W szpitalnej spiżarni był duży zapas wędlin i wędzonej słoniny oraz znaczne ilości butelek wina owocowego...
2023-01-31 14:41:48(ost. akt: 2023-01-31 14:59:49)
Widok dominującego w krajobrazie budynku Szpitala Powiatowego w pierwszych latach jego istnienia oraz linia kolejowa
Szpital w Nowym Mieście Lubawskim wzbudza ostatnio wiele emocji. Przyjrzyjmy się bliżej historii nowomiejskiej lecznicy, która jest niezwykle ciekawa. Materiał przygotował dr Andrzej Korecki, nowomiejski historyk.
Szpital Powiatowy został pobudowany w latach 1907-1908, jako lecznica powiatowa (Kreiskrankenhauses). Liczył wówczas 44 łóżka, przy czym koszt jego wynosił 155 tysięcy marek. Prowadzeniem szpitala zajmowały się trzy siostry ewangelickie, tzw. diakoniski z Gdańska.
Pierwsze krytyczne uwagi o szpitalu, w latach 20- tych, można przeczytać w sprawozdaniu Naczelnika Wydziału Zdrowia Publicznego – dr A. Krysińskiego, który pisał o niezbyt racjonalnym rozmieszczeniu pralni, łączącej się bezpośrednio z piekarnią. W sprawozdaniu tym skrytykowano również odbywająca się sterylizację materiałów opatrunkowych w kuchni, co było rzeczą niedozwoloną.
Dokładny opis szpitala zawiera „Statut Szpitala Powiatowego w Nowemmieście”, który zatwierdzony został 1 lipca 1933 roku. Jest to wyczerpujące źródło dla tego tematu.
Szpital nosi nazwę: Publiczny Szpital Powiatowy pod wezwaniem św. Józefa
w Nowemmieście, ul. Mickiewicza 9, ma charakter ogólny, liczący 45 łóżek
Celem szpitala jest przyjmowanie na leczenie wszelkiego rodzaju chorych z wyjątkiem
przyjmowania umysłowo – chorych.
Szpital jest własnością Lubawskiego Powiatowego Związku Komunalnego, a okręg szpitalny rozciągał się na obszar powiatu lubawskiego. Majątek szpitala: 2.29.68 ha placu z ogrodem, jednopiętrowy budynek szpitalny, dwa budynki gospodarcze oraz murowana kostnica.
Szpital posiada 3 oddziały: wewnętrzny (20 łóżek) – 3 pokoje wspólne, 1 oddzielny. Chirurgiczny (20 łóżek – 3 pokoje wspólne, 1 oddzielny. Zakaźny (5 łóżek – 2 pokoje wspólne , 1 oddzielny.
W razie potrzeby szpital przyjmował położnice.
Szpital dzielił pokoje na trzy klasy szpitalne: kl. I – 3 pokoje i 3 łóżka, kl. II – 3 pokoje o 7 łóżkach
i kl. III – 7 pokoi o 36 łóżkach. Szpital nie prowadził własnej apteki.
Urządzenia sanitarne i części składowe: W budynku szpitala 1 sala operacyjna, 1 pokój opatrunkowy, 1 pokój przyjęć, ogólna jadalnia, pracownia Rtg oraz elektroterapeutyczna z ciemnią, komora dezynfekcyjna, 1 pokój medykomechaniczny, 1 chłodnia, 2 werandy, 5 łazienek, własny wodociąg z filtrami, kanalizacja własna systemu syfonowego.
Poza budynkiem szpitalnym: murowana kostnica, służąca jako sala przedpogrzebowa i jako miejsce sekcji sądowych.
Urządzenia i pomieszczenia administracyjne i gospodarcze: W budynku szpitalnym mały gabinet wspólny dyrektora i lekarzy, kaplica szpitalna, rozmównica z pokojem gościnnym, mieszkanie dla sióstr miłosierdzia, mieszkanie dla sanitariusza, mieszkanie dla służby domowej i gospodarczej, 1 kuchnia, spiżarnia, pralnia, piekarnia, maglownia, piwnica, kotłownia dla c.o. w suterenach, oranżeria na parterze i wędzarnia na strychu. Poza budynkiem szpitalnym: 2 murowane budynki gospodarcze dla inwentarza oraz na skład materiału opałowego. Kancelaria główna i kasa szpitalna mieściły się w biurze Wydziału Powiatowego.
