Gdy wypada dysk…

2019-05-16 08:30:16(ost. akt: 2019-05-16 08:34:59)

Autor zdjęcia: Pixabay

Ostatnio mój serdeczny Przyjaciel pożalił mi się, że cierpi, bo wypadł mu dysk. Nie mogąc mu pomóc stricte medycznie — postanowiłam choć zbadać zjawisko. Z naciskiem na zapobieganie…
Potocznie mówi się, że wypadł dysk, ale tak naprawdę diagnoza lekarska brzmi: przepuklina kręgosłupa, a szerzej — dyskopatia, czyli pierwszy z etapów choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa. Kiedyś kojarzony z osobami słusznego wieku — dziś dysk wypada coraz młodszym. Siedzący tryb życia i brak ruchu, otyłość lub uraz, a czasem zwyczajnie złe nawyki przy wykonywaniu codziennych czynności — to wszystko może powodować, że dysk wypada. Skąd on jednak wypada i co robić, żeby nie wypadał? Szczególnie, że archeolodzy, badający szkielety naszych przodków z minionych stuleci, nie znajdują w nich śladów dyskopatii. Co zatem zmieniło się w trybie życia ostatnich pokoleń, że tak powszechnie występują dziś dolegliwości kręgosłupa?

Co to za dysk i jak działa?

Ten problematyczny dysk wcale nie przypomina płaskiego, okrągłego przedmiotu, który w swej prawej ręce trzyma słynny dyskobol Myrona. Daleko mu też do dysku z Fajstos. To raczej potoczna nazwa poduszeczki amortyzującej obciążenia, jakim na całej jego długości dzień w dzień poddajemy nasz kręgosłup. Zbudowany z półpłynnego jądra miażdżystego, otoczonego pierścieniem włóknistym — dysk, czy inaczej każdy z 23 krążków tkwiących między naszymi kręgami, zależnie od ruchów i obciążenia kręgosłupa zmienia swój kształt. By prawidłowo działać, dysk winien tkwić dokładnie między kręgami i być odpowiednio nawodniony.

I właśnie w tym nawodnieniu cała tajemnica. W ciągu dnia bowiem, gdy siadamy lub poruszamy się, siły działające na dysk wyciskają z niego wodę. W nocy dysk stara się na nowo wodę chłonąć i pęcznieć. Dlatego rano budzimy się nieco wyżsi, niż zasnęliśmy wieczorem.

Nagły ruch, uraz lub długotrwałe trwanie w jednej pozycji powodują degenerację włókienek pierścienia włóknistego. Jedna, dwie lub więcej warstw pierścienia pęka i tworzy się ubytek, w który natychmiast wsącza się jądro miażdżyste i jeszcze bardziej rozciąga tkankę. A to początek naszych kłopotów: krążek międzykręgowy wysuwa się poza miejsce, w którym powinien spoczywać i zaczyna naciskać na nerwy. Sądząc po głosie mojego Przyjaciela — ciśnie bardzo mocno…!

Dysk może wypaść na całej długości kręgosłupa, jednak 70 proc. przypadków dotyczy odcinka lędźwiowego — czyli najbardziej przeciążanego fragmentu kręgosłupa. Rzadziej dysk wypada na odcinku szyjnym i piersiowym.

Przyczyny

Dysk wypada, bo podczas dźwignięcia jakiegoś ciężaru czy w wypadku komunikacyjnym przeciążony został kręgosłup. Czasem winny jest siedzący tryb życia i brak aktywności fizycznej — czasem wyczynowe uprawianie sportu. Bardzo duży wpływ na wypadanie dysku ma osłabienie mięśni grzbietu, o które łatwo, gdy dużo siedzimy. Sporo przypadków przepukliny powstaje w wyniku nieprawidłowego wykonywania codziennych czynności: zginania pleców, gdy coś podnosimy z ziemi — a powinniśmy zginać kolana; siedzenia w niewygodnych pozycjach, choćby z podwiniętymi nogami.

Objawy

Przepuklina kręgosłupowa odcinka lędźwiowego powoduje ostry ból w krzyżu, promieniujący często do biodra i nogi, na tyle silny, że wręcz utrudnia poruszanie. Częstym symptomem przepukliny jest rwa kulszowa, czasem występuje mrowienie w nogach, a nawet utrata czucia. Niekiedy pojawia się też ból w podbrzuszu i pachwinach oraz wzmożone parcie na mocz.

