Orneta zaprezentuje Biały Ląd w filatelistyce

W orneckiej galerii sztuki obok znaczków pocztowych pojawią się stemple i datowniki okolicznościowe, koperty oraz karty pocztowe, a ich wiodącym tematem przewodnim będą pingwiny.

Skąd taki pomysł na wystawę?
Otaczająca zimowa aura, która towarzyszy nam od ostatniego weekendu, natchnęła mieszkańca Ornety, do podzielenia się z szerszym gronem odbiorców, swoim hobby do „pingwiniej” filatelistyki. Wszystkie walory pochodzą z kolekcji prywatnej, która jest niezwykle bogata, różnorodna i niesamowicie ciekawa.

Prezentowana ekspozycja będzie prawdziwą gratką dla miłośników filatelistyki, ale i dla osób, które chcą zgłębić tajniki wiedzy o, tzw. Białym Lądzie i jego mieszkańcach. Zapewniamy, że takiej wystawy w Ornecie jeszcze nie było.

Na wystawie każdy znajdzie coś dla siebie. Najmłodszym zapewne, szczególnie spodoba się wiersz Juliana Tuwima, pt. „Dzieciństwo” zilustrowany starannie dobranymi do słów zawartych w poszczególnych wersach, znaczkami pocztowymi.

Radość i uśmiech na twarzach mogą wzbudzić znaczki pocztowe z bohaterami popularnego filmu animowanego, pt. „Pingwiny z Madagaskaru”, banknoty z pingwinami, sweterek z pingwinem, czy też motyw, doskonale wpisujący się w okres Bożego Narodzenia, czyli karty i znaczki pocztowe z życzeniami i „świątecznymi” pingwinami.

Dla nieco starszej części odbiorców przygotowany zostanie krótki przegląd najpopularniejszych pingwinów, od najstarszego znanego pingwina kopalnego, czyli gatunku rodzaju Waimanu, który żył około 62 miliony lat temu, w epoce paleocenu, poprzez największego pod względem masy ciała i wzrostu pingwina cesarskiego, pingwina magellańskiego, który nosi nazwę odpowiadającą nazwisku portugalskiego odkrywcy Ferdynanda Magellana, do pingwina potocznie nazywanego policjantem, dzięki charakterystycznym wzorom znajdującym się na jego głowie, przypominającym policyjną czapkę.

Na wystawie pojawią się informacje o pingwinach królewskich, maskowych, białookich pingwinach Adeli, pingwinach afrykańskich, szczotkoczubych, grubodziobych, czubatych, żółtookich, białobrewych, złotoczubych, północnych i południowych pingwinach skalnych, pingwinach równikowych, peruwiańskich oraz pingwinach małych.

Podczas przeglądu zasobów, obok naukowych nazw pingwinów, poznamy ich odpowiedniki zwyczajowe, dowiemy się m.in. gdzie i jak długo żyją odpowiednie gatunki, jak duża jest ich populacja, czym się żywią oraz jaki osiągają wzrost i wagę.

W zbiorze pojawi się kilka egzemplarzy, tzw. pingwiniej poczty, czyli prywatnej korespondencji z motywem pingwinów na znaczkach, stemplach, kopertach i kartach pocztowych, otrzymanej przez właściciela kolekcji.

Wystawa przesycona będzie ciekawostkami. Właściciel kolekcji opowie o pierwszych znaczkach pocztowych z motywem pingwina wydanych przez administrację Falkland w 1929 r. Posłuchamy legendy zakorzenionej w mieście pingwina.

Przeniesiemy się do pierwszej nieformalnej stolicy Nowej Zelandii, do miasta Kororareka (Kororarika), którego nazwa wzięła swój początek od bulionu przyrządzonego z małego pingwina niebieskiego, podanego wodzowi Maorysów rannemu w bitwie, którego zachwycił słodki smak pingwina: „Ka reka te korora”.

Poznamy fascynujące przygody pierwszych odkrywców Antarktydy, którzy byli uczestnikami rosyjskiej wyprawy polarnej na statkach „Mirnyj” i „Wostok” pod dowództwem Bellingshausena i Łazariewa, czy też Nathaniela Browna Palmera, pierwszego Amerykanina, który w 1820 r., w trakcie swoich podróży, w pogoni za fokami, niespodziewanie dotarł do Antarktydy.

