Działania Powiatowego Urzędu Pracy w Lidzbarku Warmińskim w obliczu pandemii COVID-19

Pani Dyrektor, słyszymy w mediach o rosnącej liczbie bezrobotnych i kryzysie na rynku pracy. Jak wygląda sytuacja w naszym powiecie?

Faktycznie już na początku pandemii sytuacja nie wyglądała dobrze. Można powiedzieć, że po ogłoszeniu stanu zagrożenia epidemicznego, odnotowaliśmy wzrost liczby osób bezrobotnych, który najbardziej był zauważalny w kwietniu 2020 (1976 osób) oraz w maju 2020 (2016 osób). W tych miesiącach nastąpiła największa dynamika wzrostu bezrobocia w 2020 roku, podczas gdy w analogicznych miesiącach roku 2019 bezrobocie w naszym powiecie stale spadało.

Od czerwca 2020 r. sytuacja uległa stabilizacji i bezrobocie w naszym powiecie zaczęło nieznacznie spadać. Wpływ na to miała niewątpliwie sezonowość rynku pracy, ale również luzowanie i znoszenie obostrzeń w związku z niższą liczbą zachorowań w kraju w tym właśnie okresie. Bezrobocie w naszym powiecie wzrosło ponownie dopiero na koniec listopada 2020 r. i wyniosło wówczas 1747 osób.

Na koniec grudnia 2020 r. w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Lidzbarku Warmińskim zarejestrowanych było 1737 osób bezrobotnych, co oznacza, że liczba ta nieznacznie zwiększyła się w porównaniu do grudnia ubiegłego roku, ale jedynie o 28 osób (w grudniu 2019 r. zarejestrowanych było 1709 osób bezrobotnych).

Co prawda nie wykluczamy pogorszenia się sytuacji na rynku pracy, bo przecież liczba zachorowań na COVID – 19 wciąż utrzymuje się na wysokim poziomie.

Liczba bezrobotnych w powiecie lidzbarskim w poszczególnych miesiącach 2019 i 2020 roku

Pandemia COVID-19 zahamowała obserwowany od kilku lat spadek poziomu bezrobocia zarówno w naszym powiecie jak i w całym województwie warmińsko – mazurskim, a jej skutki będziemy odczuwać co najmniej do przyszłego 2022 roku.

Niestety to tak nie działa, a służby zatrudnienia, w tym Powiatowy Urząd Pracy w Lidzbarku Warmińskim w obecnej sytuacji pełni szczególną rolę w niesieniu pomocy przedsiębiorcom z terenu powiatu lidzbarskiego poprzez realizację wsparcia zarówno w ramach form ustawowych takich jak prace interwencyjne, staże, doposażenia stanowiska pracy, jak i realizację nowych form wsparcia wprowadzonych tzw. Tarczą antykryzysową.

Urząd świadcząc pomoc przedsiębiorcom zatrudniającym pracowników jak i samozatrudnionym, którzy w skutek panującej pandemii znaleźli się w trudnej sytuacji finansowej, w 2020 r. realizował także nowe zadania wprowadzone Tarczą antykryzysową na podstawie ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. W ramach Tarczy w samym 2020 r. Powiatowy Urząd Pracy w Lidzbarku Warmińskim udzielił podmiotom gospodarczym działającym w naszym powiecie wsparcia w postaci:

Dzięki realizacji dodatkowych zadań w ramach Tarczy antykryzysowej Powiatowy Urząd Pracy w Lidzbarku Warmińskim poprzez dofinansowanie pracodawcom części kosztów wynagrodzeń pracowników oraz dofinansowanie części kosztów prowadzenia działalności gospodarczej dla samozatrudnionych ochronił blisko 1 300 miejsc pracy, a dzięki pożyczkom dla mikroprzedsiębiorców i organizacji pozarządowych udzielił wsparcia przeszło 1 570 podmiotom gospodarczym. Kwota wypłaconego wsparcia w 2020 r. wyniosła 14 036 216,88 zł.

