Dieta dla zdrowia - cz. I

Zalecanie stylu jedzenia może pomóc pacjentom we wprowadzaniu pozytywnych zmian w ich życiu. Na świecie istnieje wiele popularnych diet, ale warto wspomnieć, że większość z nich nie była dokładnie oceniana przez naukowców. Jednak jeśli bierzemy pod uwagę ogólny stan zdrowia człowieka istnieją dosyć spójne dane naukowe potwierdzające skuteczność określonych diet, które działają protekcyjnie na organizm ludzki i zapobiegają różnym chorobom przewlekłym. Jednym ze sposobów żywienia wywierającym korzystny efekt na zdrowie to: dieta DASH ( Dietary Approaches to Stop Hypertension), dieta śródziemnomorska, dieta wegetariańska lub bardziej restrykcyjna – wegańska oraz Talerz Zdrowego Odżywiania opracowany przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – PZH.

Dieta DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension) w zapobieganiu i leczeniu nadciśnienia tętniczego
Dietę DASH charakteryzuje spożycie w około 52-55% węglowodanów, 16-18% białek i 30% tłuszczy. Dieta ta bogata jest w owoce, warzywa, produkty pełnoziarniste oraz niskotłuszczowe produkty mleczne. Ograniczone jest spożycie tłuszczy nasyconych, cholesterolu, przetworzonych zbóż i cukrów prostych. Sugerowane spożycie sodu powinno wynosić poniżej 2400mg/ dobę (1 łyżeczka soli).

Zaleca się stosowanie produktów o niskiej zawartości tłuszczu, zwłaszcza zwierzęcego. Tłuszcze w tej diecie są głównie pochodzenia roślinnego. Szczególnie polecane jest spożywanie chudego lub beztłuszczowego nabiału, który stanowi główne źródło białka i wapnia
Spożywanie mięsa i jego przetworów powinno być znacznie ograniczone. Preferuje się chude, białe mięso bez tłuszczu, niesmażone, najlepiej chudy drób i ryby. Istotne jest zwiększenie w diecie ilości warzyw i owoców (do 4—5 porcji dziennie), ważnym elementem jest udział orzechów i migdałów. Spożycie zbóż, nasion i ziaren oraz produktów zbożowych, szczególnie wykonanych na bazie mąki z pełnego przemiału powinno być głównym źródłem energii i źródłem błonnika.

W diecie DASH należy ograniczyć cukry proste, np. słodzone napoje, słodycze, ciastka i ciasta. Powinno się je przyjmować raczej sporadycznie i słodycze powinny mieć małą zawartość tłuszczu. Obniżone spożycie sodu w diecie u większości populacji wywiera efekt hipotensyjny – obniżający ciśnienie tętnicze u osób chorujących na nadciśnienie tętnicze.
Największe korzyści zdrowotne tego stylu żywienia to zmniejszenie częstości czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, nadciśnienia tętniczego, otyłości, postępu miażdżycy oraz cukrzycy typu 2.

Nadciśnienie tętnicze jest szeroko rozpowszechnioną przewlekłą chorobą i dotyczy nawet 1/3 dorosłej populacji w większości krajów, w tym również populacji polskiej. Wykazano jednak, że nawet połowa osób z wysokimi wartościami ciśnienia nie ma świadomości choroby, ponieważ często przebieg tego schorzenia jest całkowicie bezobjawowy w początkowej fazie. Tymczasem nieleczone nadciśnienie tętnicze może przyczyniać się do rozwoju choroby niedokrwiennej serca, progresji niewydolności nerek, udaru mózgu i przedwczesnej śmierci. Wiemy, że w wyniku stosowania diety DASH uzyskano istotne obniżenie ciśnienia skurczowego, średnio o 6 mm/Hg oraz ciśnienia rozkurczowego o około 3 mm/Hg.

Zalecane w diecie DASH owoce i warzywa mają znikomą zawartość sodu, co jest bardzo korzystne dla naszego zdrowia. Gotowe przetworzone produkty zawierają znaczne ilości sodu, dlatego dobrze jest wybierać żywność naturalną, nieprzetworzoną. Technologie produkcji żywności oparte o wędzenie, puszkowanie, peklowanie, konserwowanie wiążą się z użyciem dużej ilości soli. Takie produkty żywnościowe są zdecydowanie niezalecane w diecie DASH. Sól można zastępować innymi przyprawami, ziołami, octem winnym lub cytryną.

Sebastian Bilski