Warmiacy z cmentarza w Purdzie
2015-05-23 15:31:34(ost. akt: 2015-05-23 15:33:47)
Na cmentarzu zachowało się kilka żeliwnych krzyży z II połowy XIX wieku. Najstarszy z 1867 roku , pod którym pochowany jest ksiądz Andrea Beyzack, proboszcz Purdy w latach 1846 – 1859, który zmarł w roku 1867 roku. Szkoda tylko, że kładąc przed krzyżami nowe płyty nagrobne dawnych proboszczów nie oczyszczono przy okazji tych starych krzyży.
Na swój sposób cmentarz przechowuje pamięć o starych i nowych mieszkańcach Purdy. Po lewej stronie leżą głównie Warmiacy, po prawej, ci którzy przybyli do Purdy po 1945 roku. Najstarsze zachowane groby znajdują się z tyłu nekropolii.
Na cmentarzu zachował się grób niemieckiego żołnierza z Purdy. Takie groby na warmińskich i mazurskich cmentarzach to prawdziwa rzadkość. Kim był starszy szeregowy Edmund Barwinski, który poległ w lipcu 1941 roku? Nie wiadomo. Polskim Warmiakiem, jak by wskazywało nazwisko? A może po prostu Niemcem z polskim nazwiskiem?
Nazwiska niekoniecznie wskazuje bowiem na narodowość. Biskup polowy Wehrmachtu swoją korespondencję na ogół kończył pozdrowieniem: Heil Hitler. Nazywał się Rarkowski. Biskup Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP zginął w 1942 roku w obozie koncentracyjnym Sachsenhausen-Oranienburg. Nazywał się Burschke.
Cmentarz znajduje się na końcu wsi, przy drodze do Olsztyna. Nekropolia jest dobrze utrzymana.
Purda (niem. Groß Purden) leży kilkanaście kilometrów na południowy wschód od Olsztyna. Założona w 1384 roku. W Purdzie silne były wpływy polskie. Miejscowy proboszcz ks. Józef Osiński (1820-1880) w 1863 roku dawał schronienie powstańcom styczniowym. W 1883 r. założono we wsi bibliotekę polską. W plebiscycie 1920 r. za Prusami oddano 389 głosów, a za Polską 192. Był to jeden z najlepszych wyników na Warmii. W okresie międzywojennym w Purdzie prężnie działał oddział Związku Polaków w Niemczech, a w latach 1930-1939 polska szkoła. Dzisiaj szkoła w Purdzie nosi imię Tadeusza Pezały, kierownika szkoły w latach 1936-1939, który zmarł w obozie Sachsenhausen w 1942 roku.
Z Purdy pochodziła Maria Kensbok (Kensbock) (1917-2013), polska działaczka narodowa na przedwojennej Warmii, instruktorka harcerska, przedszkolanka, bibliotekarka.
Z Purdy pochodziła Maria Kensbok (Kensbock) (1917-2013), polska działaczka narodowa na przedwojennej Warmii, instruktorka harcerska, przedszkolanka, bibliotekarka.
oprac. Igor Hrywna
Czytaj e-wydanie 
">kliknij
Problem z założeniem profilu? Potrzebujesz porady, jak napisać tekst? Napisz do mnie. Pomogę: Igor Hrywna
Pochwal się tym, co robisz. Pochwal innych. Napisz, co Cię denerwuje. Po prostu stwórz swoją stronę na naszym serwisie. To bardzo proste. Swoją stronę założysz klikając " Tutaj ". Szczegółowe informacje o tym czym jest profil i jak go stworzyć: Podziel się informacją:
Problem z założeniem profilu? Potrzebujesz porady, jak napisać tekst? Napisz do mnie. Pomogę: Igor Hrywna
Ten tekst napisał dziennikarz obywatelski. Więcej tekstów tego autora przeczytacie państwo na jego profilu: cmentarze
Komentarze (1) pokaż wszystkie komentarze w serwisie
Komentarze dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się.
Zacznij od: najciekawszych najstarszych najnowszych
Zaloguj się lub wejdź przez
Malgorzata #1761587 | 84.135.*.* 24 cze 2015 10:27
Mysle, ze oczyszczanie tych starych krzyzy musialoby sie odbyc pod fachowym okiem, a to kosztuje. Gmina i parafia w Purdzie nie naleza do najbogatszych. Zatem moze lepiej, ze pozostawiono je w takim stanie zamiast zrobic cos nieumiejetnie na wlasna reka. Mam nadzieje, ze znajda sie kiedys pieniadze na takie inwestycje, bo zal patrzec na niszczejace zabytki w naszym regionie. Szczegolnie te w mniejszych miejscowosciach. Cmentarz znam. Na prosbe osob, ktore wyjechaly z tych terenow, odnawialam tu na niektorych starych, kamiennych nagrobkach napisy. Pamietam, ze mialam wowczas problemy z zakupem w naszych sklepach specjalnej farby do tego celu, przysylano mi ja wiec z Niemiec. Ladnie Pan napisal, ze - "Na swoj sposob cmentarz przechowuje pamiec o starych i nowych mieszkancach Purdy". Historia tych terenow do dzis jest tematem drazliwym. W takich miejscach jak ten cmentarz nikt sie juz o nia nie spiera...Pozdrawiam serdecznie :) i dziekuje za ten reportaz/yk.
odpowiedz na ten komentarz