Podczas wernisażu staniemy się na chwilę uczestnikami wypraw antarktycznych. Przeniesiemy się do czasu Brytyjskiej Wyprawy Antarktycznej Roberta Scotta.

Poznamy fenomen niecodziennego ogłoszenia zamieszczonego w brytyjskiej prasie, zapraszającego na legendarną wyprawę Ernesta Shackletona, które dzięki słowom: „Poszukiwani ludzie do ryzykownej wyprawy. Niska płaca, okrutne zimno, miesiące całkowitej, ciągłej ciemności, niebezpieczeństwo, bezpieczny powrót wątpliwy. Sława i honor w przypadku sukcesu.”, przyciągnęły wielu ochotników.

Na wystawie odnajdziemy także polskie akcenty na Antarktydzie. Wyruszymy ze słynną amerykańską wyprawą polarną pod dowództwem admirała Richarda Byrda, w której udział wziął marynarz polskiego pochodzenia William Gawroński, dzięki któremu w bazie, pn. „Little America” na Antarktydzie, po raz pierwszy pojawiła się flaga Polski. Zgłębimy historię pierwszej wizyty polskich statków oraz polskiej flagi na Wyspie Króla Jerzego – King George.

Dowiemy się więcej szczegółów o belgijskiej Wyprawie Arktycznej „Belgici” pod dowództwem A. de Gerlache, której uczestnikami byli dwaj Polacy: Antoni Dobrowolski oraz Henryk Arctowski. Załoga nie dotarła do Antarktydy, jednak odbiła się echem w historii jako pierwsza spędzająca zimę na statku w okowach pola lodowego.

Poznamy pierwszego polskiego naukowca, meteorologa Włodzimierza Chełchowskiego, czynnie uczestniczącego w badaniach na Białym Lądzie i zimującego na Antarktydzie oraz zgłębimy przygody pierwszych polskich statków r/v „Profesor Siedlecki” i trawler – przetwórnia m/t „Tazar” – pierwszej Polskiej Ekspedycji Morskiej.

Zdobędziemy wiedzę, nt. stacji antarktycznej im. Henryka Arctowskiego Polskiej Akademii Nauk na Wyspie Króla Jerzego w archipelagu Szetlandów Południowych oraz Stacji Antoniego Dobrowolskiego, przekształconej z założonej przez uczonych radzickich bazy „Oazis” na miejscu dawnej Oazy Bungera, zwanej również Wzgórzem Bungera, odkrytym w 1947 roku w trakcie operacji sił morskich USA w trakcie lotu zwiadowczego, podczas którego wykonywano zdjęcia mające posłużyć do utworzenia map, kiedy to odkryto pasmo wzgórz wole od lodów z istniejącymi tam jeziorami.

W gablocie zostaną wyeksponowane pamiątkowe medale, m.in.: pamiątkowa plakietka z otwarcia stacji na Antarktydzie im. B. Dobrowolskiego z 1959 r. oraz pamiątkowa plakietka z pierwszej polskiej wyprawy morskiej do Antarktyki z 1975 r.

Na wystawie pojawią się pozycje książkowe:
- „Wyprawy polarne - historia i zdobycze naukowe”, A. B. Dobrowolski, Warszawa 1914.
- „Wspomnienia z wyprawy polarnej”, A. B. Dobrowolski, Warszawa 1950.
- „Dwukrotne poszukiwania w Południowym Lodowatym Oceanie i pływanie naokoło świata w latach 1819, 20 i 21…”, F. G. T. von Bellingshausen, Warszawa 2009.
- „Antarktyczna wyprawa Statku Belgica”, zbiór relacji: A. Gerlache, H. Arctowski, S. Rakus-Suszczewski, Warszawa 2016.
- „Niezłomny - legendarna wyprawa Shackletona i statku Endurance na Antarktydę” , C. Alexander, Poznań 2021.
-Scott dziennik – ostatnia wyprawa Scotta”, R. Falcon, Warszawa-Kraków 2021.

Wystawa, pn. „Z pingwinami na krańcu świata, czyli Biały Ląd w filatelistyce” ze zbiorów Andrzeja Szostaka w Galerii Art-Nova w Ornecie potrwa od 1 grudnia 2023 r. do 19 stycznia 2024 r.