Jak głosować w eurowyborach? Zobacz nasz poradnik

1. Ile mandatów może przypaść Warmii i Mazurom?

— W odróżnieniu od wyborów krajowych — okręgi wyborcze nie mają przypisanej określonej liczby mandatów, a ich liczba zależy od frekwencji wyborczej w danym okręgu. Ustalanie liczby mandatów dla poszczególnych okręgów odbywa się systemem Hare Niemeyera, a w tej metodzie najważniejszą rolę odgrywa liczba głosów ważnych oddanych na listę kandydatów danego komitetu wyborczego kolejno w każdym okręgu.

2. Czy to możliwe, żeby żaden z kandydatów nie zdobył mandatu?

— Teoretycznie może się zdarzyć, że ze względu na niską frekwencję z danego okręgu nie zostanie wybrany żaden europoseł. Frekwencja działa więc na korzyść wszystkich komitetów w danym okręgu. Skomplikowany system liczenia mandatów z pewnością nie wpływa na frekwencję. To przecież nie wyborca dokonuje tych skomplikowanych obliczeń. Wyborca głosuje i… wybiera najlepszego kandydata.

3. Jak wygląda ustalanie wyników wyborów?

— Odbywa się to w fazach. Po otrzymaniu protokołów wyników głosowania od wszystkich Okręgowych Komisji Wyborczych, Państwowa Komisja Wyborcza ustali wyniki zbiorcze i dokona ogólnego podziału 51 mandatów w skali całego kraju. Mandaty zostaną rozdzielone między komitety, które osiągną pięcioprocentowy próg wyborczy.
Następnie PKW ustali, ile mandatów przypada każdemu komitetowi w każdym okręgu, czyli podzieli mandaty pomiędzy okręgi.

4. Kto dostanie mandat?

— Mandaty otrzymają kandydaci z danej listy, którzy otrzymali najwięcej głosów.
Przykładowy kandydat ma szansę na zdobycie mandatu, jeśli lista uzyska 5-proc. próg wyborczy, uzyska mandat lub mandaty w danym okręgu, a kandydat uzyska najwięcej głosów na liście lub uzyska kolejno najwięcej głosów na tej liście w przypadku, gdy lista uzyska w okręgu więcej niż jeden mandat.

5. Jak oddać głos, aby był ważny?

— Wyborca głosuje tylko na jedną listę kandydatów, stawiając znak “x” w kratce z lewej strony obok nazwiska jednego z kandydatów z tej listy, wskazując tym samym jego pierwszeństwo do otrzymania mandatu.

6. Kiedy można głosować?

— Głosowanie w wyborach do Parlamentu Europejskiego odbywa się bez przerwy od godziny 7 do godziny 21 w niedzielę, 25 maja. W obwodach głosowania utworzonych za granicą oraz na polskich statkach morskich głosowanie odbywa się od godziny 7 do godziny 21 czasu miejscowego.

7. Co powinniśmy zabrać do lokalu wyborczego?

— Przed przystąpieniem do głosowania wyborca będzie obowiązany okazać obwodowej komisji wyborczej dowód osobisty lub inny dokument z fotografią umożliwiający stwierdzenie tożsamości. Dokumentem tym nie może być „książeczkowy” dowód osobisty.

8. Kiedy zaczyna się cisza wyborcza?

— 24 godziny przed dniem głosowania, czyli o północy 24 maja i trwa do zakończenia głosowania w Polsce, tj. do godz. 21 25 maja, jeżeli żadna z obwodowych komisji wyborczych, w wyniku nadzwyczajnych wydarzeń, nie podejmie uchwały o przedłużeniu głosowania. W okresie tym zabronione jest prowadzenie agitacji wyborczej, w tym zwoływanie zgromadzeń, organizowanie pochodów i manifestacji, wygłaszanie przemówień oraz rozpowszechnianie materiałów wyborczych. W trakcie trwania ciszy wyborczej zabrania się podawania do publicznej wiadomości wyników przedwyborczych badań (sondaży) opinii publicznej dotyczących przewidywanych zachowań wyborczych i wyników wyborów oraz wyników sondaży wyborczych przeprowadzanych w dniu głosowania.

Naruszenie zakazu prowadzenia agitacji wyborczej w okresie ciszy wyborczej stanowi wykroczenie, a naruszenie zakazu podawania do publicznej wiadomości wyników sondaży zachowań wyborczych i przewidywanych wyników wyborów — występek. Zatem ocena, czy w danym przypadku doszło do naruszenia tego zakazu nie będzie należała do Państwowej Komisji Wyborczej, lecz do organów ścigania i sądów. Wszystkie przypadki naruszenia ciszy wyborczej należy zgłaszać na policję.

