Nowy rok, nowy ja – nie dam się oszukać

Dlaczego seniorzy?
Oszustwa wymierzone w starsze osoby to poważny problem społeczny, który nie dotyczy tylko pojedynczych przypadków, ale jest zjawiskiem na dużą skalę. Starsze osoby bywają bardziej ufne i łatwiej wierzą w opowieści o nagłej potrzebie pomocy. Wiele z nich nie ma doświadczenia z nowoczesnymi technologiami, co sprawia, że nie rozpoznają oni próby wyłudzenia danych bankowych czy przestępczych manipulacji przez telefon. Ponadto seniorzy często żyją w samotności, co czyni ich bardziej podatnymi na manipulację i psychologiczne naciski. Oszuści wiedzą, jak wykorzystać ich poczucie osamotnienia i chęć pomocy.

Starsze osoby są także bardziej przywiązane do tradycyjnych wartości, takich jak zaufanie do drugiego człowieka. W przeciwieństwie do młodszych pokoleń, które mogą być bardziej sceptyczne wobec nieznanych rozmówców, seniorzy często ufają osobom, które wydają się posiadać autorytet, na przykład policjantom, pracownikom banków czy bliskim krewnym. W połączeniu z emocjami takimi jak lęk o przyszłość, troska o rodzinę czy strach przed utratą oszczędności stają się oni łatwymi ofiarami.

Najgłośniejsze przypadki oszustw, których ofiarami byli seniorzy
W całej Polsce zrobiło się głośno po tym, jak dwoje mieszkańców Leszna zostało oszukanych przez przestępców podszywających się pod firmę inwestycyjną. Seniorzy, w wieku 69 i 61 lat, stracili łącznie ponad 1,2 mln zł, wierząc w obietnicę zysków z inwestycji w kryptowaluty. Przestępcy posłużyli się popularnym obecnie schematem oszustwa, podszywając się pod firmę specjalizującą się w inwestycjach w kryptowaluty. Wykorzystali ograniczoną wiedzę swoich ofiar na temat rynku inwestycyjnego oraz kusili obietnicą szybkiego zysku.

Kolejny przypadek oszustwa internetowego wstrząsnął mieszkańcami powiatu bydgoskiego. Pewien 71-letni mężczyzna stracił swoje oszczędności, inwestując w fałszywą platformę inwestycyjną. Podszywający się pod doradców inwestycyjnych oszuści wyłudzili od niego 275 tys. zł.
Także 77-letni mężczyzna z powiatu opolskiego stracił ponad 475 tys. zł, padłszy ofiarą oszustów internetowych. Zainwestował w fałszywą platformę inwestycyjną, której twarzą miał być znany prezenter. Po wpłaceniu oszczędności i otrzymaniu sfingowanych zysków odkrył, że pieniądze wyparowały. Próby kontaktu z rzekomym doradcą były bezskuteczne. Policja zaznacza, że podobne przypadki są coraz częstsze.

Nie brakuje oszustw w regionie
Takie sytuacje dotykają także mieszkańców Warmii i Mazur. W tym roku można było wiele słyszeć o kradzieżach, nowych metodach i oszukanych seniorach. Policjanci wciąż podsumowują upływający rok, by przekazać, ile łącznie seniorów oraz na jaką kwotę zostało oszukanych na Warmii i Mazurach. A wszystko ku przestrodze, by przekazać naszym najbliższym, na jaką skalę są to zakrojone działania.

Ponad 300 tys. zł przelał oszustom 80-latek z Olsztyna, przekonany, że pomnoży swoje oszczędności na rynku wirtualnej waluty. Senior zaufał mężczyźnie podającemu się za maklera giełdowego, przekazał mu swoje dane służące do logowania do portfela kryptowalut. Systematycznie zasilał swoje konto, a gdy uzbierał na nim pokaźną kwotę, oszuści zablokowali mu dostęp do aplikacji.

Z kolei mieszkanka powiatu piskiego została oszukana metodą na fundusz inwestycyjny, tracąc niebagatelną sumę ponad 70 tys. zł. Scenariusz był dość tradycyjny. Oszuści nakłonili 82-letnią pokrzywdzoną do zainstalowania oprogramowania Team Viewer. Uzyskali w ten sposób zdalny dostęp do jej komputera i tym samym przejęli kontrolę nad jej aplikacją bankową. Kobieta straciła te pieniądze, inwestując w znany polski koncern energetyczny.
Z kolei 60 tys. zł przelał na zagraniczne konta oszustów 74-latek z powiatu olsztyńskiego. Był przekonany, że pomnoży swoje oszczędności na platformie brokerskiej. Na kolejne inwestycje planował zaciągnąć kredyt na 30 tys. zł.

