Fatalny rok ajatollahów

Mało jest państw tak osłabionych w tym roku jak Iran. Islamska Republika Iranu rozpoczynała rok, mając silne wpływy międzynarodowe na Bliskim Wschodzie: szyicki rząd w Iraku, rząd Asada w Syrii, w Libanie mocna pozycja Hezbollahu. Do tego dochodził walczący z Izraelem Hamas, cieszący się sympatią części światowej opinii publicznej. W ciągu roku ta stabilna konstrukcja zaczęła się walić. Symbolicznym wydarzeniem była śmierć w wypadku lotniczym prezydenta Ebrahima Raisiego. Owszem, w Iranie ważniejszy od prezydenta jest najwyższy przywódca. Ale właśnie Raisi był przymierzany do tej roli. To był zły omen dla reżimu ajatollahów.

Kolejne śmierci miały wymiar nie tylko symboliczny, ale i polityczny. W rządowym kompleksie w Teheranie zabito szefa politycznego skrzydła Hamasu Ismaila Haniję. Okazało się, że irański reżim nie zapewnia bezpieczeństwa na swojej ziemi najważniejszym sojusznikom.

Spreparowane pagery zdziesiątkowały szeregi sojusznika Iranu, Hezbollahu. Zabito też lidera tego ugrupowania Hassana Nasrallaha. Lądowa inwazja Izraela na południowy Liban mocno osłabiła wojskowy potencjał Hezbollahu. W Gazie zabito nowego lidera Hamasu, autora zamachów sprzed roku, Jahję Sinwara.

To jednak był tylko wstęp do kluczowego ciosu, czyli upadku reżimu Asada w Damaszku. Iran na początku roku miał coś, co nazywał propagandowo „osią oporu”, a terytorialnie przypominało dawne perskie imperia. Dzisiaj Iran wypychany jest z basenu Morza Śródziemnego. Sojusznicy są osłabieni.

Jednocześnie gospodarka kuleje. Reżim ma poparcie znaczącej, ale jednak mniejszości społeczeństwa. Od stycznia w Białym Domu będzie zasiadać wróg Iranu, Donald Trump. Nowy prezydent może pamiętać o informacjach, że irańskie służby planowały na niego zamach. Rok 2025 może być jeszcze gorszy dla ajatollahów niż ten dobiegający właśnie końca.

Marcin Kulasek, wiceminister aktywów państwowych