Rocznica Akcji pod Arsenałem. Kętrzyńscy harcerze pamiętali o bohaterach [ZDJĘCIA]

Akcja został przeprowadzona 26 marca 1943 roku przez Grupy Szturmowe Szarych Szeregów i nosiła kryptonim "Meksyk II". W pobliżu gmachu dawnego arsenału królewskiego u zbiegu ulic: Bielańskiej, Długiej i Nalewki w Warszawie odbito z niemieckich rąk podharcmistrza Jana Bytnara „Rudego” oraz 20 innych więźniów. Byli oni przewożeni po przesłuchaniach z siedziby Gestapo na Alei Szucha 25 do więzienia Pawiak przy ul. Dzielnej 24/26. Akcją zbrojną dowodził Stanisław Broniewski "Orsza". Po stronie polskiej udział wzięło ok. 30 walczących. W walce zginęło trzech Polaków, w tym jeden więzień. W tym gronie byli m.in. Tadeusz Krzyżewicz "Buzdygan" i Aleksy Dawidowski "Alek", którzy zmarli kilka dni później w wyniku odniesionych ran. Trzech więźniów zostało rannych. Jedna osoba trafiła do niewoli i została zamordowana w czasie śledztwa. Straty po stronie niemieckiej to czterech zabitych i dziewięciu rannych.

Harcerze z Hufca ZHP Kętrzyn postanowili oddać hołd polskim bohaterom - uczestnikom akcji. Niestety z uwagi na epidemiczne ograniczenia nie mogli tego zrobić w szerszym gronie organizując np. publiczne wydarzenie. Dlatego dzień przed rocznicą na profilu facebookowym hufca opublikowano post przypominający tę jedną z najważniejszych akcji zbrojnych polskiego podziemia.

26 marca pod Pomnikiem w Hołdzie Poległym, Pomordowanym i Zamęczonym Polakom Obrońcom Ojczyzny 1939-1956 przedstawiciel kętrzyńskiego hufca Piotr Starzyński złożył biało-czerwoną wiązankę. - Symboliczne kwiaty w barwach narodowych symbolizują z jednej strony przelaną krew, z drugiej zaś biel to niewinność młodych ludzi, którzy w czasie wojny walczyli o wolność - mówi Piotr Starzyński, Komandor Harcerskiego Klubu Żeglarskiego "Raksa", działającego przy kętrzyńskim Hufcu ZHP. - Taka symbolika ma walor romantycznej martyrologii, lecz nie oddaje dramaturgii pokolenia Kolumbów. Dramat tamtych czasów polegał na konieczności dokonywania wyborów decydujących o życiu i śmierci nie tylko samych decydentów, ale również, a przed wszystkimi innych osób. W tym tkwi tragedia tych heroicznych postaw. Decyzja o odbiciu z rąk Niemców Rudego, to nie tylko śmierć jego dwóch kolegów w związku z ich udziałem w Akcji pod Arsenałem, ale to również śmierć ponad 140 cywili, których rozstrzelano w ramach tzw. akcji odwetowej - dodaje Starzyński.

Akcję Grup Szturmowych Szarych Szeregów upamiętnił m.in. Aleksander Kamiński w książce "Kamienie na szaniec". Treść oparł o historię opowiedzianą przez Tadeusza Zawadzkiego "Zośkę", który był dowódcą jednej z grup walczących pod Arsenałem. Bohaterami książki są, oprócz "Zośki", "Rudy", "Alek" i "Buzdygan". Pierwsze wydanie ukazało się jeszcze w 1943 roku. Książka do dziś jest jedną z najważniejszych lektur szkoły podstawowej.

Powieść ma też ogromne znaczenie dla ruchu harcerskiego. Jej bohaterowie w końcu sami nosili mundury i należeli do 23. Warszawskiej Drużyny Harcerskiej. Ich ideały i postawa są wciąż wzorem dla polskich skautów. - Dziś potrzeba nam pracy organicznej, pozytywistycznej postawy, mniej na szczęście tak tragicznych w skutkach konieczności podejmowania decyzji. Wokół "Kamieni na szaniec" oscylowały moje rozważania na pisemnym egzaminie do "starego ogólniaka". Poza tym akurat tego dnia, w którym składałem kwiaty sam borykałem się ze swoim "życiowym szańcem". Chyba każdy z nas ma w swoim życiu taki ma - dodaje druh Starzyński.