Lęk przed ciemnością — czy należy go leczyć?

Czym jest lęk przed ciemnością?

Co tak właściwie oznacza nyktofobia? Samo słowo fobia jest określeniem dla pewnego rodzaju strachu. To zaburzenie lękowe, które wiąże się z odczuwaniem trwałego, irracjonalnego strachu niebędącego proporcjonalnym do tego, co wprawia człowieka w przerażenie. Mimo świadomości, że nie ma powodów do obaw, konkretne rzeczy, sytuacje mogą przyczyniać się do nasilania się reakcji lękowych. Lęk przed ciemnością określa się mianem nyktofobii. W literaturze można także spotkać się z określeniem achluofobii. 

Co może być przyczyną występowania lęku przed ciemnością?

Lęk przed ciemnością to lęk sytuacyjny, którego początków można dopatrywać się już w dzieciństwie. Do jego rozwoju dochodzi czasem również na wczesnym etapie dorastania. Zdarza się, że podstawą występowania takiego lęku są różne obawy i sytuacje o podłożu traumatycznym.

Należy mieć na uwadze, iż omawiany rodzaj lęku może być powodowany przez różne sytuacje i okoliczności, które odnoszą się do konkretnej jednostki. Prócz przeżytej w dzieciństwie traumy nyktofobia może być także następstwem strachu, który pojawiał się wcześniej, narastał, potęgował, a dziecko nie było z nim oswajane. Taki strach może osiągnąć wysoki poziom i prowadzić do ataków paniki.

Przykładem sytuacji, w której ciemność kojarzona jest z czymś negatywnym, strasznym i przerażającym, jest chociażby zamykanie dziecka w ciemnym pomieszczeniu w ramach kary. Za powód można także podać traumatyczne przeżycia i wydarzenia, które miały miejsce w środku nocy, w ciemnościach.

Skutki lęku przed ciemnością

Nieprzepracowanie omawianego strachu nierzadko sprawia, że towarzyszy on człowiekowi przez całe jego życie, utrudniając mu nawiązywanie kontaktów międzyludzkich i będąc jednym z powodów występowania obniżonego nastroju. Taki strach będzie ponadto w dużym stopniu wpływał na jakość snu i doprowadzał do wielu zaburzeń, których skutkiem jest rozregulowanie dobowego rytmu snu.
Osoby, które borykają się z omawianym lękiem, doświadczają także trudności w zasypianiu, budzą się w środku nocy, odczuwają dreszcze, mają przyspieszone tętno i oddech. W najgorszych przypadkach poziom stresu i lęku wzrasta tak bardzo, że powoduje utratę przytomności, mdłości i wymioty.

Jak uporać się z lękiem przed ciemnością?

Lęk przed ciemnością może w znacznym stopniu utrudniać życie i codzienne funkcjonowanie. Istnieje kilka metod leczenia omawianej fobii. Należy wspomnieć o terapii kognitywno-behawioralnej, która polega na eksponowaniu osoby doświadczającej lęku na sytuacje powodujące jego wzrost. W zależności od indywidualnego przypadku ekspozycja może mieć miejsce stopniowo lub całościowo.

Jednocześnie pacjent jest uczony postępowania w sytuacji, gdy zaczyna odczuwać lęk i zauważać jego pierwsze objawy. Mowa tutaj o powstrzymywaniu reakcji związanej z paniką i kontrolowaniem własnych emocji.
Należy także wymienić desensytyzację, która polega na powolnym oswajaniu pacjenta z lękiem, z ciemnością, z jego reakcjami i udowadnianiem mu, że pojawiający się lęk nie powoduje u niego żadnych negatywnych skutków dla zdrowia. Całe postępowanie ma miejsce w warunkach kontrolowanych.

W literaturze nie brakuje również informacji o leczeniu polegającym na uczeniu metod relaksacyjnych, a nawet na zastosowaniu hipnozy. Niekiedy lekarze zalecają ponadto leki na uspokojenie.

Źródła:

1. https://senamina.pl/nyktofobia-czym-jest-przyczyny-objawy-i-leczenie/
2. https://personales.upv.es/thinkmind/dl/conferences/coreta/coreta_2021/coreta_2021_1_10_10004.pdf
3. https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/22557/Problemy%20zdrowia%20publicznego.pdf?sequence=1
4. https://ojs.gsw.gda.pl/index.php/NiS/article/view/203/169

Informacje o leku:
Nazwa produktu leczniczego: Senamina, 12,5 mg, tabletki powlekane. Nazwa powszechnie stosowana substancji czynnej: Doksylamina. Dawka/stężenie substancji czynnej. Każda tabletka powlekana zawiera 12,5 mg doksylaminy wodorobursztynianu. Każda tabletka produktu leczniczego Senamina zawiera 50,0 mg mannitolu. Postać farmaceutyczna: Tabletka powlekana. Różowe, owalne, obustronnie wypukłe tabletki powlekane z rowkiem dzielącym. Rowek dzielący jedynie ułatwia przełamanie tabletki w celu ułatwienia jej połknięcia, nie umożliwia podzielenia tabletki na równe dawki. Wskazanie lub wskazania terapeutyczne do stosowania: Krótkotrwałe, objawowe leczenie sporadycznie występującej bezsenności u osób dorosłych. Podmiot odpowiedzialny: Adamed Pharma S.A. Pieńków, ul. M. Adamkiewicza 6A, 05-152, Czosnów, Polska. Informacja została przygotowana na podstawie ChPL. Senamina, 12,5 mg, tabletki powlekane zatwierdzonej 31.10.2022, z którą należy się zapoznać przed zastosowaniem leku.

To jest lek. Dla bezpieczeństwa stosuj go zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania. Nie przekraczaj maksymalnej dawki leku. W przypadku wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.
OTC/15728/04/24