Badacze z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie w gronie 100 wybitnych młodych naukowców

Program START Fundacji na rzecz Nauki Polskiej jest najstarszym w Polsce programem stypendialnym dla najlepszych młodych naukowców reprezentujących wszystkie dziedziny nauki. Jego celem jest wspieranie wybitnych młodych uczonych i zachęcanie ich do dalszego rozwoju naukowego.

Dr inż. Karol Mierzejewski jest adiunktem w Katedrze Anatomii i Fizjologii Zwierząt na Wydziale Biologii i Biotechnologii UWM.

— Przede wszystkim jest to dla mnie ogromne wyróżnienie i motywacja do dalszej pracy, ponieważ pokazuje to, że badania, które prowadzę mają sens i są odbierane w szerszym gronie. Cieszę się, że moje badania wnoszą coś do nauki — mówi dr inż. Karol Mierzejewski.

Dotychczasowy dorobek młodego naukowca składa się z dwóch części. Pierwszy dotyczy jego badań prowadzonych w czasie realizowania doktoratu.

— Zajmowałem się określeniem roli receptorów aktywowanych przez proliferatory peroksysomów (w skrócie PPAR, grupa steroidowych receptorów jądrowych, szeroko rozpowszechnionych w komórkach), tym, w jaki sposób modulują stan zapalny w żeńskim układzie rozrodczym. Badania wykazały, że jeden z ligandów PPAR (związek zdolny do swoistego wiązania się z receptorem) wpływa na obniżenie stanu zapalnego w błonie śluzowej macicy i w ciałku żółtym. Badania te mogą dać początek kolejnym, które będą mogły być już prowadzone na organizmach in vivo — wyjaśnia stypendysta.

Drugi obszar badawczy, którym zajmuje się młody naukowiec, dotyczy wpływu mikroplastiku na organizm. We wrześniu ub. roku ukazał się na temat artykuł.

— Wykazaliśmy, że cząsteczki mikroplastiku mogą być transportowane przez pęcherzyki zewnątrzkomórkowe. Jest to nowa droga dystrybucji mikroplastiku w organizmie, o której wcześniej nikt nie wspominał. Wraz z tymi pęcherzykami zewnątrzkomórkowymi mikroplastik może dotrzeć właściwie do każdej komórki naszego organizmu. Przy okazji tych badań wykazaliśmy również, że mikroplastik może wpływać na mechanizmy molekularne, indukujące choroby cywilizacyjne, np. insulinoporność, otyłość, cukrzycę, choroby serca, układu krwionośnego, a także nowotwory, np. trzustki — podkreśla dr inż. Karol Mierzejewski.

Mgr inż. Arkadiusz Zakrzewski jest specjalistą inżynieryjno-technicznym oraz asystentem w Katedrze Mikrobiologii Żywności, Technologii i Chemii Mięsa na Wydziale Nauki o Żywności UWM. Jak zaznacza, otrzymane stypendium jest dla niego dużym wyróżnieniem.

— Z tego co wiem, jestem pierwszą osobą na Wydziale Nauki o Żywności, której udało się otrzymać to stypendium. Istotne jest też to, że była to moja ostatnia szansa, gdyż składałem wniosek o nie jako 29-latek, a aktualnie mam już 30 lat — mówi.

Arkadiusz Zakrzewski ma już na swoim koncie prestiżowe nagrody. Był pierwszym studentem w historii UWM, który zdobył Diamentowy Grant. Projekt „Warunki stresowe podczas otrzymywania produktów sous-vide i ceviche z ryb i krewetek a możliwość przeżycia oraz odpowiedź komórkowa bakterii wieloopornych” realizował w zespole dr hab. inż. Anny Zadernowskiej i dr hab. inż. Wiolety Chajęckiej-Wierzchowskiej.

— Określałem częstotliwość występowania antybiotykoopornych szczepów z rodziny Enterobacteriaceae, rodzaju Listeria oraz Enterococcus w surowych rybach i krewetkach dostępnych na rynku polskim. Ponadto badałem wpływ stresu środowiskowego podczas obróbki sous-vide i ceviche na komórki bakterii opornych na antybiotyki — wyjaśnia badacz.

Aktualnie Arkadiusz Zakrzewski skupia się na biofilmach Listeria monocytogenes wytwarzanych na muszlach małż.

— Są to pierwsze tego rodzaju badania, które mają na celu zrozumienie funkcjonowania biofilmów na tej matrycy, ponieważ małże mogą stanowić realne zagrożenie dla konsumentów z grup ryzyka oraz dla płodów. W swoich badaniach analizuję konkurencyjność Listeria wobec innych mikroorganizmów, jej preferencje dotyczące różnych gatunków małż oraz zdolność do przetrwania procesów przetwórczych. Badania te są kluczowe dla opracowania skutecznych metod kontroli i zapobiegania zakażeniom Listeria w produktach spożywczych pochodzenia morskiego — dodaje Arkadiusz Zakrzewski.

Laureaci programu START w edycji 2024 otrzymali roczne stypendium w wysokości 30 tys. zł. Oficjalne wręczenie dyplomów odbyło się 8 czerwca. Nagrodzeni w tym roku badacze zostali wyłonieni z grona 641 kandydatów. Stypendyści i programu START są wybierani w drodze wieloetapowego konkursu, w którym oceniana jest jakość ich dotychczasowego dorobku naukowego.

Stypendia w konkursie 2024 zostaną sfinansowane zarówno z budżetu Fundacji, a także przez prywatnych darczyńców i z wpłat 1,5% podatku dochodowego.

Nabór wniosków do kolejnego konkursu rozpocznie się jesienią.

źródło: UWM / syla