9. Ilu kandydatów startuje z okręgu obejmującego Warmię i Mazury?

— Okręg wyborczy nr 3, obejmujący Warmię i Mazury, chce reprezentować 106 kandydatów. Startują z jedenastu list. Komitet wyborczy wystawia maksymalnie 10 osób. kandydatów. Dwa komitety zdecydowały się na wystawienie mniejszej liczby osób: z jednego startuje siedem osób, z drugiego dziewięć. Pozostałe mają po 10 kandydatów.

10. Co powinna zrobić osoba, która chce głosować poza miejscem swojego zamieszkania?

— Powinna złożyć wniosek o wydanie zaświadczenia o prawie do głosowania. Uwaga! Ten termin upływa dzisiaj, 23 maja. Z zaświadczeniem takim można głosować w dowolnym obwodzie głosowania w kraju, za granicą lub na polskim statku morskim. Wniosek może zostać złożony pisemnie, telefaksem lub w formie elektronicznej i powinien zawierać: nazwisko, imię (imiona), numer PESEL (w przypadku obywatela Unii Europejskiej niebędącego obywatelem polskim nr paszportu lub nazwa i numer innego dokumentu stwierdzającego tożsamość).

Zaświadczenie o prawie do głosowania wyborca odbiera za pokwitowaniem osobiście albo przez upoważnioną pisemnie osobę. W przypadku upoważnienia innej osoby do odbioru zaświadczenia, wyborca sporządza wniosek o wydanie zaświadczenia i upoważnienie (może to być jeden dokument), w którym wskazuje swoje imię (imiona) i nazwisko oraz numer PESEL oraz dane osoby upoważnionej do odebrania zaświadczenia.

11. Co, zrobić jeśli zgubimy zaświadczenie o prawie do głosowania?

— Niezależnie od przyczyny utraty zaświadczenia, nie będzie możliwe otrzymanie kolejnego zaświadczenia ani wzięcie udziału w głosowaniu w obwodzie właściwym dla w miejsca stałego zamieszkania. Wyborca, któremu wydano zaświadczenie o prawie do głosowania, zostanie z urzędu skreślony ze spisu wyborców w miejscu stałego zamieszkania. Wyborca, który został wpisany przez konsula do spisu wyborców, może otrzymać zaświadczenie o prawie do głosowania jeżeli złoży w tej sprawie wniosek konsulowi, który sporządził spis wyborców, w którym wyborca jest ujęty. Wniosek należy złożyć najpóźniej w drugim dniu przed dniem wyborów, tj. do 23 maja.

12. Czy osoba, która w niedzielę będzie kończyła 18 lat, może tego dnia oddać głos?

— Prawo udziału w głosowaniu (prawo wybierania) w wyborach do Parlamentu Europejskiego przysługuje wszystkim obywatelom polskim, którzy najpóźniej w dniu głosowania ukończą 18 lat, a także obywatelom Unii Europejskiej niebędącymi obywatelami polskimi, którzy najpóźniej w dniu głosowania ukończą 18 lat i stale zamieszkują na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, co jest potwierdzone wpisem do rejestru wyborców.

Nie mają prawa wybierania osoby:
1) pozbawione praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądu;
2) pozbawione praw wyborczych prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu;
3) ubezwłasnowolnione prawomocnym orzeczeniem sądu (częściowo lub całkowicie).

13. Gdzie może głosować Polak, który na stałe mieszka za granicą, ale akurat przyjechał do kraju?

— Wyborca stale zamieszkały za granicą, który będzie przebywał w Polsce w dniu wyborów, może wziąć udział w głosowaniu w dowolnym obwodzie głosowania, jeśli przedłoży obwodowej komisji wyborczej ważny polski paszport oraz dokument potwierdzający, że stale zamieszkuje za granicą. Dokumentem takim może być np. karta stałego pobytu, dokument potwierdzający zatrudnienie za granicą lub dokument potwierdzający uprawnienie do korzystania ze świadczeń ubezpieczenia społecznego za granicą (nie jest wymagane tłumaczenie tych dokumentów). Na tej podstawie obwodowa komisja wyborcza dopisze taką osobę do spisu wyborców, zaznaczając to w paszporcie przez odciśnięcie pieczęci komisji i wpisanie daty na ostatniej stronie przeznaczonej na adnotacje wizowe.

Wyborca stale zamieszkały za granicą może również głosować na podstawie zaświadczenia o prawie do głosowania wydanego przez konsula, o ile został na swój wniosek wpisany do spisu wyborców w obwodzie głosowania utworzonym za granicą.