List do redakcji. Klasa "0"

Niektórzy autorzy opracowań nawiązują do obowiązującej w Polsce w latach 1961-1973 pięciostopniowej klasyfikacji obiektów zabytkowych, w której lidzbarski zamek był uznany jako jeden z dwóch zabytków klasy „0” w naszym województwie. Drugim obiektem na tej liście był Zespół Katedralny we Fromborku na 52 obiekty w skali kraju. Zabytki klasy „0”według owej klasyfikacji, to były zabytki i zespoły zabytkowe o najwyższej wartości artystycznej, historycznej i naukowej w skali światowej, które mogły być uznane za pomniki historii. Mieszkańcy Lidzbarka jeszcze dzisiaj cieszą się, że zamek lidzbarski jest klasy ”0”.

Jest to pokłosie celowo stwarzanej iluzji, za sprawą głównie autorów olsztyńskich i triumfalizmu nieoddania obiektu pod rządy Muzeum Narodowemu w Warszawie (prof. Stanisławowi Lorentzowi). Mam nadzieję, że prawda w jaki sposób to się stało w końcu „ujrzy światło dzienne”. Mogę z całą odpowiedzialnością oznajmić, że była to intryga z udziałem Służby Bezpieczeństwa PRL (osoby zaangażowane w sprawę są wiadome) a co wtedy wymyślono do dzisiaj się przyjmuje i jest to bardzo przykre. Kradzież zbiorów z Muzeum Narodowego sztuki sakralnej w nocy z 26 na 27 sierpnia 1965roku , nie były więc przyczyną zaniechania współpracy z profesorem Lorentzem, jak niektórzy do dzisiaj sądzą. Pointą jest podporządkowanie zamku regionalnemu Muzeum Mazurskiemu (dzisiaj Muzeum Warmii i Mazur).

Za czasów funkcjonowania Komisji Porozumiewawczej Współpracy Kulturalnej Warszawa – Olsztyn pod przewodnictwem profesora Stanisława Lorentza mieliśmy na lidzbarskim zamku wystawy skarbów narodowych. Były to dzieła Matejki, Brandta, Bacciarelliego, Lessera, Simmlera, Gersona, Chełmońskiego, Siemiradzkiego, Malczewskiego, Wyczółkowskiego, Witkiewicza, Gierymskiego, Smuglewicza, Michałowskiego, Suchodolskiego, Kossaka, Grottgera i innych, co w periodykach olsztyńskich o tym nie ma. Były to także rekordy frekwencji, do dziś nie pobite, co odnotowywała ówczesna prasa.

Obecnie obowiązuje: tytuł Pomnika Historii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, których jest 70 w kraju, między innymi wieża radiostacji w Gliwicach (z naszego województwa – Zespół Katedralny we Fromborku, Grunwald - Pole Bitwy, Kanał Elbląski) i Lista Światowego Dziedzictwa UNESCO, na której z Polski znajduje się 14 obiektów.

Z tej byłej klasyfikacji („0”) bezklasowym jest tylko lidzbarski zamek. WALKA o napisanie wniosku o tytuł Pomnika Historii Prezydenta RP, rozpoczęła się dopiero w 2009roku . Wniosek musi złożyć właściciel, czyli Muzeum Warmii i Mazur.

Wielokrotnie, także w obecności mediów obietnice przez dyrekcję Muzeum były składane także władzom samorządowym. W końcu pod koniec maja tego roku wniosek został złożony. Nie odbyło się to tak łatwo o czym świadczy czas ośmiu lat.

Są udokumentowane starania stowarzyszeń lidzbarskich, Polskiego Towarzystwa Historycznego na Walnym Zebraniu w Gnieźnie. Będzie odpowiedni czas, aby to wszystko nawet opublikować, bo to też historia zamku i Lidzbarka Warmińskiego.
Co może zrobić nieprawdziwa informacja (propaganda), że mimo upływu 40 lat od obowiązującej wówczas klasyfikacji, wielu mieszkańców ciągle nazywa zamek klasy”0” a ten KLEJNOT jak nazwał go Honorowy Obywatel Lidzbarka Warmińskiego profesor Stanisław Lorentz jest aktualnie bezklasowy, miejmy nadzieję, że niedługo.

Władysław Strutyński

Czytaj e-wydanie ">kliknij