Kościół w Łęgowie z ogromnym dofinansowaniem

Parafia pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny należy do dekanatu Susz w diecezji elbląskiej, a leży w powiecie iławskim, w gminie Kisielice.

Parafię erygowano w XV w. W XVI w. budynki kościele parafii zostały przejęte przez ewangelików. Po II wojnie światowej kościół pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Łęgowie przeszedł w ręce Polaków – katolików, jako filia parafii w Kisielicach. Od 1957 r. parafię powierzono księżom pallotynom. w 1971 r. biskup warmiński Józef Drzazga na nowo erygował parafię.

Pierwsza wzmianka o Łęgowie pochodzi z 1 stycznia 1313 r. Przyjmuje się, że w tym okresie powstał również kościół. Przez wiele lat mieszkańców tutejszych terenów nękały klęski i wojny, na skutek których wieś oraz budynek świątyni wielokrotnie ulegały zniszczeniom. Toteż powstania obecnego kościoła należy szukać w początku XVII w., kiedy to Aleksander, wnuk biskupa ewangelickiego Georga von Polentza, rozpoczął budowę. Legenda głosi, że koń Aleksandra zatrzymał się na wzgórzu i grzebiąc kopytami w ziemi, odnalazł skarb. Kosztowności przeznaczono na budowę kościoła, która zakończyła się w 1604 r. oraz na jego wyposażenie. Efekt musiał być zdumiewający, ponieważ piękno budynku podziwiali ówcześni mieszkańcy Prus. Kronikarz i podróżnik, Christoph Hartknoch twierdził, że jest to jeden z najpiękniejszych kościołów w całych Prusach. Do dziś jego wnętrze wprawia w zachwyt gości, pielgrzymów i miłośników sztuki sakralnej.

Kościół jest sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej. Kultem otoczona jest tu kopia figury Matki Bożej Fatimskiej, przywieziona przez księdza proboszcza Leona Dąbskiego z Fatimy w 1998 r.
Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, utrzymany w stylu niderlandzkiego neorenesansu, wzniesiono w latach 1600–04. Ufundował go wnuk biskupa ewangelickiego Georga von Polentza. W 1933 r. Feldmarszałek Paul von Hindenburg, Prezydent Rzeszy podjął starania o ochronę tej zabytkowej świątyni, co poskutkowało przeprowadzeniem szeregu prac renowacyjnych. Po II wojnie światowej kościół stał się filią parafii w Kisielicach. W 1981 r. w Łęgowie erygowano parafię pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, a 21 lutego 2000 r. bp Adam Śliwiński dodał kościołowi drugi tytuł – Matki Bożej Fatimskiej.

Czczona figura znajduje się w ołtarzu głównym pochodzącym z 1601 r. Na co dzień zasłania ją obraz ze sceną objawienia Fatimskiej Pani. Do 1957 r. w tymże ołtarzu widniało XVII-wieczne malowidło Antoniego Möllera Sąd Ostateczny, które zastąpiono kopią wizerunku Matki Bożej Królowej Pokoju. W latach 1981–98 w ołtarzu głównym znajdowała się kopia obrazu Matki Bożej Częstochowskiej. Obecnie obrazy te zdobią ściany po obu stronach ołtarza. U dołu nastawy ołtarza można oglądać dwa wąskie obrazy: Paschę Żydowską oraz Ostatnią Wieczerzę, natomiast w jego zwieńczeniu zobaczymy malowidło przedstawiające Wniebowstąpienie. U dołu, na fryzie znajdują się Chrzest Jezusa w Jordanie i Ofiarowanie, a na szczycie wznosi się figura Chrystusa Pantokratora. Wnętrze zdobi więcej pięknych, starannie wykonanych przedmiotów i elementów architektonicznych: empora (kondygnacja przeznaczona dla chóru) wykonana ze złoconego, polichromowanego drewna, ozdobiona malowidłami o tematyce biblijnej, późnorenesansowa ambona z wizerunkami czterech Ewangelistów i proroka Izajasza. Warto obejrzeć także chrzcielnicę w formie kielicha, udekorowaną piękną polichromią, kadzielnicę, cztery obrazy z lat 1599–1604, a także tron biskupi zakupiony z kościoła w Prabutach w 1870 r.
2 lutego 2008 r. w tutejszym kościele biskup Jan Styrna ustanowił Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej.

Parafią w Łęgowie opiekują się księża pallotyni
Obecny stan zabytku wymaga podjęcia wielu działań konserwatorskich i budowlanych. W roku 2014 został wyremontowany dach kościoła. W roku bieżącym została zrealizowana kolejna inwestycja: położono nową zewnętrzną elewację. Prace prowadzone były pod okiem Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Dzieło to udało się zrealizować dzięki wsparciu finansowemu z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, dzięki Urzędowi Marszałkowskiemu, miastu i gminie Kisielice, sołectwu Łęgowo, parafianom z Łęgowa, a także Niemiecko-Polskiej Fundacji Ochrony Zabytków Kultury z funduszy Republiki Federalnej Niemiec.

Teraz można już planować kolejne prace
Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu przyznało bowiem, w ramach odwołań do I naboru, aż 18 dotacji celowych na ratowanie zabytków w naszym województwie. Jest to rekordowa liczba w historii Programu Ochrona Zabytków.
Warunkiem umożliwiającym ponowne rozpatrzenie wniosku w ramach odwołania było uzyskanie odpowiednio wysokiej oceny merytorycznej w pierwszym terminie.
Wśród beneficjentów tych dotacji jest też Prowincja Zwiastowania Pańskiego Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego, czyli księża pallotyni. Na kontynuację prac konserwatorskich przy stolarce okiennej i drzwiowej kościoła pw. Niepokalanego Poczęcia NMP w Łęgowie przyznano im 90.000 zł.

Edyta Kocyła-Pawłowska

na podstawie sanktuariapolskie.com.pl oraz Wiesław Niesiobędzki: Zamki, pałace, dwory i inne zabytki powiatu iławskiego: przewodnik historyczno-krajoznawczy