Tak. Jak najbardziej. Pracodawcy, którzy dotychczas nie skorzystali z dofinansowania, a kwalifikują się do otrzymania wsparcia, mogą składać wnioski jeszcze do 10 czerwca 2021 r. Poza tym obecnie w ramach Tarczy antykryzysowej prowadzimy również nabór wniosków o udzielenie dotacji na pokrycie bieżących kosztów prowadzenia działalności dla mikroprzedsiębiorcy/małego przedsiębiorcy.

Dotacje udzielane są jednorazowo w wysokości do 5 tys. zł. Ponadto są bezzwrotne pod warunkiem, że mikroprzedsiębiorca lub mały przedsiębiorca będzie wykonywał działalność gospodarczą przez okres 3 miesięcy od dnia udzielenia dotacji. O dotację mogą się starać mikroprzedsiębiorcy i mali przedsiębiorcy, którzy na dzień 30 września 2020 r. prowadzili działalność gospodarczą, oznaczoną według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) 2007, jako rodzaj przeważającej działalności, zgodny z kodami PKD wskazanymi w ogłoszeniu dostępnym na stronie Urzędu: lidzbarkwarminski.praca.gov.pl. Uwzględnione tam zostały różne branże, w tym m. in. branża turystyczna i rekreacyjna, a także gastronomiczna i inne.

Dotację mogą uzyskać mikroprzedsiębiorcy i mali przedsiębiorcy, których przychód w październiku albo listopadzie 2020 r. był niższy co najmniej o 40% w stosunku do przychodu uzyskanego w analogicznych miesiącach 2019 roku, oraz którzy na podstawie ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, nie mieli zawieszonej działalności gospodarczej na dzień 30 września 2020 r., oraz ich działalność gospodarcza nie jest zawieszona w dniu składania wniosku o udzielenie dotacji. Warto zauważyć, że o dotację mogą ubiegać się także ci mikroprzedsiębiorcy, którzy nie zatrudniają i nigdy nie zatrudniali pracowników.

Pani Dyrektor, Czy w związku z nałożeniem na Urzędy Pracy dodatkowych zadań w ramach Tarczy zatrudniła Pani dodatkowych urzędników?

Nie, ale wprowadzona Tarcza antykryzysowa znacząco wpłynęła na zmiany w podziale pracy w naszym Urzędzie. W pierwszej kolejności dokonałam analizy kadrowej i przesunięć pracowników z innych działów do realizacji form wsparcia w ramach Tarczy antykryzysowej. Należy zauważyć, że nikt nie zwolnił Urzędów z realizacji dotychczasowych form wsparcia i obowiązku realizacji zadań ustawowych. Urząd realizuje wszystkie dotychczas wykonywane zadania m.in. rejestruje osoby bezrobotne, realizuje ustawowe formy wsparcia tj. zawiera umowy na staże, prace interwencyjne, doposażenia miejsc pracy itp. oraz pozyskuje i realizuje oferty pracy.

