Odwiedzili Zalewo i Jerzwałd

Tym razem pracownicy jerzwałdzkiej placówki przygotowali im zajęcia na temat życia pszczół i warsztaty, na których robili świeczki z pszczelego wosku. W drodze powrotnej do Ośrodka zatrzymali się w Zalewie, z którym związani byli wybitni filozofowie: Immanuel Kant i J. G Herder. Odwiedzili też cmentarz żydowski.

IMMANUEL KANT urodził się w 1724r., w Królewcu. Jego przodkowie byli pochodzenia szkockiego, a dziadkowie przybyli do Królewca z Gdańska. Najprawdopodobniej około 1746 r. Kant skończył studia. Wkrótce też zmarł jego ojciec i aż do 1754 roku - zmuszony trudną sytuacją materialną - pracował przez 9 lat jako nauczyciel domowy. Najpierw, do 1750r., pracował w hugenockiej kolonii Judtschen (Wesselowka) koło Wystruci. Następnie Kant zatrudniony został przez majora Bernarda Fryderyka von Hülsena, właściciela majątku w Jarnołtowie położonego 6 km od Zalewa, gdzie nauczał trzech jego synów. Podaje się różne daty jego pobytu w Jarnołtowie: 1750-1754, 1751-1753 i 1752-1755. Niemniej jest faktem bezspornym, że dla Kanta, o którym mówi się często, iż nie wytknął nosa z Królewca, była to najdalsza podróż (96 km) jego życia. Kilkuletni pobyt w domu Hülsena Kant wykorzystał również dla rozwoju własnej kariery naukowej. Przebywając w oddali od większych ośrodków miejskich, a przede wszystkim z dala od uniwersyteckiego Królewca, przygotowywał w chwilach wolnych swoją dysertację doktorską „O ogniu” (De ignis). W trakcie pisania tej pracy korzystał również z zalewskich księgozbiorów. Fakt kontaktów Kanta, w okresie jego pobytu w Jarnołtowie, ze środowiskiem intelektualnym Zalewa, potwierdza Janusz Jasiński w pracy: „Między Prusami a Polską. Rozprawy i szkice z dziejów Warmii i Mazur w XVIII-XX wieku” (Jasiński J., Między Prusami a Polską. Rozprawy i szkice z dziejów Warmii i Mazur w XVIII-XX wieku, Olsztyn 2003)

JOHANN GOTTFRIED HERDER urodził się 25 sierpnia 1744 roku w Morągu. Spędził w nim pierwszych 18 lat swego życia. Był synem Gottfrieda, nauczyciela i kościelnego w ewangelickim kościele, oraz Anny Elżbiety Peltz. Początkowo jego edukacją zajmował się ojciec, następnie uczęszczał do szkoły miejskiej. Łaciny, greki oraz hebrajskiego nauczył się od pisarza Sebastiana Friedricha Trescho. W 1762 roku rozpoczął studia w Królewcu. Zamierzał początkowo zgłębiać nauki medyczne, lecz ostatecznie podjął studia teologiczne. Znaczący wpływ na niego wywarli Immanuel Kant i Johan Georg Hamann. Pracował jako nauczyciel w królewieckim Collegium Friedricanum. Po zakończeniu edukacji przeprowadził się do Rygi, gdzie podjął pracę jako duszpasterz i nauczyciel. Tam też wydał pierwsze prace pisarskie. Następnie wyjechał do Francji aby "poznać świat i odnaleźć siebie". W Strasburgu poznał młodego Goethego, na którego Rozprawa o pochodzeniu języka autorstwa Herdera wywarła ogromny wpływ. Kierowała bowiem uwagę na rolę starożytnej poezji greckiej, staroceltyckiej czy staronordyckiej.
Po krótkim pobycie w Bückeburgu osiadł na prawie trzydzieści lat w Weimarze, gdzie zajmował wysokie urzędy kościelne. W mieście tym pozostał do śmierci. Tam powstały jego największe dzieła, m.in. Myśli o filozofii dziejów oraz Głosy narodów w pieśniach".

CMENTARZ ŻYDOWSKI W ZALEWIE
Utworzony w 1829 roku na parceli, której właścicielem był osiadły w Zalewie w 1822 roku Joseph Saul Rosenbach. Z czasem wybudowano synagogę. Zalewska gmina żydowska została powołana 12 października 1844 roku przez Fryderyka Wilhelma. Synagoga uległa spaleniu w 1938 roku. Zachował się jedynie cmentarz, na którym z ponad 200 grobów pozostało kilka nagrobnych płyt.