Europejski Dzień Walki z Handlem Ludźmi. Nie bądźmy obojętni!

Przestępstwo handlu ludźmi to współczesna forma stanowiąca jedną z najcięższych zbrodni, godząca w wolność i godność ludzką. Zwalczanie tego procederu stanowi wyzwanie dla całej Unii Europejskiej.

Handlem ludźmi jest werbowanie, transport, dostarczanie, przekazywanie, przechowywanie lub przyjmowanie osoby z zastosowaniem:
1) przemocy lub groźby bezprawnej,
2) uprowadzenia,
3) podstępu,
4) wprowadzenia w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania,
5) nadużycia stosunku zależności, wykorzystania krytycznego położenia lub stanu bezradności,
6) udzielenia albo przyjęcia korzyści majątkowej lub osobistej albo jej obietnicy osobie sprawującej opiekę lub nadzór nad inną osobą.

Istnieje wiele sposobów, jakimi wykorzystuje się ludzi, zmuszając ich do pracy za darmo lub za niewielkie pieniądze. Do różnych form wyzysku zalicza się:
- wyzysk roboczy
- wyzysk seksualny
- przymusowa praca domowa
- pobieranie organów
- wykorzystywania na tle kryminalnym

Po wstępnym przejęciu kontroli nad ofiarami handlu ludźmi, przewozi się je zazwyczaj w miejsce zapotrzebowania na usługi, w których można je wykorzystać. Zazwyczaj są to miejsca, gdzie ofiara nie zna języka lub nie ma podstawowej wiedzy, która pomogłaby im w znalezieniu pomocy. Ofiary mogą być również przekazane lub sprzedane innym osobom „trudniącym” się tym procederem.

Ludzie, którzy padają ofiarami niewolnictwa często zmuszani są do pracy w takich sektorach jak:
- rolnictwo
- obróbka i pakowanie żywności
- budownictwo
- rozrywka
- przemysł usług
- produkcja (np. w fabrykach)

Ofiary przymusowej pracy mogą być również ofiarami zniewolenia poprzez dług, kiedy to podstępnie zmusza się je do pracy za darmo lub za niewielkie pieniądze, aby spłacić dług.
Istnieje mnóstwo elementów wskazujących na handel ludźmi oraz przymusową pracę. Nie wszystkie z nich występują w danych przypadkach i nie zawsze są widoczne przy pierwszym kontakcie.
Czasem ofiary nie chcą się dzielić swoją historią z różnych przyczyn. Mogą to być obawy przed odwetem ze strony oprawcy lub że nikt nie uwierzy w ich historię. Ofiary czasem czują wstyd, ze dają się traktować w ten sposób albo po prostu nie są świadome swoich praw oraz jaka pomoc jest dla nich dostępna.

Wskaźniki, że dana osoba jest ofiarą handlu lub podmiotem pracy przymusowej:
Ograniczenie wolności:
- ofiary mogą nie posiadać swojego paszportu lub innych dokumentów tożsamości czy podróży, ponieważ są one przetrzymywane przez osoby trzecie
- ofiary mogą być niezdolne do opuszczenia miejsca pracy
- ofiary mogą być niezdolne do swobodnego przemieszczenia się
- ofiary mogą być zależne od swojego pracodawcy/pośrednika w sprawie pracy, transportu czy zakwaterowania bez możliwości wyboru
- ofiary mogą podróżować tylko w towarzystwie innych pracowników
- ofiary mogą być pod kontrolą religii, rytuałów
- ofiary mogą nie mieć możliwości swobodnego kontaktowania się z innymi
- ofiary mogą nie mieć dostępu do opieki medycznej
- ofiary mogą być w sytuacji zależności
- ofiary mogą pochodzić z miejsc, które są znanymi źródłami handlu ludźmi
- ofiary mogą doświadczać przemocy oraz gróźb względem siebie lub członków rodziny i bliskich
- ofiary mogą posiadać fałszywe dokumenty
Zachowanie:
- ofiary mogą nie znać miejscowego języka
- ofiary mogą zachowywać się jakby były poinstruowane przez kogoś
- ofiary mogą pozwalać innym mówić w swoim imieniu podczas bezpośredniego kontaktu
- ofiary mogą być nieufne względem organów władzy
- ofiary mogą obawiać się ujawnienia ich statusu imigracyjnego
- ofiary mogą być przekonane, że muszą pracować wbrew własnej woli
- ofiary mogą nigdy nie opuszczać miejsca pracy bez swojego zwierzchnika
- ofiary mogą wykazywać obawę lub lęk
- ofiary mogą czuć, że są w sytuacji bez wyjścia
- ofiary mogą uciekać się do popełnienia zbrodni, aby otrzymać jedzenie lub pieniądze na żywność
- ofiary mogą grzebać w odpadkach w poszukiwaniu jedzenia
Warunki pracy:
- ofiary mogą mieć obrażenia wyglądające na powstałe w wyniku ataku
- ofiary mogą mieć obrażenia lub nadwyrężenia typowe dla pewnych rodzajów wykonywanych prac
- ofiary mogą mieć obrażenia, które wyglądają na powstałe w wyniku pewnych ograniczeń swobody
- ofiary mogą mieć stare, nieleczone obrażenia lub takie, których przyczyn powstania ofiary nie potrafią wyjaśnić
- ofiary mogą nosić codziennie te same ubrania
Jak pomagać ofiarom? Należy:
- zawsze działać myśląc przede wszystkim o bezpieczeństwie ofiary
- wyjaśnić ofierze, co się dzieje i co można zrobić, aby pomóc
- uszanować potrzeby i wolę ofiary
- zabrać ofiarę w bezpieczne miejsce, gdzie może czuć się na tyle bezpiecznie, by swobodnie rozmawiać
- rozmawiać z ofiarami osobno i oddzielić je od podejrzanych oprawców
- oddzielić grupę ofiar od siebie, aby każde z nich mogło opowiedzieć swoją wersję wydarzeń
- zbudować więź i zaufanie, rozwiać jakiekolwiek obawy na temat postępowań prawnych
- być świadomym tego, że ofiara może cierpieć z powodu stresu lub problemów umysłowych w wyniku zaistniałych wydarzeń
- oszacować potrzeby medyczne i zorganizować odpowiednią pomoc lekarską
- zwracać uwagę na znaki wskazujące na jakąkolwiek komunikację pomiędzy ofiarą, a oprawcą