Muszę przyznać, że było to dużym wyzwaniem logistycznym i organizacyjnym. Poza nieustannym dążeniem do podejmowania działań mających na celu usprawnienie pracy i szybką realizację wniosków w ramach Tarczy antykryzysowej Urząd nie zapomina o konieczności zapewnienia bezpieczeństwa pracy zarówno swoim pracownikom i interesantom. W związku z tym Urząd wprowadził szereg obostrzeń od momentu wprowadzenia stanu zagrożenia epidemicznego. Pierwszym krokiem było ograniczenie w zakresie obsługi klientów jedynie przez wyznaczone do tego celu i zabezpieczone pleksą „okienko”. Na zewnątrz budynku do dyspozycji klientów udostępniona została „SKRZYNKA PODAWCZA” na dokumenty, które klienci chcą dostarczyć do PUP. Ww. skrzynka opróżniana jest co godzinę. Ponadto przed Urzędem postawiono tablice z oznaczeniami informujące o konieczności zachowania bezpiecznej odległość miedzy klientami oraz pouczono o konieczności zachowania obowiązkowej kwarantanny w przypadku klientów wracających z zagranicy oraz mających kontakt z osobą zakażoną. Pracownicy wyznaczeni do obsługi klientów przez „okienko” pełnili naprzemiennie dyżury i byli zobowiązali do pracy w maseczkach i rękawiczkach ochronnych. Klientom Urzędu przekazywano jednorazowe długopisy w celu uniknięcia ewentualnego zarażenia. Dodatkowo zakupiono środki odkażające do rąk, mydła antybakteryjne oraz środki odkażające do powierzchni tj. biurek, klamek, klawiatur itp. Jednocześnie pracownicy Urzędu zostali podzieleni na dwa zespoły, które hybrydowo (naprzemiennie) świadczyły tygodniowo pracę w systemie stacjonarnym w Urzędzie oraz zdalnie w domu. Celem podzielenia pracowników na dwa zespoły było zmniejszenie ryzyka kontaktu i ewentualnego zakażenia się wszystkich pracowników Urzędu jednocześnie oraz konieczność zapewnienia ciągłości pracy Urzędu. W miesiącu maju aby znacznie przyspieszyć sposób załatwiania spraw oraz skrócić czas rozpatrywania złożonych wniosków i wypłatę środków finansowych dla przedsiębiorców Urząd podjął decyzję o wprowadzeniu systemu pracy zmianowej w godzinach od 6.45 do 13.45 oraz od 14.00 do 20.30 z krótką przerwą na dezynfekcję. Pracownicy z poszczególnych zmian nie mogli mieć ze sobą kontaktu a każda zmiana na zakończenie pracy miała obowiązek wydezynfekować stanowiska pracy, biurka, drzwi, klamki itp. Po pozyskaniu odpowiednich środków finansowych z Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zamontowano na stanowiskach obsługi osłony ze szkła hartowanego i w miesiącu czerwcu Urząd mógł zrezygnować z obsługi klientów jedynie „przez okienko” i otworzył się na klientów jednak z zachowaniem dużych środków ostrożności. Wszyscy pracownicy obsługujący klientów zobowiązani byli do pracy w maseczkach lub przyłbicach, które zostały zakupione również ze środków finansowych otrzymanych z Ministerstwa. Przy wejściu do Urzędu wydzielono punkt informacyjny, w którym dyżurujący pracownik kierował ruchem klientów w Urzędzie pilnując jednocześnie zasad bezpieczeństwa, ograniczając liczbę klientów w Urzędzie, prosząc o dezynfekcję rąk i zakładanie maseczek. Dodatkowo od początku wprowadzenia stanu zagrożenia epidemicznego Urząd zachęcał i upowszechniał informacje zarówno na swojej stronie internetowej, jaki na facebooku oraz w prasie lokalnej o możliwości załatwiania spraw z wykorzystaniem elektronicznych środków przekazu informacji, bez konieczności osobistego stawiennictwa w Urzędzie.

Z uwagi na wzrost zachorowań na COVID-19 w okresie jesienno-zimowym, PUP w miesiącu październiku był zmuszony do ponownego ograniczenia w zakresie bezpośredniej obsługi klientów jedynie do wyznaczonych do tego celu i zabezpieczonych pleksą trzech stanowisk tzw. „okienek”, w tym jednego do obsługi przedsiębiorców, drugiego do rejestracji osób bezrobotnych oraz trzeciego do obsługi osób bezrobotnych. Ponadto od października pracownicy Urzędu zostali ponownie podzieleni na dwa zespoły, które hybrydowo (naprzemiennie) świadczą pracę w systemie stacjonarnym w Urzędzie oraz zdalnie w domu.

Należy przy tym podkreślić, że Powiatowy Urząd Pracy w Lidzbarku Warmińskim pomimo znacznie okrojonego składu kadrowego spowodowanego przebywaniem części pracowników na zasiłkach opiekuńczych, kwarantannach, izolacjach oraz zwolnieniach lekarskich od początku ogłoszenia stanu epidemii jako jeden z nielicznych w kraju był otwarty dla klientów i miał utworzony punkt obsługi w formie okienka gdzie odbywała się bezpośrednia obsługa klientów.

