Dziś Boże Ciało. Co oznacza procesja i sypanie kwiatów?

Tego też dnia właśnie dziewczynki tradycyjnie sypią kwiaty, a chłopcy dzwonią dzwonkami. Skąd taka tradycja i co ona oznacza?

Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa, nazywana zwykle Bożym Ciałem, jest jednym z najbardziej uroczyście obchodzonych dni w roku liturgicznym. Boże Ciało nie jest świętem stałym. W Kościele katolickim wypada ono 60 dni po Wielkanocy i obchodzone jest na pamiątkę ustanowienia Eucharystii. Ma jednak charakter nie żałobny, jak w przypadku Wielkiego Czwartku, a radosny.

Po raz pierwszy uroczystość ta była obchodzona w XIII-wiecznej Francji, przez biskupa Liege, który to pod wpływem objawień św. Joanny z Cornillon ustanowił je dla swojej diecezji. Kościół wprowadził święto Bożego Ciała do liturgii w wieku XIV. Wtedy też zaczęto je obchodzić i w Polsce.

Święto Najświętszego Ciała i Krwi Pańskiej zawsze odbywa się z uroczystą procesją. W minionych latach procesje eucharystyczne odbywały się na ulicach miast i wsi, od 2020 roku, ze względu na pandemię koronawirusa, parafie często zmniejszyły procesje do ołtarzy wokół kościoła.

Procesja z Jezusem Eucharystycznym odbywa się do czterech ołtarzy, symbolizującym czterech Ewangelistów. Przy każdym odczytuje się fragment z Pisma Świętego – Ewangelię Marka, Łukasza, Jana i Mateusza. Na ołtarzach wierni umieszczają obrazy i podobizny Jezusa i Maryi, świece oraz przyozdabiają je kwiatami. Bogactwo i rozmaitość w dekoracjach są wynikiem własnych umiejętności i możliwości w wykonaniu.

Z uroczystościami Bożego Ciała wiążą się także różne zwyczaje i wierzenia ludowe. Szczególne właściwości przypisywano zebranym z ołtarzy kwiatom i gałązkom. Utykano je w odrzwiach, ogrodach i na polach, by strzegły przed chorobami i wszelkimi katastrofami. Robiono także wianki z ziół – macierzanki, mięty, rozmarynu, lubczyku, podbiału, rumianków, stokrotek i wielu innych. Takie wianuszki po poświęceniu wisiały jeszcze przez całą oktawę w kościele, a po ośmiu dniach każdy zabierał swój do domu.

Przypisywano im cudowne właściwości i wykorzystywano je m.in. jako lekarstwa, a także wkładano pod fundamenty nowo budowanych domów.

Piękną tradycją związaną z Uroczystością Ciała i Krwi Chrystusa jest sypanie kwiatów przez dziewczynki pod stopy kapłana niosącego Hostię. Ubrane w białe sukienki, bądź tradycyjne stroje np. krakowski, czy łowicki, dziewczęta sypią przed kapłanem idącym z monstrancją kwiaty. Najczęściej kwiaty sypane są przez dziewczynki, które dopiero co przystąpiły do Komunii, jednak mile widziane są i młodsze, i starsze.

W wielu miejscach w Polsce, bo to właśnie w naszym kraju tradycja procesji jest tak wielka, układa się kwietne dywany, po których idzie kapłan z monstrancją. Dywany kwietne to istne dzieła sztuki, przygotowywane pracowicie przez czasem nawet kilka dni wcześniej. W wielu miejscach również i sypanie kwiatów nie sprowadza się tylko do wyrzucania ich z koszyczków, a dziewczęta sypią kwiaty w różnoraki sposób, np. obracając się w dwójkach w stronę księdza i sypiąc do góry płatki. Kwiatami przyozdabia się też ołtarze czy trasę procesji.

Do tradycji, jednak niechrześcijańskiej i pogańskiej, zalicza się zrywanie gałązek z drzewek, najczęściej brzózek, ustawionych przy ołtarzach. Według starych wierzeń gałązki mają magiczną moc, przynosząc dostatek i zdrowie.