Stara Skarbówka świadczy o dawnym, wielkomiejskim wizerunku Iławy [ZDJĘCIA KIEDYŚ I DZIŚ]
2016-03-13 12:43:31(ost. akt: 2016-03-13 13:22:30)
Niestety, ale kończymy nasz cykl w którym opisywaliśmy wpisane do rejestru i objęte prawną ochroną konserwatora zabytki Iławy. Przez ponad rok zaprezentowaliśmy ponad 20. obiektów. Dziś ostatni z nich: kamienica przy ul. Kościuszki 14. Ale spokojnie, wraz z Dariuszem Paczkowskim, iławskim przewodnikiem miejskim, już myślimy nad kolejnym historycznym „serialem”.
Zaczęło się niepozornie. Na początku grudnia 2014 na portalu przeprowadziliśmy sondę. Pytanie skierowane do naszych internautów brzmiało: Ile jest w Iławie zabytków objętych prawną ochroną konserwatora i wpisanych do rejestru? Odpowiedź to 28.
Sonda cieszyła się popularnością, więc postanowiliśmy każdy obiekt zaprezentować, tzn. przedstawić opis konserwatorski (tu cały czas korzystaliśmy z dokumentu "Aktualizacja raportu: Gminna ewidencja zabytków Gminy Miejskiej Iława"), przybliżyć jego dzieje i charakter, ale też często opowiedzieć nie tylko historię murów, ale również ludzi którzy w nich mieszkali lub którzy je budowali. Tak było np. z iławskim ratuszem (historia burmistrza Giese) czy kamienicą przy ul. Kościuszki 15.
Od początku wielką pomocą i przede wszystkim wiedzą wspomagał nas iławski przewodnik miejski, Dariusz Paczkowski. Ten sam, który wraz z Michałem Młotkiem lub też indywidualnie organizuje niezwykle interesujące historyczne wycieczki tematyczne po Iławie i nie tylko (m.in. cykl wycieczek „Historia jednej ulicy”).
Najfajniejszym odzewem na artykuły zamieszczane na portalu i w Gazecie Iławskiej były wspomnienia byłych i aktualnych mieszkańców konkretnych budynków (przykład: kamienica przy ul. Kościuszki 27).
Jako pierwszy pojawił się tekst o układzie urbanistycznym miasta. Kolejne publikowaliśmy co dwa, trzy tygodnie. Cykl cieszy się dużą popularnością wśród internautów. Jednym z najczęściej czytanych artykułów był ten o podziemiach „czerwonego kościoła” na Starym Mieście (temat zainteresował prawie osiem tysięcy czytelników).
Niektórzy zaczęli nawet nam zazdrościć pomysłu i podgadywali Dariusza Paczkowskiego, czy przypadkiem nie chciałby zacząć u nich pisać i mówić o historii Iławy. Miło nam!
Niektórzy zaczęli nawet nam zazdrościć pomysłu i podgadywali Dariusza Paczkowskiego, czy przypadkiem nie chciałby zacząć u nich pisać i mówić o historii Iławy. Miło nam!
Dziś prezentujemy ostatni obiekt. Jest to kamienica przy ul. Kościuszki 14, a więc jeden z bardziej reprezentacyjnych (zwłaszcza od niedawna) obiektów Iławy. Jeszcze jedenaście lat temu mieścił się tu urząd skarbowy, stąd też iławianie nazywają go często „stara skarbówka”. Budynek sąsiaduje z kilkoma innymi zabytkami, zresztą na Kościuszki zabytki są co kawałek i byliśmy tu najczęściej.
TAK TU WYGLĄDAŁO PRZED REMONTEM
O tym miejscu pisaliśmy niegdyś kilkakrotnie. Przede wszystkim przy okazji rozpoczęcia, trwania i zakończenia gruntownego odrestaurowania zabytku (nosi teraz nazwę rezydencja „Stara Skarbówka”), do którego dobudowano nowe obiekty, nawiązujące stylem do kamienicy spod numeru 14.
Kamienica sąsiednia (Kościuszki 16), która nie była zabytkiem, została wyburzona przed rozpoczęciem prac.
Kamienica sąsiednia (Kościuszki 16), która nie była zabytkiem, została wyburzona przed rozpoczęciem prac.
Oto pracownicy, którzy odnaleźli dokumenty na strychu iławskiej kamienicy. Od lewej strony Marcin Zaborski z Iławy, brygadzista Andrzej Rutkowski z Ząbrowa oraz Paweł Krasiński, także z Iławy
Fot: Mateusz Partyga
Pod koniec marca 2012 roku zadzwonił do naszej redakcji Zenobiusz Balcerowski, kierownik budowy rezydencji „Stara Skarbówka”. Poinformował nas, że pracownicy budowlani podczas demontażu starego dachu odnaleźli na strychu, pod belką stropową, małe znalezisko historyczne (kalendarz z 1897 roku, wyciąg z konta z 1924 roku oraz prawdopodobnie kartkę z zeszytu szkolnego z 1932 roku). Artykuł na ten temat znajdziesz tutaj.