Środki na utrzymanie i prowadzenie szpitala stanowiły dochody z posiadanego ogrodu i żywego inwentarza. Głównym dochodem były opłaty za utrzymanie i leczenie chorych. Organem uchwalającym był dla szpitala Sejmik Powiatowy, a organem wykonawczym Wydział Powiatowy, który dla szpitala utrzymywał referat szpitalny.
Bezpośredni zarząd szpitala sprawował dyrektor szpitala, pod względem administracyjnym, lekarskim i gospodarczym.
Psychicznie chorych umieszczano w Koczorowie, Świeciu i Wejherowie – woj. pomorskie.
Z omówionego częściowo statutu możemy zorientować się o wielkości szpitala, jego zasadach działania i warunkach pracy. W 1934 roku szpital prowadził następujące gospodarstwo (wg sprawozdania z inspekcji w 1934 r.) : Tuczy rocznie 14 świń, hoduje dużo drobiu — indyków, kur i kurcząt, kupuje cielaki i barany, wypieka chleb, robi masło, wyrabia owocowe wina. W spiżarni duży zapas wędlin i wędzonej słoniny oraz znaczne ilości butelek wina owocowego. Z przytoczonego sprawozdania wynika duża zapobiegliwość i gospodarność sióstr zakonnych pracujących w szpitalu.
O personelu
Lekarz pracujący w szpitalu był zarazem dyrektorem i ordynatorem szpitala. Według statutu sprawował on bezpośredni zarząd szpitala pod względem administracyjnym, lekarskim i gospodarczym. W szpitalu w Nowym Mieście Lubawskim pracował tylko jeden lekarz, który sprawował opiekę lekarską na trzech oddziałach. Posada lekarza - dyrektora zaliczała się do etatu, w odróżnieniu do reszty, który pracował wg umowy.
Funkcję dyrektora szpitala pełnili: dr med. Żuralski Walenty – p.o. (1920r.), dr med. Zerbe Feliks – (1920-1928) i dr med. Werner Bronisław – (1928-1939).
red
Lata 60-te minionego wieku w nowomiejskim szpitalu
Arch.Janusza Laskowskiego
Pierwsze krytyczne uwagi o szpitalu, w latach 20- tych, można przeczytać w sprawozdaniu Naczelnika Wydziału Zdrowia Publicznego – dr A. Krysińskiego, który pisał o niezbyt racjonalnym rozmieszczeniu pralni, łączącej się bezpośrednio z piekarnią. W sprawozdaniu tym skrytykowano również odbywająca się sterylizację materiałów opatrunkowych w kuchni, co było rzeczą niedozwoloną.
Dokładny opis szpitala zawiera „Statut Szpitala Powiatowego w Nowemmieście”, który zatwierdzony został 1 lipca 1933 roku. Jest to wyczerpujące źródło dla tego tematu.
Szpital nosi nazwę: Publiczny Szpital Powiatowy pod wezwaniem św. Józefa
w Nowemmieście, ul. Mickiewicza 9, ma charakter ogólny, liczący 45 łóżek
Celem szpitala jest przyjmowanie na leczenie wszelkiego rodzaju chorych z wyjątkiem
przyjmowania umysłowo – chorych.
Szpital jest własnością Lubawskiego Powiatowego Związku Komunalnego, a okręg szpitalny rozciągał się na obszar powiatu lubawskiego. Majątek szpitala: 2.29.68 ha placu z ogrodem, jednopiętrowy budynek szpitalny, dwa budynki gospodarcze oraz murowana kostnica.
Szpital posiada 3 oddziały: wewnętrzny (20 łóżek) – 3 pokoje wspólne, 1 oddzielny. Chirurgiczny (20 łóżek – 3 pokoje wspólne, 1 oddzielny. Zakaźny (5 łóżek – 2 pokoje wspólne , 1 oddzielny.
