Grzybiarze! Uwaga na „trujaki”!

Pamiętajmy, że od wiosny do jesieni owocuje muchomor sromotnikowy, często mylony z gołąbkiem zielonym, kanią lub gąską żółtą, zwaną zielonką. Muchomora wiosennego i jadowitego zbieracze mylą z młodymi dziko rosnącymi pieczarkami.

Już owocniki średniej wielkości tych muchomorów mogą stanowić dawkę śmiertelną!
Trucizny w nich zawarte nie rozpuszczają się w wodzie, dlatego gotowanie tych grzybów nie powoduje zmniejszenia ich właściwości trujących.

Do grzybów powodujących śmiertelne zatrucia w wyniku uszkodzenia wątroby, nerek i nadnerczy należy zasłonak rudy i piestrzenica kasztanowata. Takie gatunki jak: strzępiaki, czernidłaki, lejkówki, muchomory czerwone i plamiste, zawierają trucizny, które atakują system nerwowy. Do tej grupy zalicza się olszówkę, która zawiera w sobie truciznę rozpuszczalną w wodzie. Obgotowanie zmniejsza lecz nie likwiduje właściwości trujących, a objawy inne niż gastryczne nie są kojarzone ze spożyciem olszówki.

Inna grupa grzybów, która powoduje zatrucia objawiające się biegunkami i wymiotami prowadzącymi do odwodnienia organizmu to: niektóre gołąbki, mleczaje, gąski, czubajki, muchomor cytrynowy, wieruszka ciemna, pieczarka żółtawa, maślanka wiązkowa i ceglasta. Wszystkie te grzyby posiadają na spodniej części kapelusza blaszki,
a związki trujące zawarte w nich nie są wykrywane żadnymi sposobami domowymi!

W obrębie grupy grzybów, które po spodniej stronie kapelusza posiadają rurki, przypominające gąbkę występują grzyby trujące, takie jak: borowik purpurowy, borowik grubotrzonowy, borowik szatański (rzadko spotykany w Polsce).
Goryczak żółciowy – (mylnie zwany szatanem) jest grzybem niejadalnym ze względu na bardzo gorzki smak.Warto zaopatrzyć się w dobry atlas grzybów i nauczyć się odróżniania gatunków grzybów jadalnych od trujących!

Aby zapobiec zatruciom grzybami, trzeba pamiętać o podstawowych zasadach postępowania:

• zbierać tylko dobrze znane gatunki grzybów pamiętając, że wiele grzybów trujących jest bardzo podobnych do jadalnych i tylko dobra znajomość cech botanicznych pozwala uniknąć tragicznej pomyłki,

• nie zbierać grzybów małych, ukrytych w ściółce, u których nie można
dostrzec charakterystycznych cech gatunkowych,

• unikać podawania potraw z grzybów dzieciom, osobom starszym lub chorym, gdyż grzyby zawierają dużo substancji chitynowych i śluzowych co powoduje, że nawet gatunki jadalne są ciężko strawne.

Zatrucia grzybami objawiają się bólami głowy, brzucha, nudnościami i biegunką.mW takich sytuacjach niezwłocznie należy zgłosić się do lekarza a resztki potraw lub wymiocin zabezpieczyć do analizy. Należy wiedzieć, że przy zatruciach muchomorem sromotnikowym występuje faza pozornej poprawy, po której stan chorego gwałtownie się pogarsza. Zgłoszenie się w porę do lekarza może choremu uratować życie.

Przyczyną poważnych kłopotów zdrowotnych mogą być nie tylko grzyby trujące. Zebrane grzyby jadalne pozostawione w warunkach sprzyjających rozwojowi drobnoustrojów mogą być również czynnikiem wywołującym zatrucia bakteryjne.
Potrawy z grzybów należy spożywać świeże, bezpośrednio po sporządzeniu.Nie wolno
przetrzymywać potraw z grzybów nawet w lodówce, ponieważ łatwo się psują i
szybko powstają w nich substancje szkodliwe dla zdrowia.

Iwona Marchlewska
Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Iławie