Wyjeżdżasz do pracy?
Jeżeli planujesz wyjazd do pracy, za granicę, pamiętaj, że to nie tylko szansa na to, żeby sobie dorobić albo rozpocząć lepsze życie, ale również ryzyko.

Wyjeżdżając zachowaj ostrożność!
uważaj na ogłoszenia, w których pracodawca proponuje wysokie zarobki, za prace niewymagająca szczegółowych kwalifikacji, ani znajomości języka
dowiedz się jak najwięcej o pracodawcy, u którego masz się zatrudnić
jeżeli korzystasz z usług pośrednika, np. agencji zatrudnienia, sprawdź czy działa legalnie i posiada certyfikat Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej
umów się na regularne kontakty z bliską osobą oraz ustal sposób powiadamiania jej o ewentualnym niebezpieczeństwie

Koniecznie zabierz ze sobą:
adres i numer telefonu najbliższego polskiego konsulatu w kraju, do którego jedziesz
telefon komórkowy z aktywnym roamingiem lub bez simlocka, żeby włożyć kartę SIM kraju, w którym przebywasz
jeżeli to możliwe, weź również pieniądze żeby utrzymać się przez jakiś czas i ewentualnie zapłacić za podróż powrotną

Podejmując pracę:
zawsze domagaj się umowy o pracę, najlepiej po polsku
nigdy nie podpisuj dokumentów, których nie rozumiesz!

Gdzie szukać pomocy?
Jeśli ktoś zmusza lub nakłania Cię do prostytucji, kradzieży czy pracy w nieludzkich warunkach…
Jeśli ktoś Ci grozi lub Cię szantażuje…
To znaczy, że jesteś ofiarą przestępstwa i masz prawo do bezpłatnej ochrony i wsparcia.
Skontaktuje się z nami, żeby ją otrzymać:
„La Strada” - Fundacja przeciwko Handlowi Ludźmi i Niewolnictwu , tel. zaufania: (+ 48 22) 628 99 99, www.strada.org.pl, e-mail: strada@strada.org.pl
ITAKA - Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych
numery linii wsparcia:
22 654 70 70 – z telefonów stacjonarnych w Polsce
00 48 22 654 70 70 – gdy dzwonisz z zagranicy
+48 22 654 70 70 – jeśli dzwonisz z telefonu komórkowego
116 000 – telefon w sprawie zaginionego dziecka i nastolatka
www.zaginieni.pl, e-mail: biuro@zaginieni.pl
KCIK – Krajowe Centrum Interwencyjno-Konsultacyjne ofiar handlu ludźmi tel. (48) 22 628 01 20 email: kcik@strada.org.pl, www: www.kcik.pl
Ponadto w Wydziale do walki z Handlem Ludźmi Biura Kryminalnego KGP od 2014 r. funkcjonuje skrzynka e-mailowa handelludzmibsk@policja.gov.pl, na którą każdy może przesłać informację o zaobserwowanych symptomach tego procederu oraz telefon zaufania o numerze 664 974 934 służący do przekazywania informacji o zdarzeniach mogących wyczerpywać znamiona przestępstwa handlu ludźmi, pedofilii oraz pornografii z udziałem małoletniego. Przekazywane informacje są weryfikowane przez policjantów WHL BK KGP i przekazywane do jednostek terenowych i partnerów zagranicznych celem podjęcia czynności przez właściwe podmioty.

Źródło: KPP w Szczytnie