Szkolenia i apele
W związku z trudną sytuacją zarówno policjanci, jak i lokalna społeczność starają się wspierać i uświadamiać starsze osoby, organizując specjalne spotkania czy szkolenia. „Bezpieczny senior to świadomy senior – bezpieczeństwo osób starszych w Olsztynie” to hasło przewodnie społecznej debaty, która odbyła się w Urzędzie Miasta Olsztyna. Wydarzenie zorganizowane zostało z inicjatywy funkcjonariuszy i pracowników Komendy Miejskiej Policji w Olsztynie i urzędników Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Urzędu Miasta Olsztyna.

W spotkaniu w Olsztynie uczestników powitali zastępca komendanta miejskiego policji podinsp. Izabela Sękowska i zastępca dyrektora Wydziału Bezpieczeństwa Paweł Micek. Prelekcję rozpoczęli Jakub Borowski i Izabela Gruszczyńska z biura rzecznika finansowego, omawiając metody oszustw finansowych w sieci. Następnie psycholog policyjny asp. szt. Małgorzata Konopko skupiła się na emocjach wykorzystywanych przez oszustów, a doświadczony policjant omówił techniki manipulacji na podstawie prawdziwych przykładów. Uczestnicy chętnie zadawali pytania i dzielili się swoimi obawami.

Profilaktyka przynosi efekty
Nie zawsze trzeba się sparzyć, aby zapamiętać, jakie konsekwencje mogą nas spotkać przez chwilę nieuwagi czy miękkie serce. Dzięki licznym apelom dużo osób pamięta zasady i wie, jak nie zachowują się prawdziwi policjanci, jakich danych nie podawać oraz co zrobić, gdy ktoś zadzwoni z prośbą o pomoc.
Przykładem może być dwoje seniorów z Pisza, którzy poinformowali oficera dyżurnego piskiej komendy, że ktoś chciał ich oszukać metodą na wnuczka. Dzwoniący poinformował, że wnuczek miał wypadek i aby uniknął kary, trzeba natychmiast przekazać adwokatowi 170 tys. zł.

Po godz. 22 pod numer telefonu stacjonarnego (z numeru zastrzeżonego) zadzwonił mężczyzna, podając się za zrozpaczonego wnuczka. Głos miał bardzo podobny do wnuka. Mówił, że miał wypadek samochodowy. Wjechał na skrzyżowanie na czerwonym świetle i potrącił kobietę, która jest w ciężkim stanie. Aby nie trafić do więzienia, trzeba wpłacić 170 tys. zł. Gotówkę od seniora miał za chwilę odebrać adwokat. Chcąc podkreślić wiarygodność całej sytuacji, oszust oddał słuchawkę mężczyźnie podającemu się za policjanta z wydziału ruchu drogowego, który potwierdził, że wnuczek rzeczywiście spowodował wypadek.

Zarówno senior, jak i seniorka nie dali się oszukać. Starszy mężczyzna zorientował się, że to oszustwo, bo policja nigdy nie prosi o żadne pieniądze. Zadzwonił jeszcze do córki, by zweryfikować wiadomość o wypadku. Kobieta zaprzeczyła, aby syn brał udział w jakimkolwiek zdarzeniu drogowym. Senior powiadomił więc policję o próbie oszustwa.
Bierzcie przykład z tych seniorów i nie dajcie się oszukać!

Jak się chronić?
Świadomość to najlepsza broń przeciw oszustom. Warto pamiętać o kilku zasadach:
- Zawsze weryfikuj, z kim rozmawiasz. Jeśli ktoś twierdzi, że jest krewnym, policjantem czy pracownikiem banku, skontaktuj się z tą osobą lub instytucją, aby potwierdzić jego tożsamość.
- Nie podawaj danych przez telefon. Żadna instytucja nie wymaga podawania haseł, kodów PIN czy danych do logowania w telefonicznej rozmowie.
- Nie działaj pod presją czasu. Oszuści celowo wywierają nacisk, by ofiara nie miała czasu na przemyślenie sytuacji. Zawsze znajdź chwilę, by skonsultować się z kimś bliskim.
- Zgłaszaj podejrzane sytuacje. Każdy przypadek oszustwa należy natychmiast zgłosić policji.

Edukacja i solidarność kluczem do sukcesu
W nowym roku warto postanowić sobie, że będziemy bardziej uważni i ostrzeżemy swoich bliskich przed zagrożeniami. Oszuści nie mają skrupułów, ale my możemy ich powstrzymać, działając wspólnie. Rozmawiajmy o tym problemie, uczulajmy naszych dziadków, rodziców i sąsiadów na zagrożenia. Tylko w ten sposób uda się zminimalizować skutki działań przestępców i chronić tych, którzy są najbardziej narażeni.
Niech 2025 rok będzie czasem świadomości i czujności. Nie damy się oszukać!

AG
Fot. Freepik