Zabytkowa wieża ciśnień przy ul. Kolejowej to najwyższy murowany budynek w powiecie

To właśnie w okolice dworca kolejowego Iława Główna przenosimy się z naszym cyklem, w którym prezentujemy wpisane do rejestru i objęte prawną ochroną konserwatora zabytki Iławy — łącznie jest ich 28 (wiele z nich już zaprezentowaliśmy na naszym portalu).

O wieży ciśnień przy ul. Kolejowej wspomnieliśmy krótko przy okazji przedstawiania kolejowych wież ciśnień przy ul. Broniewskiego. Postanowiliśmy jednak bliżej przyjrzeć się obiektowi, który do dziś jest najwyższym murowanym budynkiem nie tylko w Iławie, ale prawdopodobnie w całym powiecie iławskim.

Opis zabytku oraz ciekawe historie z nim związane przybliża tradycyjnie Dariusz Paczkowski, iławski licencjonowany przewodnik terenowy.

[table]

Bestialstwo niemieckich oprawców
to była obozowa codzienność
Opowiada Dariusz Paczkowski, iławski przewodnik terenowy

Kolejowa wieża ciśnień przy dworcu PKP po przeciwnej stronie toru
Rok budowy: 1943, wysokość: 45,4 metra.

Jest to do dzisiaj najwyższy murowany budynek nie tylko w Iławie, ale także w całym powiecie iławskim. Wewnętrzną konstrukcję nośną tej masywnej wieży stanowią cztery słupy usytuowane na planie kwadratu. Słupy nośne stanowią jednocześnie podparcie stropu pod dnem zbiornika o pojemności 500 metrów sześciennych. Poniżej zbiornika wieża posiada sześć kondygnacji. Budowla posiada część piwniczną, w której umieszczono piec węglowy oraz magazyn do przechowywania węgla. Okna w kształcie prostokątów w czterech pionowych pasach po sześć sztuk, rozmieszczonych regularnie co 90 stopni na całym obwodzie budynku. Stożkowy dach został pokryty dachówką.
Od roku 1998 wieża wpisana jest do rejestru zabytków.

Obiekt powstał w czasie II wojny światowej. Wieże przy wejściu do dworca Iława Główna przestały spełniać swoje funkcje, ponadto powstało wiele nowych torowisk i zdecydowano się na budowę nowej, bardziej okazałej wieży.

Wieża ta ma swoją niestety dramatyczną historię. Obok dworca kolejowego PKP w rejonie parowozowni mieścił się obóz pracy oraz obóz karny dla więźniów ze Sztumu. Warunki panujące w obozie były straszne: niewolnicza praca, wysoka śmiertelność, katastrofalne warunki w barakach oraz bestialstwo niemieckich oprawców to była obozowa codzienność.
To właśnie jeńcy i więźniowie z tych obozów, głównie Polacy i Rosjanie, wznieśli tę wieżę i nowe budynki parowozowni. Po wojnie władze radzieckie umieściły w tych barakach jeńców niemieckich.

zico
m.partyga@gazetaolsztynska.pl