Nowy rezerwat przyrody "Jezioro Mścin”

— Celem ochrony w tym rezerwacie jest zachowanie zgrupowania rzadkich i chronionych lęgowych oraz migrujących gatunków ptaków wodno-błotnych oraz ich siedliska – rozległego płytkiego rozlewiska po dawniej istniejącym jeziorze Mścin — poinformowała rzeczniczka RDOŚ w Olsztynie Justyna Januszewicz.
Jak przekazała, z danych historycznych wynika, że pierwotnie w obrębie tego obszaru istniało jezioro o nazwie Mścin, które zostało osuszone prawdopodobnie na początku XX wieku. W wyniku tego powstał kompleks wilgotnych łąk i pastwisk, pocięty gęstą siecią rowów melioracyjnych.

W 2010 r. Nadleśnictwo Brodnica przystąpiło do programu budowy obiektów małej retencji wodnej, w ramach której po wybudowaniu zastawki wraz z przelewem odbierającym nadmiar wody z pobliskiego cieku – Czerwonki, powstał obszar zalewowy o powierzchni około 50 ha. Wraz ze wzrostem poziomu wody, zasięg lustra wody się zwiększał, a tym samym zaczęła się zmieniać struktura przestrzenna roślinności szuwarowej i następował wzrost liczebności ptaków wodno-błotnych.
Od 2010 r do 2023 r. zaczęto na tym obszarze prowadzić obserwacje ptaków w okresie lęgowym, jak również podczas migracji wiosennej i jesiennej. Łącznie na tym terenie stwierdzono 149 gatunków ptaków, w tym 38 gatunków znajdujących się na czerwonej liście ptaków Polski.

Powstały kompleks otwartych rozlewisk stanowi obecnie - według RDOŚ - bardzo atrakcyjne siedlisko dla ptaków wodno-błotnych zarówno lęgowych, jak i przelotnych. Liczną grupę w okresie migracji stanowią ptaki siewkowe, m.in. czajka, kszyk, batalion. Dotychczas stwierdzono na tym terenie 13 gatunków kaczek, w tym podgorzałkę - skrajnie nielicznie lęgową w naszym kraju - oraz głowienkę, uznaną obecnie za narażoną na wyginięcie w skali globalnej.
Wczesną wiosną, nieregularnie, pojawiają się również łabędzie krzykliwe. Corocznie obserwowane są liczne czaple białe oraz siwe. Wysokie koncentracje - tj. około kilkaset osobników danego gatunku - w okresie migracji wiosennej oraz jesiennej osiągają na tym terenie m.in. rybitwa białoskrzydła, łyska, mewa śmieszka, gęgawa, łabędź niemy. Według przyrodników te dane świadczą, że na trasie wędrówek ptaków wodno-błotnych zbiornik stanowi istotny punkt przystankowy.
W ocenie RDOŚ na uwagę zasługuje również awifauna lęgowa tego terenu. W obrębie rozlewiska stwierdzono występowanie m.in. derkacza, zielonki, łyski. Gniazduje tu także m.in. perkoz dwuczuby, perkozek, łabędź niemy, gęgawa, żuraw, błotniak stawowy. Charakterystyczna dla zbiornika struktura przestrzenna roślinności wodnej i bagiennej stwarza dogodne warunki gniazdowe dla rybitwy czarnej oraz białoskrzydłej. W 2013 r. w obrębie zbiornika stwierdzono kolonię lęgową rybitwy czarnej liczącą 40-45 par. Zbiornik wraz z przylegającymi łąkami regularnie wykorzystywany jest jako żerowisko przez gniazdujące w okolicznych lasach bieliki, kanie czarne i kanie rude.

— Różnorodność gatunkowa oraz liczebność ptaków na tym obszarze jest bardzo wysoka, biorąc pod uwagę jego niewielką powierzchnię. Rezerwat przyrody +Jezioro Mścin+ stanowi ważne w skali regionalnej siedlisko rzadkich i chronionych gatunków ptaków — poinformowała Januszewicz.

Wokół rezerwatu przyrody wyznaczono otulinę o powierzchni 26,46 ha, chroniącą rozlewiska, które stanowią miejsce odpoczynku oraz żerowania dla niektórych gatunków ptaków.

Zarządzenie dyrektora RDOŚ w Olsztynie o ustanowieniu nowego rezerwatu opublikowano już w dzienniku urzędowym województwa, wejdzie w życie 5 kwietnia 2024 r.

PAP/opr.al