To ostatni zabytek z naszego „rejestrowego” cyklu. Niedługo spotkamy się z Dariuszem Paczkowskim i ustalimy, za które obiekty zabytkowe w naszej okolicy zabieramy się teraz...
W galerii zdjęć prezentujemy kamienicę przy ul. Kościuszki 14 oraz powstałe niedawno sąsiednie budynki.
PIEKARNIA, STOLARNIA, ... KOMITET PZPR
Opowiada Dariusz Paczkowski, iławski przewodnik terenowy
Opowiada Dariusz Paczkowski, iławski przewodnik terenowy
Wedle mojej oceny jest to jedna z piękniejszych i bardziej okazałych /szczególnie po rewitalizacji/ kamienic naszego miasta. Powstała w okresie największej prosperity Iławy tj. na przełomie XIX i XX wieku. Od chwili powstania, aż do końca II wojny pełniła funkcję mieszkalno-usługową. Cała ulica Hindenburga obok Kaiserstrasse była najbardziej reprezentacyjną ulicą Iławy, co widać jeszcze dzisiaj gdy popatrzymy na zachowane kamienice.
Wewnątrz murów naszej dzisiejszej bohaterki mieściły się między innymi piekarnia Pana Gottfrieda Hannenberga, stolarnia firmy Jaedke & Dittmer oraz zakład fryzjerski Guntera Laengera. Czerwonoarmiści oszczędzili kamienicę, po wojnie w budynku mieściła się m.in. siedziba miejskiego, gminnego oraz powiatowego komitetu PZPR, siedziba banku PKO oraz biblioteka. W związku z tym, że usadowiły się tam trzy siedziby aparatu partyjnego, to właśnie w tym budynku podejmowane były, aż do 1989 r. najważniejsze decyzje dotyczące miasta i okolic.
Ciekawostka: po odejściu w mroki historii PZPR był pomysł by właśnie w tym budynku zorganizować prywatną szkołę podstawową dla iławskich dzieci.
OPIS KONSERWATORSKI KAMIENICA, UL. KOŚCIUSZKI 14 Druga połowa XIX wieku to rozwój przemysłu, rzemiosła i handlu. Zaczęto zabudowywać kamienicami w kierunku wschodnim jedną z głównych, historycznych ulic w mieście, tj. ul. Kościuszki. Kamienica przy ul. Kościuszki 14 jest jednym z niewielu zachowanych tego typu budynków, cenna i unikatowa na tle zabudowy miasta, świadcząca o dawnym, wielkomiejskim wizerunku Iławy. Budynek przy ul. Kościuszki 14 wzniesiony został w stylu eklektycznym na przełomie XIX i XX wieku. Pierwotnie pełnił funkcję mieszkalną. Budynek kamienicy ma trzy kondygnacje z użytkowym poddaszem oraz czterokondygnacyjny ryzalit. Kamienica jest częściowo podpiwniczona. Kamienica ma kształt prostokąta z płytkim ryzalitem w zachodniej części elewacji frontowej i prostokątnym skrzydłem oficyny od południa. Fasada wejścia zwieńczona jest profilowanym gzymsem, dodatkowo zdobiona w każdej kondygnacji poziomymi pasami tynku. Elewacja frontowa wzbogacona jest prostokątnymi oknami oraz dwoma oknami balkonowymi przystrojonymi w proste balustradki zewnętrzne. Budynek zdobią dodatkowo elementy metalowe w postaci dekoracyjnych balustradek usytuowanych na dachu oraz sterczyn wieńczących facjatki. Drzwi wejścia głównego do budynku są oryginalne, drewniane z bogatą dekoracją snycerską. Po wojnie w budynku mieścił się Komitet Miejski i Gminny PZPR, zaś w latach 1991-2005 Urząd Skarbowy. Obecnie kamienica ma funkcję usługowo-mieszkalną. Źródło: "Aktualizacja raportu: Gminna ewidencja zabytków Gminy Miejskiej Iława" |
zico
m.partyga@gazetaolsztynska.pl
m.partyga@gazetaolsztynska.pl
Tak tu wyglądało przed remontem (3. stycznia 2011)
Fot: Mateusz Partyga
A tak wygląda teraz (8. marca 2016)
Fot: Mateusz Partyga
Komentarze (0) pokaż wszystkie komentarze w serwisie
Komentarze dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się.
Zaloguj się lub wejdź przez