Historię butów można zobaczyć w kętrzyńskim muzeum [ZDJĘCIA]

W wernisażu wzięła udział współautorka wystawy, Ewa Trawicka, dyrektor Muzeum Archeologiczne w Gdańsku oraz kurator wystawy Beata Ceynowa, zastępca dyrektora gdańskiego muzeum, a z pochodzenia kętrzynianka.

- Można powiedzieć, że wróciłam do swojego domu. Bardzo się cieszę, że jesteśmy tutaj z wystawą, która prezentuje naszą wieloletnią pracę na terenie miasta Gdańska - mówi Beata Ceynowa. - Prowadząc badania wykopaliskowe znajdujemy bardzo dużo zabytków organicznych. Ich przetrwaniu sprzyjają warunki glebowe. Jest mokro, wilgotno, a to dobrze działa na zabytki wykonane z drewna czy skóry. Wydobyliśmy tysiące elementów skórzanych. Liczymy każdy kawał skóry. Nici się rozkładają, więc my dostajemy swego rodzaju puzzle, które musimy zebrać, złożyć, zakonserwować a następnie zrekonstruować. Efekty można zobaczyć na wystawie.

Te "puzzle" to nieraz 40-50 fragmentów. Jedynym elementem współczesnym w zrekonstruowanym obuwiu są nici. Poprowadzono je po śladach dawnych szwów. Dzięki temu zrekonstruowane buty mają swój pierwotny kształt i wygląd.
Co w takim razie nosili nasi przodkowie kilkaset lat temu?
- Wiele rzeczy jest podobnych do tego, co obecnie nosimy na nogach - odpowiada Ceynowa. - Moda ta, podobnie jak moda odzieżowa, była bardzo dynamiczna, absorbująca trendy z różnych, często bardzo odległych, części Europy. Podstawowa rola obuwia, jaką była ochrona stóp przed chłodem i wilgocią, począwszy od średniowiecza, zaczęła maleć na rzecz większej efektowności wizualnej, podkreślającej status społeczny właściciela. To w tym okresie pojawiają się bogato dekorowane różnymi technikami buty ochronne i zupełnie niepraktyczne w użytkowaniu buty cracoves z monstrualnie wydłużonym noskiem. Zjawisko to pogłębiło się w kolejnych stuleciach, czego przykładem mogą być karykaturalnie poszerzone w dwa rogi przyszwy w butach „rogatych” z XVI wieku. W XVIII wieku pojawiły się buty, których fason, na nieodzownym obcasie, stał się inspiracją na kolejne dwa stulecia.

Wydłużone noski średniowiecznych butów potrafiły mieć długość nawet do 50 centymetrów. Wszystko zależało od statusy społecznego ich właściciela. Z nimi też wiąże się zabawna historia.
- W czasie wojen krzyżowych, w bitwie pod Nikopolis w 1396 roku pewien modny Francuz wystąpił w takich butach. Tylko jak wsiąść na konia z takimi noskami i uciekać? Teksty pisane potwierdzają informację, że po prostu te noski obcinano, wsiadano wtedy bez problemu na koń i uciekano - opowiada Beata Ceynowa.

W Kętrzynie na wystawie można obejrzeć 131 obuwniczych zabytków. Pochodzą z okresu od XII do XIX wieku. Oprócz obuwia wyeksponowano również narzędzia szewskie, przedmioty do ozdabiania butów oraz odtworzony warsztat szewski.

Wojciech Caruk