Pomimo okrojonego składu kadrowego, pracownicy Urzędu realizują zadania ustawowe terminowo i bez zbędnej zwłoki, na poziomie nie niższym niż w 2019 roku, dbając jednocześnie o postępowanie zgodnie z obowiązującymi i ciągle zmieniającymi się przepisami prawa oraz działając pod ogromną presją czasu i otoczenia.

Warto w tym miejscu zauważyć, że z uwagi na niepewną sytuację panującą w kraju znacznie mniejsza część pracodawców decyduje się na tworzenie nowych miejsc pracy i zatrudnianie nowych pracowników. Ma to odzwierciedlenie również w malejącej liczbie zgłaszanych do PUP ofert pracy, których w 2020 r. było u nas mniej o 27% w stosunku do 2019 r. PUP w Lidzbarku Warmińskim, pomimo ciężkiej sytuacji na rynku pracy, w całym 2020 r. zarejestrował 774 oferty pracy na 1269 stanowisk, podczas gdy w 2019 r. – 1059 ofert na 1651 stanowisk. Aby dołożyć wszelkich starań w realizacji przyjętych ofert pracy pracownicy Urzędu w minionym 2020 r. wydali osobom bezrobotnym łącznie 1822 skierowania do pracy, na staż i na inne ustawowe formy wsparcia.

Poza realizacją ofert pracy dla bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Lidzbarku Warmińskim tutejszy Urząd zajmuje się również legalizacją zatrudnienia cudzoziemców na terenie powiatu, a mianowicie:

• rejestrowaniem oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi;
w 2019 r. wpłynęło łącznie 215 oświadczeń, natomiast w 2020 r. – 297 oraz
• wydawaniem zezwoleń na pracę sezonową cudzoziemców;
w 2019 r. wpłynęły 24 wnioski o wydanie zezwolenia na pracę sezonową cudzoziemca, natomiast w 2020 r. –27.

I tu, pomimo utrudnień wywołanych ogłoszoną pandemią, czasowego zamknięcia granic i ograniczeń związanych z przemieszczaniem się, obserwujemy tendencję wzrostową. Pracodawcy z naszego regionu wykazują rosnące zainteresowanie zatrudnianiem pracowników z zagranicy. Urząd w 2020 r. zarejestrował prawie o 30 % więcej oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi i wydał 10 % więcej zezwoleń na pracę sezonową cudzoziemców niż w 2019 r.

Utrzymanie zatrudnienia cudzoziemców na tym poziomie było możliwe dzięki rozwiązaniom wprowadzonych ustawą o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, która zakłada m.in. przedłużenie legalnego pobytu cudzoziemca przebywającego w Polsce.

Ponadto pomimo niewątpliwie trudnej sytuacji na rynku pracy Powiatowy Urząd Pracy w Lidzbarku Warmińskim w 2020 r. na realizację aktywnych form wsparcia wydatkował łącznie 5 123 727,96 zł i zorganizował m.in.:

•201 prac interwencyjnych,
•195 staży

Ponadto Urząd w 2020 r. udzielił bezrobotnym z terenu powiatu lidzbarskiego także:

•39 dotacji na rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej,
oraz zrefundował przedsiębiorcom z terenu powiatu lidzbarskiego koszty doposażenia na:
•43 stanowiska pracy dla skierowanych bezrobotnych.

Poza tym, w minionym roku zorganizowaliśmy również roboty publiczne dla przeszło 80 uczestników, choć nie jest to łatwa w realizacji forma wsparcia m.in. z uwagi na to, że w myśl art. 56a ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy instrument ten skierowany jest w pierwszej kolejności do dłużników alimentacyjnych, którzy niechętnie podejmują legalne zatrudnienie. Bezrobotni aktywizowani do pracy w ramach robót publicznych kierowani są do wykonywania pracy w jednostkach samorządu terytorialnego takich jak Urzędy Miast, Gmin, Starostwo Powiatowe i Zarząd Dróg Powiatowych, gdzie skierowane osoby wykonują proste prace pomocnicze na stanowisku robotników gospodarczych przy remontach ulic, dróg, budynków komunalnych itp.