Przepuklina na odcinku szyjnym to początkowo tylko lekki ból i sztywność szyi oraz trudność w wykonywaniu swobodnych ruchów głową. Potem zaczyna się pojawiać mrowienie w rękach i sztywność. Częstym objawem przepukliny kręgosłupowej odcinka szyjnego są bóle i zawroty głowy, czasem rwa barkowa. Z kolei przepuklina na odcinku piersiowym objawia się bólem promieniującym do żeber, odczuwalnym przy śmiechu, kaszlu czy kichaniu. Bóle mogą pojawić się też w klatce piersiowej i w okolicy serca.


Leczenie

Zaczyna się od zdjęcia rtg. Czasem lekarz zleca też tomografię i rezonans magnetyczny. A potem pacjent przede wszystkim powinien leżeć, bo trzeba odciążyć kręgosłup. Lekarz może zapisać też lek przeciwzapalny, bo w miejscu nacisku powstaje obrzęk i stan zapalny. Gdy ból jako tako zelżeje i będzie już do zniesienia — trzeba się ruszyć, ale jak zarazy morowej unikać długiego stania i siedzenia. Najlepsze efekty daje kinezyterapia i fizjoterapia: odpowiednio dobrane ćwiczenia i uzgodnione z lekarzem formy ruchu warto uprawiać też po chorobie, by uniknąć jej nawrotów. W najcięższych przypadkach konieczna będzie operacja przepukliny kręgosłupowej.

Zapobieganie

Wiadomo: zapobiegać zawsze lepiej niż leczyć i cierpieć, a w przypadku przepukliny kręgosłupa ta teza jest szczególnie prawdziwa. Zaczynamy od zmiany stylu życia na bardziej aktywny, zdrowszego odżywiania i walki z nadwagą. Pamiętamy też i stosujemy zasady prawidłowego wykonywania codziennych czynności, szczególnie przy schylaniu się i dźwiganiu cięższych rzeczy. Nieodzownym elementem naszej egzystencji muszą stać się ćwiczenia ruchowe wzmacniające tułów — poprawią stabilizację kręgosłupa i przyczynią się do zmniejszenia napięcia w obrębie struktur mięśniowych. Chory, który choć raz cierpiał z powodu wypadniętego dysku, musi siedzieć i spać w prawidłowej pozycji oraz mieć odpowiednio dobrany materac.

Ćwiczenia

Ćwiczyć zaczynamy dopiero po ustąpieniu stanu ostrego i najlepiej po konsultacji ze specjalistą. W stanach ostrych, czyli przez 5 pierwszych dni, zalecane jest jak najczęstsze leżenie w tzw. „pozycji krzesełkowej”: nogi mamy zgięte w stawach biodrowych i kolanowych pod kątem 90 stopni. Dodatkowo, cały czas mocno nawadniamy organizm. Z czasem można wdrażać delikatne ćwiczenia rozciągające, np. naprzemienne prostowanie nóg w kolanach z naciąganiem stopy, naprzemienne przyciąganie zgiętej nogi w kierunku klatki piersiowej. Takie ćwiczenie wykonujemy w 3 seriach, z których każda liczy 30 powtórzeń.
Wraz z poprawą sprawności można wdrożyć ćwiczenia wzmacniające mięśnie stabilizujące kręgosłup, aktywizujące mięsień poprzeczny brzucha. Przykładowo, leżąc na plecach z ugiętymi nogami podnosimy je do góry, utrzymując kręgosłup lędźwiowy dociśnięty do podłoża. Staramy się utrzymać pozycję 10 sekund, nie wstrzymując oddechu. Ćwiczenie powtarzamy 10 razy w 3 seriach. W miarę postępu możemy wydłużać czas napięcia lub zwiększać liczbę powtórzeń.

Te ćwiczenia to oczywiście tylko przykłady, wszystkie ćwiczenia powinny być wykonywane pod okiem fizjoterapeuty, aby można było wyeliminować błędy i w odpowiednim czasie stopniować ich trudność.

Przede wszystkim jednak osoby chore na dyskopatię nie mogą podnosić dużych ciężarów, unosić wyprostowanych kończyn dolnych oraz długo jeździć samochodem. I chorzy, i ci jeszcze zdrowi muszą natomiast dbać o swoją kondycję oraz — wiem, wiem, to trudne — w przypadku nadwagi cały czas walczyć z tym nadmiarem kilogramów.
Magdalena Maria Bukowiecka

Komentarze (1) pokaż wszystkie komentarze w serwisie

Komentarze dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się.

Zacznij od: najciekawszych najstarszych najnowszych

Zaloguj się lub wejdź przez FB

  1. Ania22 #2736694 | 93.105.*.* 22 maj 2019 21:41

    Hej, poznam Pana na dyskretne spotkania. Mam 22 lata, jestem po rozwodzie i nie chcę już faceta na dłuższy związek. Złap mnie pod loginem ania22 na portalu randkowym: czatkobiet.pl

    odpowiedz na ten komentarz