Jednym z podstawowych programów przeprowadzanych przez olsztyński OIP jest „Patent na pierwszą pracę”.

— To nasz autorski projekt wpisany w kampanię „Legitna praca”. Projekt polega na rozlokowaniu stoisk informacyjno-poradniczych Inspekcji w popularnych miejscowościach na terenie Warmii i Mazur. Jest to już czwarta edycja akcji, która do tej pory odbyła się w pięciu miastach: Olsztynie, Węgorzewie, Giżycku, Iławie czy Mikołajkach, czyli miastach turystycznych. Chętni mogą zasięgnąć porady czy otrzymać broszurę informacyjną — informuje Łukasz Sztych, zastępca Okręgowego Inspektora Pracy w Olsztynie ds. prawno-organizacyjnych.

I dodaje: — A dzięki temu, że dołączyły do nas inne instytucje, takie jak Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Krajowa Administracja Skarbowa czy Ochotnicze Hufce Pracy, to porady można zasięgnąć w kilku obszarach: prawa pracy, sferze podatków i ubezpieczeniowej. Projekt jest głównie skierowany do osób młodych, ponieważ to one najczęściej ulegają wypadkom z uwagi na niską świadomość związaną z ich obowiązkami czy prawami w obszarze bezpieczeństwa pracy. Są oni narażeni na nieprawidłowości w obszarze zatrudnienia, np. brak potwierdzenia warunków umowy, szkoleń BHP czy badań lekarskich.

Obchody 105-lecia Państwowej Inspekcji Pracy odbywają się pod hasłem „Nowoczesny Wymiar Ochrony Pracy”. Chodzi w nim o podkreślenie roli maszyn w przyszłym świecie pracy.

— Przyszłość wymaga synergii między inspekcją pracy, światem nauki i przedsiębiorcami, ponieważ to one będą stosowały nowe technologię. Pomagają nam również partnerzy społeczni czy przedstawiciele Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Pracowników Służby BHP. Widzimy sens wspólnego działania, aby nie zapominać, że w tym środowisku funkcjonuje przede wszystkim człowiek. Mamy świadomość, że robotyzacja wpływa na bezpieczeństwo pracy, ale w kontekście negatywnych skutków związanych ze środowiskiem — niepewność pracy, obawy przed zapoznaniem się z technologią. Pracodawcy powinni wiedzieć, jak przygotować pracowników do pracy z nowymi technologiami — przypomniał Jarosław Kowalczyk.

Kolejnym ważnym prowadzonym przez OIP programem jest „Budowa – stop wypadkom”. Oprócz przetwórstwa przemysłowego sektor budowlany jest najbardziej narażony na wypadki przy pracy.

Według danych Okręgowego Inspektoratu Pracy w Olsztynie najwięcej wypadków na terenie województwa warmińsko-mazurskiego wydarza się z powodów organizacyjnych (ponad 56 proc.), głównie z powodu winy człowieka: niewłaściwa ogólna organizacja pracy (ponad 60 przypadków) czy nieprawidłowe zachowanie się pracownika spowodowane np. lekceważeniem zagrożenia, brakiem koncentracji lub doświadczenia (ponad 100 przypadków).

— Ogromnie ważne jest też przeciwdziałanie negatywnym skutkom stresu w miejscu pracy, jakimi może być mobbing czy dyskryminacja. Chodzi o kwestię dobrostanu w pracy: zdrowy pracownik przychodzący do pracy z pewnością ma mniejsze ryzyko doznania wypadku — wyjaśnia Jarosław Kowalczyk.

PIP stara się też współpracować z rolnikami indywidualnymi. W świetle prawa inspektorzy PIP nie mogą jednak ich kontrolować.

— Do tych osób docieramy z działaniami prewencyjnymi, czyli wizytujemy gospodarstwa i staramy się wspólnie z KRUS-em uświadamiać w formie porad, pogadanek, wskazówek, w jaki sposób organizować pracę, aby nie dochodziło do wypadków na obszarach rolnych. Te działania rozpoczynamy przed sezonem letnim, kiedy w gospodarstwach przebywają również dzieci, którym też przytrafiają się nieszczęśliwe wypadki. Organizujemy szereg konkursów, olimpiad wiedzy o zakresie BHP w rolnictwie. Przykładem jest organizowany po raz kolejny konkurs na rymowankę czy konkurs plastyczny w tematyce bezpieczeństwa pracy na wsi — wyjaśnia Łukasz Sztych.

Jaka jest rola Inspektora Pracy w aktualnym świecie? Według Jarosława Kowalczyka musi on pełnić rolę rozjemcy.

— Zmienia się jego rola z kontrolnej bardziej na doradczą. Inspektor to w pewnym sensie element dialogu społecznego w procesie kontroli. Nie zajmuje stanowiska pracodawcy czy osoby, która zgłosiła się do nas z prośbą o interwencję. On ma być swego rodzaju rozjemcą — podkreśla Okręgowy Inspektor Pracy w Olsztynie.

Janusz Siennicki