Ponadto w 2020 r., pomimo kryzysu wywołanego koronawirusem, Urząd Pracy w Lidzbarku Warmińskim zorganizował także prace społecznie-użyteczne dla 20 osób bezrobotnych i szkolenia indywidualne, z których w 2020 r. skorzystało łącznie 13 osób. Bezrobotni zarejestrowani w Urzędzie w 2020 r. otrzymali także 24 bony na zasiedlenie. Bon na zasiedlenie to forma wsparcia dla bezrobotnych, która ma pomóc im w poprawie własnej sytuacji życiowej. Wysokość bonu w 2020 roku wynosiła 9 tysięcy złotych. Z bonów na zasiedlenie mogą skorzystać osoby bezrobotne do 30 roku życia, które chcą zmienić miejsce zamieszkania i podjąć pracę lub działalność gospodarczą poza miejscem swojego zamieszkania na okres co najmniej 6 miesięcy. Odległość od miejsca dotychczasowego zamieszkania do miejsca, w którym bezrobotny zamierza zamieszkać z uwagi na podjęcie pracy lub działalności gospodarczej, musi wynosić co najmniej 80 km lub czas dojazdu i powrotu musi przekraczać 3 godziny dziennie. Za wykonywanie pracy bezrobotny powinien otrzymać co najmniej minimalne wynagrodzenie oraz podlegać ubezpieczeniom społecznym.

Pani Dyrektor czy klienci nadal przychodzą do PUP, czy też załatwiają sprawy elektronicznie?

Warto w tym miejscu podkreślić, że od początku pandemii dajemy naszym klientom możliwość załatwienia spraw w siedzibie Urzędu, choć preferujemy oczywiście kontakt za pomocą maila, telefonu czy Internetu do czego cały czas zachęcaliśmy i nadal zachęcamy. Wybuch epidemii spowodował natomiast, że osoby chcące zarejestrować jako bezrobotne, z obawy przed ryzykiem zakażenia, częściej niż w latach ubiegłych korzystały z możliwości rejestracji elektronicznej. W całym 2020 r. z możliwości tej skorzystało blisko 300 osób bezrobotnych, podczas gdy w 2019 r. jedynie około 40.

Pani Dyrektor, a jakie są Pani priorytety w bieżącym roku?

Moim priorytetem w 2021 r. na pewno będzie kontynuacja działań mających na celu złagodzenie negatywnego wpływu pandemii na aktywność gospodarczą naszego powiatu. Działania moje i pracowników naszego Urzędu będą ukierunkowane na ochronę miejsc pracy. W związku z tym, nasza uwaga skierowana będzie zarówno na przedsiębiorców zainteresowanych wsparciem w ramach Tarczy, jak również na aktywizację zawodową osób bezrobotnych.

Ponadto, pomimo przeniesienia naszej uwagi na nowe zadania wynikające z Tarczy antykryzysowej, nadal będziemy realizować swoje zadania ustawowe. Także pracodawcy zainteresowani uzyskaniem wsparcia w zatrudnieniu osób bezrobotnych jak najbardziej będą mogli na nie liczyć.

Już ogłoszony został nabór wniosków na staże, prace interwencyjne i inne formy wsparcia wynikające z naszej ustawy. W związku z tym zapraszam do odwiedzenia naszej strony internetowej: lidzbarkwarminski.praca.gov.pl i zapoznania się z aktualnym ogłoszeniem o naborach.

Korzystając z okazji chciałabym złożyć podziękowania wszystkim przedsiębiorcom za współpracę w zakresie aktywizacji osób bezrobotnych, w tym trudnym dla wszystkich okresie pandemii.