W razie potrzeby szpital przyjmował położnice.
Szpital dzielił pokoje na trzy klasy szpitalne: kl. I – 3 pokoje i 3 łóżka, kl. II – 3 pokoje o 7 łóżkach
i kl. III – 7 pokoi o 36 łóżkach. Szpital nie prowadził własnej apteki.
Urządzenia sanitarne i części składowe: W budynku szpitala 1 sala operacyjna, 1 pokój opatrunkowy, 1 pokój przyjęć, ogólna jadalnia, pracownia Rtg oraz elektroterapeutyczna z ciemnią, komora dezynfekcyjna, 1 pokój medykomechaniczny, 1 chłodnia, 2 werandy, 5 łazienek, własny wodociąg z filtrami, kanalizacja własna systemu syfonowego.
Poza budynkiem szpitalnym: murowana kostnica, służąca jako sala przedpogrzebowa i jako miejsce sekcji sądowych.
Urządzenia i pomieszczenia administracyjne i gospodarcze: W budynku szpitalnym mały gabinet wspólny dyrektora i lekarzy, kaplica szpitalna, rozmównica z pokojem gościnnym, mieszkanie dla sióstr miłosierdzia, mieszkanie dla sanitariusza, mieszkanie dla służby domowej i gospodarczej, 1 kuchnia, spiżarnia, pralnia, piekarnia, maglownia, piwnica, kotłownia dla c.o. w suterenach, oranżeria na parterze i wędzarnia na strychu. Poza budynkiem szpitalnym: 2 murowane budynki gospodarcze dla inwentarza oraz na skład materiału opałowego. Kancelaria główna i kasa szpitalna mieściły się w biurze Wydziału Powiatowego.
Środki na utrzymanie i prowadzenie szpitala stanowiły dochody z posiadanego ogrodu i żywego inwentarza. Głównym dochodem były opłaty za utrzymanie i leczenie chorych. Organem uchwalającym był dla szpitala Sejmik Powiatowy, a organem wykonawczym Wydział Powiatowy, który dla szpitala utrzymywał referat szpitalny.
Bezpośredni zarząd szpitala sprawował dyrektor szpitala, pod względem administracyjnym, lekarskim i gospodarczym.
Psychicznie chorych umieszczano w Koczorowie, Świeciu i Wejherowie – woj. pomorskie.
Z omówionego częściowo statutu możemy zorientować się o wielkości szpitala, jego zasadach działania i warunkach pracy. W 1934 roku szpital prowadził następujące gospodarstwo (wg sprawozdania z inspekcji w 1934 r.) : Tuczy rocznie 14 świń, hoduje dużo drobiu — indyków, kur i kurcząt, kupuje cielaki i barany, wypieka chleb, robi masło, wyrabia owocowe wina. W spiżarni duży zapas wędlin i wędzonej słoniny oraz znaczne ilości butelek wina owocowego. Z przytoczonego sprawozdania wynika duża zapobiegliwość i gospodarność sióstr zakonnych pracujących w szpitalu.
O personelu
Lekarz pracujący w szpitalu był zarazem dyrektorem i ordynatorem szpitala. Według statutu sprawował on bezpośredni zarząd szpitala pod względem administracyjnym, lekarskim i gospodarczym. W szpitalu w Nowym Mieście Lubawskim pracował tylko jeden lekarz, który sprawował opiekę lekarską na trzech oddziałach. Posada lekarza - dyrektora zaliczała się do etatu, w odróżnieniu do reszty, który pracował wg umowy.
Funkcję dyrektora szpitala pełnili: dr med. Żuralski Walenty – p.o. (1920r.), dr med. Zerbe Feliks – (1920-1928) i dr med. Werner Bronisław – (1928-1939).
red
Lata 60-te minionego wieku w nowomiejskim szpitalu
Arch.Janusza Laskowskiego
Dawni pacjenci i personel nowomiejskiej lecznicy powiatowej
Arch. Janusza Laskowskiego
Arch. Janusza Laskowskiego
Komentarze (0) pokaż wszystkie komentarze w serwisie
Komentarze dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się.
Zaloguj się lub wejdź przez